Author :
Abstract
Darülfünun’un lağvedilmesinin ardından yapılan üniversite reformuyla birlikte İstanbul Üniversitesi’nde Tıp, Fen, Edebiyat, Hukuk ve İktisat Fakülteleri kurulmuştur. Yeni üniversitenin eğitim kadrosundaki boşluğu doldurmak adına Hitler Almanya’sından kaçan yabancı profesörlerle görüşülerek Türk hükümeti ile Almanca konuşan bilim insanları arasında bir sözleşme imzalanmıştır. Kütüphanelerdeki bilimsel eser ihtiyacı sözleşmeye madde eklenerek giderilmeye çalışılmış, yeni alfabenin bilimsel anlamda kullanıldığı alan üniversite olmuş ve yabancı dillerden Türkçeye yapılan sözlü ve yazılı çeviri faaliyetleri başlamıştır. Türk akademisyenler, yabancı hocaların bilimsel eserlerini Türkçeye çevirmişlerdir. Öte yandan sağlanan sözlü çeviri desteği başlarda yerinde bir adım gibi görülse de, zamanla çeviriye ihtiyaç duyan Türk öğrenciler, yabancı hocalar ile bu desteği sağlayan Türk hocalar açısından birtakım engelleri de beraberinde getirmiştir. Yapılan tespitlerde yabancı hocaların öznel değerlendirmelerine de yer verilmiştir. Böylelikle alaylı diye nitelenen tercümanlara yönelik bakış açıları ele alınmıştır. Çeviribilim ve çeviri tarihi alanlarında yürütülen bu çalışmanın diğer çalışmalara katkı yapması umularak söz konusu literatürü zenginleştirmesi de hedefler arasındadır.
Keywords
Abstract
After the abolition of Darülfünun, with the university reform, the faculties of Medicine, Science, Literature, Law and Economics were established at the University of Istanbul. By discussing with foreign professors fleeing Hitler’s Germany, a contract was signed between the Turkish government and German-speaking scientists in order to fill a gap in the teaching staff of the new university. The need for scientific works in the libraries was tried to be fulfilled by adding an article to the contract, the field where the new alphabet was used in the scientific sense was the university and the activities of oral and written translation from foreign languages into Turkish started. Turkish scholars translated the scientific works of foreign scholars into Turkish. Although oral translation support seemed like a pertinent step at the beginning, it resulted in some obstacles over time in terms of foreign scholars and Turkish students who needed translation and Turkish scholars who provided this support. Subjective evaluations of German speaking scientists were also included in the findings of this research. Thus, the perspectives towards the ones described as lay interpreters were discussed. It is also among the objectives that this study carried out in the fields of translation studies and translation history will enrich the related literature, hoping to contribute to similar studies.
Keywords
- Aksoy, S. (Haz.) (2014). İstanbul Üniversitesi yayınları bibliyografyası 1933-2015: Kitaplar. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı.
- Arendt, H. (2012). Kötülüğün sıradanlığı Adolf Eichmann Kudüs’te (Ö. Çelik, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Durdağı, A. N. (2008). Çeviri yoluyla kavram aktarımı sürecinde üniversitenin rolü (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Erdoğdu Yilmaz, Ş. (2016). Kötülüğün sıradanlığı Adolf Eichmann Kudüs’te. The Journal of Academic Social Science (Asos Journal), Yıl: 4, Sayı: 33, ss. 645-651.
- Erdoğdu Yilmaz, Ş. (2019). İstanbul Üniversitesi reformu: Yayıncılık faaliyetlerinde Türk akademisyenlerin çevirmen ve yazar kimlikleri ile Bourdieu sosyolojisi arasındaki ilişki. International Journal of Languages’ Education and Teaching, Cilt 7, Sayı: 4, ss. 412-422.
- Hänlein, A. (2006). Gerhard Kessler: Türkiye’de sürgün bir Alman sosyal politikacı (A. Hekimler, Çev.). Çalışma ve Toplum, 2006/2, ss. 31-47.
- Hergünsel, C. (2007). 1940'lar Türkiyesi'nde Nazizm'in edebiyat çevreleri üzerindeki etkileri (Yayımlanamamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Kazancıgil, A. ve Şakacı, F. (2005). Her doğum bir mucizedir: Aykut Kazancıgil kitabı (1. Basım). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
- Namal, Y. (2012). Türkiye’de 1933–1950 yılları arasında yükseköğretime yabancı bilim adamlarının katkıları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, ss. 14-19.
- Neumark, F. (2008). Boğaziçine sığınanlar: Türkiye'ye iltica eden Alman bilim, siyaset ve sanat adamları 1933–1953 (Ş. A. Bahadır, Çev.). İstanbul: Neden Kitap.
- Öner, G. P. (2010). İstanbul üniversitesi İstanbul tıp fakültesi biokimya (kürsüsü) anabilim dalı tarihçesi. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt 73, Sayı 2, ss. 61-66.
- Özata, M. (2013). Atatürk bilim ve üniversite. Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
- Özden, A. (2010). Ord. Prof. Dr. Erich Frank. Güncel Gastroenteroloji, Cilt 14, Sayı 4, ss.155-165.
- Türk, F. ve Servet, Ç. (2013). Türkiye ile Almanya arasındaki bilimsel ilişkiler: Türk- Alman üniversiteleri. Akademik Bakış, Cilt 7, Sayı 13, ss. 45-65.
- Widmann, H. (1999). Atatürk ve üniversite reformu (Almanca konuşulan ülkelerden 1933 yılından sonra gelen öğretim üyeleri) (A. Kazancıgil ve S. Bozkurt, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
