YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE ÖĞRENCİLERİN DUYGU DEĞERİ TAŞIYAN ÜNLEMLERİN İŞLEVLERİNİ ALGILAMA DÜZEYLERİ
Author :
Abstract
Duyguları ifade etmeyi sağlayan unsurlardan biri de ünlemlerdir. İşlevleri, yazılı metinlerde bağlamdan, sözlü ifadelerde ise bağlamla birlikte parçalar üstü birimlerden hareketle çözülebilir. Bu çalışmanın amacı, Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin Türkçeye has duygu bildiren ünlem ifadelerini algılama durumlarını tespit etmek; duyguları algılamada ve iletmede parçalar üstü birimlerin önemini vurgulamaktır. Betimsel yöntem kullanılan çalışmada, farklı duyguları ifade eden ünlemlerin bulunduğu cümleler uzman kişilerce seslendirilerek kaydedilmiştir. Ses kayıtları, ana dili Türkçe olan 20 öğretmen adayına dinletilerek duyguyu en iyi ileten seslendirmeler tespit edilmiş; belirlenen seslendirmelere ilişkin hazırlanan “Yabancı Öğrencilerin Ünlemlerin Duygu Değerlerini Algılama Düzeylerini Belirleme Testi” ana dili Türkçe olan 20 öğretmen adayına uygulanarak teste son şekli verilmiştir. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi TÖMER’de öğrenim gören B2 seviyesinde 20 Gürcü ve 20 Yemenli olmak üzere toplam 40 yabancı öğrenciye ses kayıtları dinletildikten sonra hazırlanan test uygulanmış, yabancı öğrencilerin teste verdikleri cevaplar betimsel istatistik yöntemi ile analiz edilerek ünlemlerin işlevlerini algılama ve tanımlama durumları belirlenmiştir. Sonuç olarak, Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin genel olarak ünlemlerin ifade ettiği farklı duygu değerlerini algılayıp tanımlayamadığı; Yemenli öğrencilerin Gürcü öğrencilere göre ünlemleri algılayıp tanımlama düzeylerinin daha iyi olduğu tespit edilmiştir. Hem ana dili hem de ikinci dil olarak Türkçe öğretiminde, öğrencilere parçalar üstü birimlerin işlevlerini fark ettirerek ünlem ifadelerini doğru algılayabilmelerini ve ifade edebilmelerini sağlamak için vurgu ve tonlama çalışmaları yaptırılmasının; parçalar üstü birimleri görünür hale getirmenin faydalı olacağı ortaya çıkmıştır.
Keywords
Abstract
Exclamations are one of the means to express emotions. In written texts their functions can be resolved from the context, but in oral expressions they can be resolved from the suprasegmental units with the context. The purposes of this study are to identify Turkish learners’ status of perception of emotion-involving exclamatory expressions that are unique to Turkish, and to emphasize the importance of suprasegmental units in perceiving and expressing emotions. In this descriptive study, sentences that include emotional exclamations were vocalized by experts and tape recorded. The recordings were then listened by pre-service teachers, whose native language is Turkish, to select recordings that convey the emotional meaning the best. Based on the selected recordings, the researchers developed “The Test to Assess Foreign Learners’ Perceptions of Emotional Value of Exclamations”, and modified the test after applying it to 20 Turkish pre-service teachers. After the recordings were listened by Turkish language learners, the final version of the test was administered to 40 foreign students, of B2 level, from Recep Tayyip Erdoğan University TÖMER (Turkish Learning Center), 20 of which were of Georgian origin and the remaining 20 were of Yemeni origin. The foreign students’ states of detection and identification of the functions of exclamations are determined by analyzing their answers of the test by using descriptive statistics. As results, it was found that foreign learners of Turkish at large failed to perceive different emotional values of exclamations; and that Yemeni learners’ were better at perceiving and identifying exclamations in Turkish than Georgian learners. It was suggested that language practices on emphasis and intonation would be beneficial to both native and secondary language learners of Turkish in order for them to understand exclamations properly and to express themselves using exclamations.
Keywords
- AÇIK, Fatma (2008). (Doğu Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü “Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu” 2008) Türkiye’de Yabancılara Türkçe Öğretilirken Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri.
- ARSLAN, Mustafa; ADEM, Ergin (2010). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Görsel ve İşitsel Araçların Etkin Kullanımı. Dil Dergisi, S.147, s. 63-86. ARSLAN, Mustafa; GÜRDAL, Ahmet (2012). Yabancılara Görsel Ve İşitsel Araçlarla Türkçe Kelime Öğretim Yöntemi, Kastamonu Eğitim Dergisi, C. 20, S. 1, s. 255270.
- ARSLAN, Mustafa; GÜRSOY, Aynur (2008). Rol Yapma ve Drama Etkinlikleriyle Yabancılara Türkçe Öğretiminde Motivasyonun Sağlanması. Ege Eğitim Dergisi, S. 2, s. 109-124.
- ATABAY, Neşe; ÖZEL, Sevgi; KUTLUK, İbrahim (2003). Sözcük Türleri. Papatya Yayıncılık, İstanbul.
- BÖLÜKBAŞ, Fatma (2012). The Effects of Language Smilarities On Turkish Learning Processes of Students From The Balkan Countries, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 41, s. 133-140.
- BÖREKÇİ, Muhsine (2009). Türkiye Türkçesinde Yapı ve İşlev Bakımından Sözcükler. Eser Ofset Matbaacılık, Erzurum.
- BÜYÜKASLAN, Ali (2007). Yabancı Dil Türkçenin Öğretilmesinde Yeni Yöntemler : Bilişim Uygulamaları, Çözüm Önerileri. Erişim:http://www.turkofoni.org/yabancilaraturkce/ali_buyukaslan._yabanci_dil_turkce.pdf.
- CANDAŞ KARABABA, Z. Canan (2009). Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi Ve Karşılaşılan Sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42/2, s. 265-277.
- COŞKUN, M. Volkan. (2010). Türkçenin Ses Bilgisi, IQ Kültür Sanat Yayıncılık; İstanbul.
- COŞKUN, M. Volkan. (2009). Ana Dili Eğitiminde Parçalar üstü Birimlerin Önemi ve Teknoloji Destekli Olarak Kavratılması, Bilig, S. 48, s. 41-52.
- ÇELEBİ, Safa. (2012). Karşılaştırmalı Vurgu Sistemleriyle Türkçe Öğretimi (Türkçe-İngilizce Örneği). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Muğla.
- ÇOTUKSÖKEN, Yusuf (1983). Yabancıların Türkçe Öğrenirken Karşılaştıkları Güçlükler ve Yaptıkları Yanlışlar. Türk Dili, S. 379-380, s. 88-94.
- DAŞDEMİR, Muharrem (2014). Oklama Yöntemiyle Türkçenin Yapısal-İşlevsel Söz Dizimi, Eser Basım Yayınları, Erzurum.
- DUMAN, G.B. (2013) Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde materyal geliştirme ve materyallerin etkin kullanımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi,1(2),1-8.
- ERGİN, Muharrem (1999). Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basın/ Yayın/ Tanıtım, İstanbul. GÖÇER, Ali (2010). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarının Ölçme ve Değerlendirme Açısından İncelenmesi. Erişim: http://turkoloji.cu.edu.tr/makale_sistem/tumview.php?id=8112
- GÖÇER, Ali; MOĞUL, Selçuk (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi İle İlgili Çalışmalara Genel Bir Bakış. Turkish Studies, 6/3, s. 797- 810.
- İŞCAN, Adem (2011). Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Filmlerin Yeri ve Önemi. Turkish Studies, 6/13, s. 939-948.
- İŞCAN, Adem (2011). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Suggestopedianın (Telkin Yöntemi) Kullanımı. Turkish Studies, 6/1, s. 1317-1322.
- KARA, Mehmet (2011). Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni Doğrultusunda Türkçe Öğrenen Yabancılara A1-A2 Seviyesinde Türkçe Öğretim Programı Örneği. Journal of World of Turks, S. 3, s. 157-194.
- KARA, Mehmet (2013). Zenica Üniversitesi Türkoloji Bölümündeki Boşnak Öğrencilerin Türkçe Metin Okumadaki Sorunları. Turkish Studies, S. 8/4, s. 939-950. KARAAĞAÇ, Günay (2012). Türkçenin Dil Bilgisi, Akçağ Yay., Ankara.
- KARASAR, Niyazi (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- KORKMAZ, Zeynep (2009). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi, TDK yay., Ankara.
- KUZECİ, Deniz (2007). Yabancı dil öğretiminde genel becerilerin kazandırılması. Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, S. 18, s. 13-27.
- MELANLIOĞLU, Deniz; KARAKUŞ TAYŞİ, Esra; ÖZDEMİR, Banu (2012). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Karikatür Kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 9, S.19, s. 241-256.
- SARIÇOBAN, Arif (2004). Türkçeyi İkinci Dil Olarak Öğrenen Türki Öğrencilerin Güdü Ve Tutumlarının Başarıya Etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.3, S.1,
- TEMUR, Turan (2010). Dinleme Metinlerinden Önce ve Sonra Sorulan Soruların Üniversite Öğrencilerinin Dinlediğini Anlama Beceri Düzeyine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, S.29, s. 303-319.
- TOSUN, Cengiz (2005). Türkçe’nin Yabancı Dil Olarak Öğretilmesi. Journal of Language and Linguistic Studies, Vol.1, No.1, p. 22-28.
- UNGAN, Suat (2006). Avrupa Birliğinin Dil Öğretimine Karsı Tutumu ve Türkçe’nin Yabancı Dil Olarak Öğretilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.15, s. 217-226.
- USLU, Zeki (2005). Edim Bilim ve Yabancı Dil Öğretimine Etkileri. Dil Dergisi, S. 127, s. 34-43.
- YORULMAZ, Murat. (2009). Göreve Dayalı Öğretim Yönteminin Türkçe’nin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Dinleme Becerisinde Kullanılmasının Avantajları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Edirne.
