Author :
Abstract
Boğaç Han Hikâyesinde Sıfatlar ve Varlıkların Anlam Alanları başlığı verilen çalışmada, Boğaç Han hikâyesinde geçen sıfatlar tespit edilmiş, sınıflandırılmış, sıfat yapıları cümlelerden hareketle incelenmiştir. Bu çalışmayla o dönemin varlıkları niteleme ve belirtme şekilleri de tespit edilmiştir. Dede Korkut Hikâyelerindeki sıfatların bin yıl geçse de günümüz Türk kültürü ile bağı hâlâ hissedilmektedir. Bu çalışmada Türk insanının bu sıfatları hâlâ anladığı, sevdiği ve kullandığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Türk düşünce sisteminin insan ve doğada gördüğü güzellik ve çirkinlikler ortaya konmuştur. Türklerin sevdiği ve sevmediği varlıklara hangi özellikleri verdiği ortaya konmuştur. Türk dilinde sıfatların varlıklara veriliş sistemini ortaya koymak için öncelikle varlıklar; dini varlıklar, hayvanlar, eşyalar, insanlar, insan uzuvları, tabiat varlıkları, soyut kavramlar, mekân, zaman başlıklarında sınıflanmış ve bu varlıklara gelen sıfatlar incelenmiştir. Sıfatların yapıları da bu inceleme sırasında belirlenmiştir. Sıfatların daha iyi anlaşılması için, sıfatın metinde geçtiği cümleler de çalışmaya dâhil edilmiştir. Cümleler orijinal metinde geçtiği şekliyle çalışmaya alınmıştır. Böylece orijinal metinden uzaklaşılmamıştır. Cümlelerin çalışmada bulunması anlam alanını tespit etmede çok faydalı olmuştur. Çalışmada sistem şu şekilde oluşturulmuştur; öncelikle varlıklar başlık olarak verilmiş daha sonra alt başlık olarak sıfatlar verilmiştir. Her alt başlıkta sıfatın yapısı ve çeşidi belirtilmiş ve hemen yanında sıfatın geçtiği cümle verilmiştir. Son olarak sıfatlar varlıklara verilişlerine göre olumlu ve olumsuz anlam alanlarında gruplanmıştır. Böylece Eski Türklerde sıfatların varlıklara veriliş sistemi tespit edilmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
The Adjactives, in the story of Boğaç Han, have been identified and classified, the sturucture of the adjectives have been examined in the sentences in the study the title of which is The Adjactive and the Semantic Field of the Entities in the Story of Boğaç Han. In this study the styles of characterization and specification of entities of the period are also identified. Although it has been a thausand years, the connection of the characterization of Dede Qorkut stories with today Turkish culture is still felt. It is tried to reveal that Turkish people still use, understand and love these adjectives. The beauties and deformities which the Turkish thinking system see in humans and nature are revealed. Which features The Turkish give the things that they like or dislike are exhibited. In order to reveal the system of giving adjectives to the assets in the Turkish language, religious attributes, animals, equipments, people, human limbs, natural beings, abstract concepts, space, time, and their adjectives. The structures of the adjectives were also determined during this review. In order to better understand the adjectives, the sentences in the adjective text have been included in the study. The rumors were taken to work in the original text. Thus, the original text was not distracted. The presence of the cues in the study has been very helpful in determining the area of meaning. In the study, the system was formed as follows; firstly entities were given as titles and then adjectives were given as subtitles. In each sub-heading, the adjective structure and type are indicated and the sentence that the adjective is passed is given immediately. Finally, adjectives are grouped in terms of positive and negative meaning according to their giving to the assets. Thus, it was tried to determine the system of giving adjectives to beings in Old Turks.
