Author:
Abstract
Metin yapısı, okuyucuya mesaj taşımak için metindeki düşüncelerin ne şekilde organize edildiğini gösterir. Metin yapıları genel olarak küçük yapı, büyük yapı ve üst yapı şeklinde değerlendirilmektedir. Metnin yapısına ait unsurları ve bunların metindeki işlevlerini kavrayıp tespit edebilen bir birey, kendi yazacağı metinler için de daha sağlam bir yapı oluşturabilir. Özellikle yazma becerisini geliştirmede temel sorumluluğu üstlenecek olan Türkçe öğretmeni adayları, metinde yer alan bilgilerin nasıl kurgulandığını, metin yapılarının metnin işleviyle nasıl ilişkilendirildiğini bilmelidir. Bunun yanı sıra öğretmen adaylarının kendilerini yazılı olarak ifade etme gücüne sahip olmaları beklenir. Dolayısıyla öğretmen adayları türlerin yapısını bilmeli, metinlerde bunları tespit edebilmeli ve kendi oluşturduğu metinlerde kullanabilmelidir. Bu çalışmada, Türkçe öğretmeni adaylarının yazdıkları hikâye metinlerinden hareketle metnin üst yapı unsurlarını kullanma becerileri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim yılında Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Bölümünde öğrenim gören 61 Türkçe öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Çalışma betimsel olup tarama modelinde desenlenmiştir. İncelenen hikâyeler 8 alt başlıktan oluşan metnin üst yapı unsurlarına göre değerlendirilmiştir. Öğretmen adaylarının bu alt başlıklardan karakter, mekân ve zamanı işlemede yüzeysel kaldıkları, olay örgüsüyle bu unsurları ilişkilendiremedikleri gözlemlenirken serim, düğüm ve çözüm bölümlerinin işlenişinde başlatıcı olaya yer verme, çözüm önerisi getirme, çözüm için harekete geçme, olayı sonuçlandırma gibi unsurları çoğunlukla kullandıkları belirlenmiştir. Olayların aktarılmasında daha çok kronolojik bir sıra takip eden öğretmen adayları, hikâyenin önemli unsurlarından biri olan anlatıcı tipinde ise ağırlıklı olarak hâkim anlatıcı tipini tercih etmişlerdir.
Keywords
Abstract
Text structure shows how ideas in a text are organized in order to transmit messages to readers. Text structures are generally evaluated as minor structure, major structure and superstructure. An individual who can comprehend elements belonging to text structure and their functions in the text may form a more solid structure for the text s/he write. Particularly, preservice Turkish-language teachers who will take the main responsibility in developing writing skills must know how to fictionalize information in a text, how to associate text structures to the function of a text. In addition to this, preservice teachers are expected to have the capacity to express themselves in writing. Accordingly, preservice teachers must know the structures of literary genres, be able to determine them in texts and use them in texts created by themselves. In this research, the skills of preservice Turkish-language teachers in using elements of superstructure in stories written by them were tried to be evaluated. The study group of the research consists of 61 preservice Turkish-language teachers studying at Necmettin Erbakan University Ahmet Keleşoğlu Faculty of Education The Department of Turkish-language Teaching in 2015-2016 academic year. It is a descriptive research designed in survey model. The examined stories were evaluated considering superstructure elements of the text which included 8 sub-titles. It was observed that preservice teachers were superficial in manipulating characters, place and time, they could not associate plot to these elements, on the other hand, they mostly included elements such as including an initiating event in developing exposition, climax and resolution parts, offering a solution, taking the action to resolve, concluding the event. The preservice teachers followed a chronological order to convey the events, and they mostly preferred third person omniscient as the narrator type which is one of the important parts of a story.