Author:
Abstract
Sözlük-kullanıcı ilişkisine odaklanan araştırmalar, gönümüzde sözlük biliminin önemli bir kolu haline gelmiştir. Bu araştırmalarda genellikle iki temel probleme odaklanılmaktadır: kullanıcıların ihtiyacını belirleyerek doğru sözlüklerin hazırlanması ve eserlerin niteliklerini belirleyerek kullanıcıların davranışlarını doğru sözlüklere yönlendirmek. Bu araştırma, daha çok ilk grup ile ilgilidir. Amaç, Türkçeyi yabancı bir dil olarak öğrenenlerin sözlük ihtiyacını karşılayabilecek eserlerin üretilmesine rehberlik bilgisi sunmaktır. Bunun için doküman analizi yoluyla başka dillerin yabancılara öğretiminde kullanılan sözlüklerin biçimleri, bu sözlüklerin verimliliği ile ilgili araştırmalar, elde edilen sonuçlar ve öneriler incelenerek “Türkçeyi yabancı bir dil olarak öğrenenlerin sözlük ihtiyacını karşılayabilecek eserler (parçacıl yapı açısından) nasıl olmalıdır?” sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır.Araştırma neticesinde ikinci dil öğretiminde tek dilli, iki dilli, yarı iki dilli ve iki dillileştirilmiş sözlüklerin kullanıldığı görülmüştür. Ancak bu sözlüklerin arasında iki dillileştirilmiş sözlüklerin diğerlerinden daha faydalı olduğu sonucuna varılmıştır. İki dillileştirilmiş sözlükler, tek dilli ve iki dilli sözlükleri bir sözlükte birleştiren ve her iki türün en iyi özelliklerini bir araya getiren özel bir karışımı kullanıcılara sunarlar. Bu sözlükler, içerdikleri her iki türün avantajlarını barındırdığından son yıllarda ikinci dil eğitiminde oldukça yaygın biçimde kullanılmaktadır. Günümüzde pek çok dilin iki dillileştirilmiş sözlüğü bulunmaktadır. Türkçenin de diğer dünya dilleri ile ikinci dil eğitimi alanında rekabet edebilmesi için acilen iki dillileştirilmiş sözlükleri üretilmelidir.
Keywords
Abstract
Researches focusing on the relationship between dictionary and user have become an important aspect of lexicography. These researches have generally focused on two main problems: preparing appropriate dictionaries by determining users’ needs and by defining products’ qualities, directing users’ behaviors to appropriate dictionaries. This study is mostly concerned with the first group. The aim is to offer guidance on the production of works that can meet the dictionary needs of the students who are learning Turkish as a foreign language. Thus, it has been attempted to answer the question “How should the works (in terms of micro structure) that can meet the dictionary needs of students learning Turkish as a foreign language be?” by examining the forms of dictionaries -through document analysis- that are used in teaching other languages for foreign students, the studies concerning the effectiveness of these dictionaries and the results obtained and suggestions.As a result of the research, it has been found that monolingual, bilingual, semi-bilingual and bilingualized dictionaries are used in foreign language teaching but it has been concluded that among these dictionaries bilingualized dictionaries are more useful than the others. Combining monolingual and bilingual dictionaries into one dictionary and bringing together the best qualities of each dictionary, bilingualized dictionaries offer a special mixture for users. These dictionaries have been widely used in foreign language education in recent years as they included the advantages of both dictionaries. Today many languages have bilingualized dictionaries. In order to be able compete with other languages in the field of foreign language education, Turkish bilingualized dictionaries should be produced as soon as possible.