MEMLÛKLER DÖNEMİNDE MISIR'DA ARAPLARA TÜRKÇE ÖĞRETMEK AMACIYLA YAZILMIŞ TÜRKÇE ÖĞRETİMİ KİTAPLARININ KARŞILAŞTIRMALI İNCELEMESİ
Author:
Abstract
1250 yılında Muazzam Turanşah'a yaptıkları suikast neticesinde yönetimi Eyyûbilerden ele geçiren Muizüddin Aybeg tarafından 267 yıl sürecek olan Mısır ve civarına hükmeden Memlûk Hanedanlığı kurulmuş oldu. Ancak Hanedanlığın Arapça bilmeyen Türklerden, tebaanın ise Türkçe bilmeyen Araplardan olması iletişim sıkıntılarına yol açması sebebiyle halka ve özellikle devlette görev alacak memurlara Türkçe öğretmek için çok sayıda Türkçe öğretimi kitabı yazılmıştır. Bugün bu kitaplardan sadece altısı günümüze ulaşabilmiştir. Bu çalışmada ise mevcut kitaplar; yazılış tarihleri, kullanılan dil malzemesi, sayfa sayısı, Türkçe öğretim teknik ve yöntemleri vb. açılardan karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İnceleme sonucunda Memlûk sahasında yazılan bütün kitaplar için genelleştirme yapılarak “Sözlük-Gramer Kitabı” tanımının yapılması doğru olmadığı görülmüştür. Eserlerde Türkçe için ünlüler için hareke, 21 ve 23 ünsüzlük alfabe kullanıldığı; Et-Tuhfetü’z-Zekiyye’de 2943, Kitâbu’l-İdrâk’te 2650, Tercümân-ı Türkî’de 1597, Bulgatü’l-Müştâk’te 1135, Ed-Dürretü'l-Mudiyye’de 1027 ve El-Kavâninü'l-Külliyye de ise 898 kelime olduğu tespit edilmiştir. Memlûk sahası eserlerinin başlıklar, bölümlere ayırma ve sıralama açısından birbirinden farklı olduğu anlaşılmıştır. Yabancı dil öğretim yaklaşım, yöntem ve teknikleri açısından ise Ed-Dürretü'l-Mudiyye dışında tümevarımsal bir yaklaşım kullanıldığı, eserlerin tamamında birden fazla yöntem ve tekniğe yer verildiği belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
Muizzuddin Aybeg, who took control from the Ayyubids in 1250 as a result of the assassination of Al-Muazzam Turanshah, established the Mamluk Dynasty, ruling Egypt and surrounding area for 267 years. However, the fact that the Dynasty did not speak Arabic and the citizens were Arabs who did not speak Turkish caused problems in communication. Thus, many books of Turkish teaching were written to teach Turkish to the public and especially the officials who would take part in the government. Today, only six of these books have reached the present day. In this study, existing books were examined comparatively in terms of date of writing, language materials used, number of pages, Turkish teaching techniques and methods, and so forth. As a result of the examination, it was seen that it was not accurate to generalize all the books written in the field of Mamluks by defining them as a “Dictionary-Grammar Book”. It was determined that harekes (vowel points) were used for vowels, and an alphabet with 21 and 23 consonants were used for the works in Turkish. There were 2943 words in Et-Tuhfetu'z-Zekiyye, 2650 in Kitabu’l-Idrak, 1597 in Tercuman-i Turki, 1135 in Bulgatu'l-Mustak, 1027 in Ed-Durretu'l-Mudiyye, and 898 words in El-Kavaninu'l-Kulliyye. It was understood that the works in the field of Mamluks were different from each other in terms of titles, division and sorting. In terms of foreign language teaching approaches, methods and techniques, it was determined that an inductive approach was used, except for Ed-Durretu'l-Mudiyye, and that all of the works contained more than one method and technique.