Author:
Abstract
Çeşitli ima ve işaretlerle anlatılmış söz demek olan muamma genellikle manzum biçimde yazılmıştır. Bir zeka ürünü olan muamma metinleri zeka, çabuk kavrayışlılık ve çeşitli bilgilerle donanımlı olmayı da gerektirmektedir. Şiirde edebî bir sanat olarak uygulanan muamma ile birçok ismin künhüne vakıf olunmakta, kıvrak ve parlak düşüncelere zemin hazırlanmaktadır. Muamma metinlerinin makul düzeyde düzenlenmesi ve hiç çözülememe gibi bir özelliğe sahip olmaması beklenmiştir. Bir edebî tür olmakla beraber fetvâ kitaplarında da bazı fıkhî konuların manzum muamma biçiminde ortaya konulduğuna şahit olunmaktadır. Osmanlı fetvâ kitaplarında Arapça bir kıta şeklinde böyle bir örnek geçmekte olup bir nüshada bu muammayı çözemeyenin imametinin caiz olmadığı belirtilmiştir. Bu muamma, günlük hayatta en sık karşılaşılan fıkhi konuların daha etkili kavranmasında muamma kültürünün yerini ve önemini de ortaya koymaktadır. İncelediğimiz yüzlerce şiir, fevaid ve fetvâ mecmuasında söz konusu anonim manzum muammanın çeşitli şekillerde karşımıza çıktığı ve bazı kitaplarda sadece metni yer alırken bazılarında uzun şerhlerle açıklandığı görülmektedir. Bazı mecmualarda da bu muammanın önemi üzerinde durulup Türkçe tercümesi de manzum biçimde verilmiştir. Bu makalede bu Arapça manzum ve anonim muamma, geçtiği nüshalardaki şerh ve açıklamalarıyla birlikte analitik ve karşılaştırmalı biçimde ortaya konulmaktadır.
Keywords
Abstract
The mystery is the word that is mentioned with various implications and signs and is written in verse. The mysteries, which are a product of intelligence, need to be equipped with intelligent and quick insight and various knowledge. The mystery is also used as a literary art in poetry and teaches the subtlety of many names; makes the man nimble-witted. The mystery texts should be arranged at a reasonable level; is asked not to show any unsolvable property. Although it is a literary genre, it is seen that some of the fiqh subjects are written in the form in poetry as mystery. In the Ottoman fatwa books, passes an anonymous example of Arabic poetry mystery: this mystery was written in the form of continent and asked to be a question of quiz; it is stated that it is not permissible for the imam to be unable to solve this mystery. This mystery also reveals the place and importance of the culture of mystery in a better and more effective understanding of the most common fiqh issues in daily life. This poetic mystery goes through various forms in the books we examine; some books contain only the text; in some of them is explained long. In some boks, the importance of this mystery was explained and the Turkish translation was given as poetic. In this article, this poetic mystery, with annotations and explanations will be shown in analytical and comparative form.