TÜRKÇEDE ETTİRGEN YAPILAR: BİR BİLİNÇLİLİK UYANDIRMA ETKİNLİĞİ

Author:

Year-Number: 2013-1
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu : Dilbilim
Number of pages: 121-127
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Türk dili, tarihi ve kültürünü anlatmak bakımından birçok eser yazılmıştır. 1073/1074 yıllarında Dilbilim alanında ettirgen yapıların incelenmesi, bir dil içerisinde belki de diller-arasında dilsel düzlemlerin (biçimbilim, sözdizimi ve anlambilim) pek çok bileşeninin etkileşimini içerdiğinden oldukça önemlidir. Bu gerçeklikten yola çıkılarak, çalışmanın amacı, dil bilgisi kitaplarında daha çok yapı ve biçime odaklanılarak sunulan ettirgenlik olgusunun Bilinçlilik Uyandırma Yaklaşımı (Sharwood-Smith,1981; Ellis, 1993) çerçevesinde öğrencilere sunulmasını sağlayacak etkinlikler hazırlamaktır. Bilinçlilik Uyandırma Yaklaşımı, öğrenicinin dilsel girdideki hedef özelliklerin farkına varmasını sağlayarak daha doğal bir edinim sürecinin başlamasını sağlamaktadır Bu bağlamda, bu çalışmada Türkçede biçimbilimsel ettirgenlik, Bilinçlilik Uyandırma Yaklaşımı çerçevesinde ele alınmış ve bu doğrultuda Bloom’un (1956) öğrenme alanları taksonomisindeki basamaklar temel alınmıştır. Bilgi, Anlama, Uygulama, Çözümleme, Sentez, Değerlendirme olmak üzere altı basamakta toplanan öğrenme alanları aracılığıyla öğrenicilerden dilin belli bir özelliğinin farkına varmaları; farkına vardıkları yapıya ilişkin olarak sonuçlar çıkarmaları ve dile ilişkin görüşlerini bu sonuçlar doğrultusunda düzenlemeleri beklenir. Bu bağlamda, bu çalışmada öğrencilerin; a) ana dili bilgilerinde zaten var olan ettirgenlik yapısının farkına varmasının ve bu yapı hakkındaki bilgilerinin gözden geçirmesini, b) etken çatıdaki eylemlerle ettirgen çatıdaki eylemleri bir arada görmelerini sağlayarak biçimsel ve işlevsel olarak ettirgenliği anlamalarını, c) farkına vardıkları ve anlamlandırdıkları yapıyı kendi tümcelerinde kullanmalarını, d) biçim ve işlev ilişkisindeki örüntüleri tanımalarını ve e) edindikleri bilgiyi kullanarak akla uygun seçimler yapmalarını sağlayacak beş farklı öğrenme etkinliği hazırlanmış ve bu etkinlikler aracılığıyla öğrencilerin bu yapıya ilişkin farkındalıkları arttırılmaya çalışılmıştır.

Keywords

Abstract

In linguistics, the study of causative structures has a great importance in the sense that it contains the interaction of the components of linguistic planes such as morphology, syntax and semantics in and maybe inter-languages. In this perspective, the aim of the study is to prepare activities that will help presenting the causative structures which generally presented focusing on structure and form in the grammar books within the framework of Counciousness-Raising Approach (Sharwood-Smith,1981; Ellis, 1993). In this context, the study examines the morphological causatives in Turkish within the framework of Counciousness-Raising Approach. The study was based on the steps of the taxonomy of learning domains (Bloom, 1956). By the help of those learning domains collected in six steps as Knowledge, Comprehension, Application, Analysis, Synthesis and Evaluation, it is expected from the learners to be aware of a particular feature of language; to get results from the structure that they have been aware of; and to organize their views concerning language according to those results. By the help of this taxonomy, five different educational objectives were prepared which will help the students to; a) realize the causative structure which already exists in his native language and revise the knowledge of the structures b) provide them to see the verbs in active and causative voice together and understand the causatives structurally and functionally c) use the realized structures in their own sentences d) notice the patterns in the form and function relation e) make conceivable choices by using the acquired knowledge considering causatives.

Keywords