Author:
Abstract
Tarihi dönemlerde Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ile ilgili çeşitli sözlük ve gramer kitapları yazılmıştır. Bunlardan bir kısmı sadece sözlük bir kısmı gramer kitabı bir kısmı da hem sözlük ve gramer kitabıdır. Coğrafi, siyasi, dini ve askeri ilişkide bulunduğumuz başka milletlerden dilciler veya Türklük bilinciyle hareket eden bazı dil alimleri Türkçe öğrenme merak ve ihtiyacını karşılamak için bu tür faaliyetlerde bulunmuşlardır. Bu sözlük ve gramerlerin yazıldığı sahalardan biri de Memlûk sahasıdır. Memlûklarda yönetici sınıfın Türk olması sebebiyle ve sair sebeplerle bu tür sözlük ve gramerlerin yazıldığı görülmektedir. Bazı özellikleriyle bu çalışmalar benzerlikler gösterse de farklılıklar da arz ederler. Bu farklı eserlerden biri de Ed-Dürretü'l-Mudiyye Fî'l-Lügati't-Türkiyye'dir. Bu eser, tematik sözlük olması, eserin sonunda konuşma cümlelerinin bulunması, bize göre çekimli unsurların veya sözcük gruplarının da madde başı olarak verilmesi gibi özellikleriyle diğer eserlerden farklılık göstermektedir. Bu çalışmada yabancılara Türkçe öğretimi bağlamında eserle ilgili daha önce yapılan çalışmalardan değerlendirmeler verilmiş, arkasından eser üzerinde sözcük öbekleri üzerinde durulmuştur, aynı zamanda eserde yer alan cümleler tasnif edilmiştir. Eserden alınan örneklerin Toparlı'nın yayımında ve orijinalinde geçtiği yerler (21/8b) şeklinde belirtilmiştir.
Keywords
Abstract
There were written some dictionaries and grammar books to teach Turkish in the history. Some of them were only either dictionary or grammar books while others contained both. Foreign linguisctsc who were from other nations which we were in contact due to geographic, politic, religious or military reasons or some other Turk nationalist scholars wrote some books to teach Turkish to foreigners who were intented to learn it. Mamluk area was one of those centers where these books were written. Ought to governors were Turkish in this zone these dictionary-grammar books were shown in the era. Because of their features, they may be divided to categories in terms of similarities or differences. One of these different books is “Ad-Durratu’l Mudiyye fi’l Lugati’t Turkiyye”. This work is different because it contains prepared sentences in the of it, and it is a thematic dictionary, also it has conjugated verbs or phrases which are given as a lexic entry. In this work, the information about Turkish teaching as a second language studies was given then later it was focused on word groups while the sentences in the book were classified. The examples which taken from Toparlı’s work and ftom the original copy was shown as (21/8b).