Author:
Abstract
Yüzyıllardan beri var olan sokak çocuğu olgusu tüm toplumları ilgilendiren bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Sokak çocuklarının ortaya çıkışı; hızlı sanayileşme, hızlı ve çarpık kentleşme, göç hareketi ve aile istismarı gibi birçok ekonomik ve sosyolojik etkenle birebir ilişkilidir. Yoksulluk, çalışan çocuk gerçeği ve sokak çocuğu olgusu yerli ve yabancı çocuk edebiyatında da ele alınan konulardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada da Sokak Çocuğu, Sokakta Tek Başına, Müzik Satan Çocuklar, Ekmek Parası, Çöplük ve Rüzgârı Dizginleyen Çocuk adlı çocuk edebiyatı yapıtları aracılığıyla sokak çocuğu olgusu incelenmiştir. Araştırmada yapıtlardaki kahramanların dış görünüşlerine, yaşadıkları yerlere, ailelerine, okula gidip gitmeme durumlarına, para kazanmak için başvurdukları yollara, şiddete uğrama durumlarına, hırsızlık, dilencilik, sigara içme vb. kötü alışkanlık ve davranışlara sahip olma, maruz kaldıkları küçültücü, iğneleyici vb. söylemlere ilişkin bulgulara yer verilmiştir. Bulgular adı geçen çocuk edebiyatı yapıtlarından ilgili örnek tümcelerle desteklenmiştir. Böylece ele alınan çocuk edebiyatı yapıtlarındaki bu değişkenlerle ilgili veriler, içerik analiziyle incelenmiş sokak çocuğu olgusunun nasıl ele alındığı bir çerçeve çizilerek ortaya konmuştur. Araştırma sonucunda ele alınan ürünler gibi sorun odaklı çocuk edebiyatı yapıtlarıyla buluşan çocuk okurların sokak çocukları olgusu gibi olumsuz duygular barındıran, ama yaşamda da var olan, durumları tanıma, bu durumlar üzerine duygu ve düşünce üretme ve çözüme katkı sunma, bu durumla duygudaşlık kurma fırsatını edineceği düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
Having existed for centuries, the street kid phenomenon is a situation that concerns all societies. The emergence of street children is directly related to many economic and sociological factors such as rapid industrialization, rapid and unplanned urbanization, migration movement, and family abuse. Poverty, the reality of working children, and the phenomenon of street children are covered in national and international children's literature. This study examined the phenomenon of street child through children's literature works named Sokak Çocuğu (Street Kid), Sokakta Tek Başına (Alone on the Street), Müzik Satan Çocuklar (Kids Selling Music), Ekmek Parası (The Bread), Çöplük (Garbage) ve Rüzgârı Dizginleyen Çocuk (The Boy Who Restrains the Wind). The research revealed findings regarding the outward appearance of the heroes in the works, the places they live in, their families, whether they go to school, the ways they use to earn money, their exposure to violence, their bad habits and behaviors such as theft, begging, smoking, and the derogatory and sarcastic discourses they are exposed to. The results were supported by excerpts from the works mentioned above of children's literature. Thus, content analysis was used to investigate data relating to these characteristics in children's literary works, and a framework was created to illustrate how the street child phenomena were addressed. As a result of the research, children's readers who meet with problem-oriented children's literature works such as children's literature works, have the opportunity to recognize situations that have negative feelings, such as the phenomenon of street children, but also exist in life, to produce feelings and thoughts on these situations, to contribute to the solution, and to establish empathy with this situation is thought to acquire.