TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE HAK VE ÖZGÜRLÜKLERE YÖNELİK ORTAMLAR: BİR EĞİTİM DURUMU ÖRNEĞİ

Author:

Year-Number: 2017-15
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu : TÜRKÇE EĞİTİMİ
Number of pages: 211-235
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Bu çalışma, Türkçe öğretiminde, hak ve özgürlükler izleğiyle insana, yaşama ve doğaya yönelik duyarlık oluşturmaya katkı sağlayabilecek eğitim durumlarının nasıl olması gerektiğini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çünkü Türkçe öğretimi ortamlarının demokratik kültür bilinciyle nitelikli bir biçimde çok uyaranlı olarak tasarlanarak insan hak ve özgürlüklerinin, çocuk hak ve özgürlüklerinin, yaşam hak ve özgürlüklerinin, hayvan hak ve özgürlüklerinin duyumsatılması gerekmektedir. Bu tür öğrenme yaşantılarıyla öğrencilere bilgi, beceri ve değerlerin verilmesi, karşılıklı saygı ve sevgiyi benimseyen, haklarının ve sorumluluklarının farkında olan, farklılıkları kabul eden, hoşgörülü ve duyarlı olan, yaşama saygılı, kişiliğe değer ve önem veren bireylerin yetiştirilmesini olanaklı kılabilir. Yalın bir anlatımla, Türkçe öğretiminin gerçekleştirilme sürecinde, dilsel, görsel ve işitsel uyaranlarla öğrencilerin duygu ve düşünce dünyaları geliştirilerek insanın, yaşamın ve doğanın tanıtılması, onların hak ve özgürlükler konusunda duyarlı olmalarını sağlayabilir. Böylelikle öğrenciler, Türkçe derslerinde bir yandan dilsel becerilerini geliştirirken diğer yandan da demokratik değerlere yönelik nitelikli uyaranların duyumsattığı iletilerle duygu, düşünce ve davranışlarına yönelik özdüzenleme yapabilirler. Bu çalışmada veriler, eğitim durumunun giriş, gelişme, sonuç ve değerlendirme bölümüyle ilgili hak ve özgürlüklerin geliştirilmesine yönelik etkinliklerle ortaya konmuştur. Bununla birlikte, bu etkinlikler hazırlanırken nitelikli birçok görsel ve dilsel metinden, Türkçe öğretimi programından, karikatürlerden, kısa filmlerden ve değerlendirme formlarından yararlanılmıştır. Verilerinin incelenmesiyle, öğrencilerin duygu, düşünce ve davranışlarını geliştirici nitelikteki eğitim durumunda hak ve özgürlükler konusunda hangi uyaranların bulunması gerektiği üzerinde durulmuş ve konuya uygun bir anlayışla bir çerçeve çizilmiştir. Bu çalışma sonucunda, öğrencilere, hak ve özgürlükler bağlamında çocuk ve yetişkin haklarının, kadın ve erkek eşitliğinin, çevre bilincinin, yaşam hakkının ve kişisel özgürlüğün gelişimsel düzeye uygun nitelikli uyaranlarla donatılmış eğitim durumlarıyla nasıl hazırlanması gerektiği ortaya konmuştur.

Keywords

Abstract

This study was performed to reveal how learning situations that may help people gain sensitivity to life and nature should be set with the theme “rights and freedom” in Turkish Language Teaching because in Turkish Language Teaching environments, rights and freedom of humans, children, life, and animals should be sensed with the awareness of democratic culture, qualitatively designed in a multi-stimuli way. Making students gain knowledge, skill and values through such learning experiences may help grow individuals who are expected to embrace reciprocal respect and love; be aware of their rights and responsibilities; accept differences; be tolerant and sensitive; be respectful towards life, and pay value and importance to personality. Plainly speaking, throughout the Turkish Language Teaching process, introducing human being, life and nature with enhancing students’ emotion and thought universe by using verbal, visual and auditory stimuli may help them sensitive to rights and freedom. Thus, students may both improve their linguistic skills in Turkish classes and make self-regulation for their emotions, thoughts and behaviors by the aid of the themes for democratic value which are sensed by qualified stimuli. Data in this study were obtained by the activities to develop right and freedom pertaining to introduction, progression, conclusion and evaluation parts of the learning situation. Moreover, a number of visual and verbal texts, Turkish Language Teaching program, caricatures, short films and evaluation forms were utilized to prepare these activities. Upon examining the data, it was discussed what kinds of stimuli should be available for rights and freedom in the educational model which has the quality to improve students’ emotions, thoughts and behaviors and a framework in a proper conception was created. As a result of this study, within the context of rights and freedom, it was proposed how children and adults rights, equality of women and men, environmental awareness, right to live and individual freedom should be presented to children by learning situations equipped with qualified stimuli which are appropriate for the developmental level.

Keywords