Author :
Abstract
Divan edebiyatı ilk örneklerini 13. yüzyılda vermeye başlamış ve 19. yüzyılın sonlarına kadar etkisini sürdürmüş bir edebiyattır. Çalışmaya konu olan Hâfız-ı Mar’aşî de 19. yüzyıl Maraşlı bir divan şairidir. Günümüzde yakın bir devirde yaşamasına rağmen kaynaklarda hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Hâfız-ı Mar’aşî mürettep bir divana sahiptir. Divanından hareketle Hâfız’ın divan şiiri sanat anlayışı ve şiir dünyasına vakıf, dini ve edebi birikime sahip bir şair olduğunu söylemek mümkündür. Divanında divan şiiri nazım şekillerini başarılı bir şekilde kullanan şairin tahmisleri de dikkat çekicidir. Edebiyatımızda çokça kullanılan musammat çeşidi olan tahmis, önceden beyitlerle yazılmış olan bir manzumenin her beytinin önüne aynı vezin ve kafiyede üçer mısra eklenerek oluşturulan muhammestir. Şairler, sanat ve mizacını beğendikleri ya da kendine yakın hissettikleri şairlerin şiirlerini tahmis etmişlerdir. Hâfız divanında da şairin şahsiyetinin oluşmasında etkili olduğu düşünülen şairlerin şiirlerinin tahmisi bulunmaktadır. Hâfız divanında toplam on iki tahmis yer almaktadır. Şairin tahmislerini özellikle Hz. Ali, Ehli Beyt ve On İki İmama bağlılık çerçevesinde yazmış olması dikkat çekicidir. Buradan hareketle de Hâfız’ın Bektaşi anlayışına yakın olduğunu söylemek mümkündür.
Keywords
Abstract
Classical Turkish literature is a literary work whose first examples began to give in the 13th century and continued until the end of the 19th century. Hâfız-ı Mar’aşî, who is the subject of the study, is also 19th century Maraş poet. Despite living in a near period to present, there is not much information about him in the sources. Hâfız-ı Mar’aşî has a reorganized divan. It is possible to say that Hâfız is a poet who has determinant of the world of poetry and art understanding of divan poetry and also he is a poet with religious and literary accumulation. He has successfully used poetic forms in his divan and his tahmis also is remarkable. The most frequently used tahmis in our literature is the muhammes, which is created by adding tree verse the same rythm and ryhme in front of every couplet of a manuscript previously written in couplets. The poets have taken tahmis the poetry of the poets whom they liked art and temperament. In Hâfız Divan there are tahmis of poets who are effective formation of the poet's personality. There are twelve tahmis in Hâfız Divan. Its remarkable that Hâfız Divan composes of tahmis of Twelvers, people of the house and Hz. Ali. From this information, we say that Hâfız close to consept of Bektashi.
Keywords
- Alıcı, L. (2010). Divan-ı Hâfız-ı Mar’aşî. Kahramanmaraş: Ukde Yayınları.
- Alıcı, L. vd (2009). Maraşlı divan şairleri. Türk edebiyatında maraşlılar. Kahramanmaraş: Ukde Yayınları.
- Alıcı, L. vd (2014). Eski Türk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Selçuk, E. (2007). Hasmi divanı (İnceleme- Metin).( Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi. Konya.
- Kutlu,Ş. (1979). Şair Dertli I. İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser.
- Hâfız Ali Efendi Yazma Eserler Kataloğu (2007). Kahramanmaraş: TC Kahramanmaraş Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
- Tarlan,A.N. (1948). Şiir mecmualarında XVI ve XVII. Asır Divan Şiiri Ubeydî. İstanbul: İÜ Yayınları.
- İpekten, H vd. (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı Sözlüğü. Ankara: KTB Yayınları.
- Timurtaş, F.K. (1976). Türkiye edebiyatı. Ankara: Türk Dünyası El Kitabı.
- Alıcı, L. (2000). Klasik Türk Şiirinde Gönül ve Üstüne Redifli Nâzireler. (XI.cilt). s. 128. İstanbul: Dergah Yayınları.
- Kahraman, A. (1995). Eşref Paşa. (11.cilt). TDVİA. İstanbul
- Şanlı, İ. ve Tümer, M.F. (2009). XVI Yüzyıl divan şairi Ubeydî’nin hayatı, edebi şahsiyeti ve divanındaki tasavvufi unsurlar. Turkish Studies, (4/3), 2039-2040.
- Kılıç, F.(10.02.2004). Misâlî, Hasan Çelebi. 27.04.2017, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com
- Komisyon (1968). İKTYDK. C III-IV. İstanbul: MEB Yayınları.
- Özbaş, M. Y. (hzl.) (1973). Besim Atalay, Maraş Tarihi ve Coğrafyası. İstanbul: Dizerkonca Matbaası.
- www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/tarihce (27.04.2017)
