KIRGIZ DİL BİLİMİNDE EDAT KONUSU VE “KIMÇA BEL KUMURSKALAR” ADLI MASALDA GEÇEN EDATLAR

Author:

Year-Number: 2020-34
Yayımlanma Tarihi: null
Language : Türkçe
Konu : Türk Dili
Number of pages: 135-144
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Milletlerin hissettikleri duygular ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Kırgızistan ile Türkiye coğrafi konumları uzak ülkeler olarak görünseler de gerek dil gerekse gönül bağı açısından yakın “kardeş” ülkelerdir. 1930’lu yıllarda Sovyetler Birliği altında yaşayan Kırgızlar Türk uruklarına Rus kökenli Türk alfabesi getirilmiştir. Bu yaptırım Türk ulusları arasındaki anlaşmaları, eser aktarmalarını hayli zorlaştırmıştır. Bir milletin dilini değiştirmek, o milletin kimliğini değiştirmek ile eşdeğerdir. Biz de bu eserleri Türkiye Türkçesine aktararak İlminsky’nin öncesinde Sovyetleştirme -dil ve dinin kaybına zorlama- şimdilerde ise Ruslaştırma yani ‘ayrılık’ politikasına karşılık, Kırım’da “Dilde, fikirde, işte birlik.” düsturunu yeşerten büyük mütefekkirimiz İsmail Bey Gaspıralı’nın yolundan gitmeliyiz; nitekim biz birlikte güçlüyüz. Bu çalışmada Kırgız Türkçesine ait çocuk masallarından biri olan Kımça Bel Kumurskalar’da geçen edatlar ele alınmıştır. Kımça Bel Kumurskalar, Aydarbek Sarmanbetov’un kaleme aldığı güzide bir eserdir. İçinde Türklere ait mitolojik unsurlar bulundurması sebebiyle önem arz etmektedir. Edatlar yalnız bir anlam ifade etmeyen fakat yanlarına bazı kelime yahut kelime grupları geldiği zaman anlamları olan kelimelerdir. Bir dilde kullanılan kelime gruplarının yerli ya da yabancı kökenli olmaları o dil için önemlidir. Çalışmada bu eser taranarak edatlar bulunmuş, Türkçe karşılıkları ve daha iyi kavranılması açısından o edata ait örnekler verilmiştir.

Keywords

Abstract

The connection between the nation and language is very strong. Even why Kyrgystan and Turkey related to the geographical location may seem to be far away they are close countries both in terms of language and heart ties. In the 1930s, the Kyrgyz living under the Soviet Union introduced the Turkish Uruks. This construction og agreements between the Türkish nation, the transfer of Works made it very difficult. Changing the language of nation is equivalent to changing the identity of that nation. We also transferred these Works to Turkish, before Ilmsky’s Sovietization -forcing the loss of language- and religion an now in Crimea, in response to Russification, that is, the ‘separation’ policy, “in language, in opinion, here is unity.” We must go in the way of Ismail Bey Gaspiral, our great thinker, whose motto flourishes; as a matter of fact, we are strong together. In this study, the propossitions mentioned in Kımça Bel Kumurskalar, one of the children’s tale of Kyrgyz Turkish, were not discussed. Kimça Bel Kumurskalar is a distinguished work written bu Aydarbek Sarmanbetov. It is important because it contains mythological elements beloging to Turks. Prepositions are words that do not only have meaning but have meaning when some words or groups of words come to their sides. It is important fort he language to be of vabancı origin. In this study, prepositions were found by scanning this work, Turkish counterparts and life span of that prepositions were given in terms of beter understanding.

Keywords