Author:
Abstract
Bu çalışmada, Türkçe öğretmeni adaylarının dinlediğini özetlemede karşılaştıkları sorunlar ele alınmıştır. Çalışma, 2013-2014 öğretim yılında Gazi ve Mustafa Kemal Üniversitesi Türkçe Eğitimi Bölümü’nde okuyan dördüncü sınıf 202 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bilgilendirici, öyküleyici ve tartışmacı metin özetleri; başlık yazma, bakış açısını doğru kullanma, anlatım kipini doğru kullanma, önemli bilgiyi seçme, önemsiz bilgiyi silme, metin dışı bilgiye yer vermeme, tutarlı yazma ve kısaltma şeklinde belirlenen özetleme stratejileri açısından değerlendirilmiş, değerlendirme sonucunda özetleme konusunda yaşanan sorunlar tespit edilmiştir. Bu amaç doğrultusunda bilgilendirici, öyküleyici ve tartışmacı metinlerin her biri için ölçüt özet oluşturulmuş, analizler, araştırmacı tarafından geliştirilen “Özetleme Sorun Envanteri” kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ölçüt özete uyan kullanımlar başarılı olarak kabul edilmiş, uymayan kullanımlar, birer sorun olarak görülmüştür. Çalışmada, öğrencilerin özetleme konusunda yaşadıkları sorunlar şu şekilde tespit edilmiştir: Başlık yazmama, orijinalinden farklı başlık kullanma, özeti birden çok bakış açısıyla yazma, birinci tekil şahıs bakış açısı ile özetleme, birden çok anlatım kipi kullanma, tamamen yanlış anlatım kipi ile yazma, az sayıda önemli bilgi ile özetleme, çok sayıda önemsiz bilgi ile özetleme, birtakım metin dışı bilgilere yer verme, birbiriyle çelişen bilgilere yer verme, cümle ve paragraf geçişlerini yapmama, konu bütünlüğünü sağlayamama, çok uzun veya çok kısa yazma.
Keywords
Abstract
In this study, problems faced by pre-service Turkish language teachers during summarizing the texts listened were studied. The study was performed with 202 pre-service teachers studying at the fourth grade of Turkish Language Education department at Gazi University and Mustafa Kemal University in 2013-2014 academic year. In the study, informative, narrative and argumentative text summarizations were evaluated in view of summarizing strategies as writing title, using perspective in a correct way, using mode of expression properly, deciding on important information, erasing unimportant information, not including a non-textual information, coherent writing and abridgment. In the result of evaluation, the problems experienced in summarizing were determined. With this goal, criterion summary was created for each of the informative, narrative and argumentative texts, and analysis were carried out via “Inventory of Summarizing Problem” developed by the researcher.The uses matching up with the criterion summary were admitted successful and the different uses were seen as a problem. In the study the problems confronted by students about summarization were determined like these: Not writing a title, using a title different from the original, writing the summary from several perspectives, summarizing through the first-person singular perspective, using more than one mode of expression, writing with a completely wrong mode of expression, summarizing with very little important information, summarizing with a lot of unimportant information, included several non-textual information, including conflicting information, not doing sentence and paragraph transitions, not maintaining textual integrity, writing too long or too short.