ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN OKUMA ETKİNLİKLERİNİN OKUMA KÜLTÜRÜ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Türkçe derslerinde öğrencilere dil becerilerinin edindirilmesinde ve geliştirilmesinde her sınıf düzeyinde kullanılan en temel kayaklardan biri Türkçe ders kitaplarıdır. Bu açıdan Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma etkinlikleri okuma kültürünün oluşmasında ve gelişmesinde önemli yere sahiptir. Kitaplardaki metin ve etkinlikler yoluyla öğrencilerin okuma becerilerini geliştirmeleri ve bunu okuma kültürüne dönüştürmeleri sağlanır. Öğrenciler için yaşam boyu sürecek bir okuma serüvenine olanak tanıyan bu durum okuma kültürünün toplumsal olarak yaygınlaşmasını da sağlar. Bu çalışmanın genel amacı ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma etkinliklerini okuma kültürü bağlamında incelenmesidir. 5,6,7 ve 8.sınıflarda okutulmakta olan dört adet Türkçe ders kitabı bu çalışmanın inceleme materyallerini oluşturmaktadır. Çalışmada Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma etkinliklerine ilişkin veriler, doküman incelemesi yöntemiyle toplanmış ve elde edilen veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırmadan yürütülen incelemeler sonucunda Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma etkinliklerinin okuma kültürü basamaklarının her sınıf düzeyinde yer aldığı belirlenmiştir. Ancak bu dağılımın dengeli olmadığı ve daha çok temel okuma yazma becerisi basamağında yığıldığı saptanmıştır. Okuma etkinliklerinin niteliği incelendiğinde ise etkinliklerin üst düzey becerileri yansıtmadığı daha çok alt düzey düşünme becerilerinde kaldığı görülmüştür. Aynı zamanda okuma etkinliklerinin tek düze ve çeşitlilik bakımından yetersiz olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmanın sonuçlarından yola çıkarak Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma etkinliklerinin okuma kültürü edinme sürecine katkı sağlayacak ve öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerini destekleyecek biçimde hazırlanması gerektiği önerilmektedir.
Keywords
Abstract
In Turkish language classes, one of the most fundamental resources used at every grade level for acquiring and developing language skills is Turkish language textbooks. the reading activities included in Turkish language textbooks play a significant role in the development and improvement of reading culture. Through the texts and activities in the books, students are encouraged to improve their reading skills and transform them into a reading culture. This situation, which allows students to embark on a lifelong reading journey, also contributes to the widespread dissemination of reading culture in society. The primary aim of this study is to examine the reading activities present in Turkish textbooks for secondary school students, within the context of promoting a reading culture. This research draws on four Turkish textbooks designed for grades 5, 6, 7 and 8, data related to reading activities in Turkish textbooks were collected through document analysis and the obtained data were analyzed by descriptive analysis. As a result of the examinations conducted in the study, reading activities included in Turkish language textbooks cover the stages of reading culture at every grade level. However, this distribution is observed to be somewhat imbalanced, with a heavier emphasis on basic literacy skills. When the quality of reading activities was examined, it can be observed that the activities do not reflect higher- level thinking skills, rather, they predominantly remain at lower- level thinking skills. Additionally, the study highlights that reading activities are uniform and lack variety. Considering these results, it is suggested that the reading activities included in Turkish textbooks should be prepared in a way that will contribute to the process of acquiring a reading culture and support the high-level thinking skills of the students.
