Ülkemizin UNESCO – Somut Olmayan Kültürel Miras Değerlerine İlişkin Tanıtım Metinlerinde Yer Alan Kültürel Unsurların Çevirisi Üzerine Bir İnceleme

Author:

Year-Number: 2020-31
Yayımlanma Tarihi: null
Language : Türkçe
Konu : Mütercim-Tercümanlık
Number of pages: 214-234
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

İnsanoğlunun dili, sesi, düşüncesi, niyeti, hisleri olup tüm bunları diğer bir dilin dünyasına aktaran, farklı kültürleri birbirine tanıtan, aralarında köprü kurarak etkileşimlerini sağlayan çeviri eylemi geçmişten günümüze süregelmektedir. Bu çalışmada çeviri eylemi, bir örneklem kapsamında, çeviri strateji, kuram ve yöntemleri çerçevesinde değerlendirilecek olup, söz konusu özelliklerin kültürel unsurların aktarımını nasıl anlamlandırdıkları mercek altına alınacaktır. Makalenin inceleme kaynağını oluşturan kültürel unsurları içeren metinler, bir ulusun kültürel varlıklarının tanıtımı açısından anlamlı vazifeler üstlenen ve misyonunu “ırk, cins, dil ve din farkı gözetmeksizin Birleşmiş̧ Milletler Anayasasında dünya milletlerine tanınan insan hakları ve esas hürriyetlerine, kanunlara ve adalete müşterek bir saygı yaratmak için, milletler arasındaki işbirliğine eğitim, bilim ve kültür yoluyla yardım ve böylelikle barış ve güvene hizmet etmek” olarak belirten uluslararası düzeydeki kuruluş UNESCO’nun (“United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization” / "Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu") Somut Olmayan Kültürel Miras dünya listesindeki ülkemiz konumunu yukarılara taşıyan kültürel miraslarımıza ilişkin metinlerdir. Söz konusu miras unsurlarımıza yönelik UNESCO adaylık dosyalarında (https://ich.unesco.org) yer alan metinler ve bunlara ilişkin T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından yapılan İngilizce çeviriler (http://aregem.kulturturizm.gov.tr), Peter Newmark’ın (1988) çeviri yöntemleri, Lawrence Venuti’nin (1995, 1998a) çeviri stratejileri ve Gideon Toury’nin (1995) betimleyici çeviri kuramı çerçevesinde irdelenecektir. Böylece bu çalışmanın, çeviri eylemi sürecinde çevirmen kararlarının oluşumu aşamasına ışık tutabileceği düşünülmektedir.

Keywords

Abstract

Translation practice that transfers the language, sounds, ideas, intentions, notions, senses of mankind to other language world, introduces different cultures to each other, provides interactions by building bridges amongst them has continued from past to present. In this study, translation practice is evaluated in the scope of a sample within the framework of translation strategies; theories and methods and the features in question are focused in terms of how they make sense in the transference of culture-specific items. The texts involving culture-specific items and forming the analyzing source of the article are the documents which are related with our cultural heritage that glorify the status of our country on the World List of Intangible Cultural Heritage of UNESCO (“United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization”), an international level organization which states its mission as to assist the cooperation between nations through education, science and culture and thus serve for peace and confidence in order to build common respect for human rights and fundamental freedom recognized for world nations in the Constitution of United Nations regardless of difference in race, gender, language and religion and an organization which undertakes significant tasks in terms of promotion of cultural assets of a nation. The texts regarding our heritage items registered in the nomination files of UNESCO (https://ich.unesco.org) and their translations in English language made by General Directorate of Research and Training of the Ministry of Culture and Tourism of the Republic of Turkey (http://aregem.kulturturizm.gov.tr) are analyzed within the framework of the translation methods of Peter Newmark (1988), the translation strategies of Lawrence Venuti (1995, 1998a) and the descriptive translation theory of Gideon Toury (1995). Thus, the study is considered to shed light on the phase of decision making of a translator and the process of translation practice.

Keywords