Author :
Abstract
Yazının insan hayatına girişiyle başlayan ve gelişen okuma, bilgiye ulaşmanın temel yollarından biri olagelmiştir. “Bilgi çağı” olarak nitelendirilen 21. yüzyılda her ne kadar okuma nesnesinin biçimi, sunumu değişime uğramış olsa da bilgiye ulaşmanın ana yolu yine okumadan geçmektedir. Bu yüzdendir ki dil eğitiminde okuma becerisine diğer dil becerilerine oranla daha fazla yer verilmektedir. Türkçe Dersi Öğretimi Programı’nda da okuma becerisi %30 ağırlık ile dil becerileri içinde öne çıkmaktadır. Günümüzde okumanın bu önemine paralel olarak derslerdeki okuma anlama etkinliklerini daha verimli hâle getirmek akademik çalışmaların temel amacıdır. Bu yöndeki çalışmalarda mevcut yöntem ve tekniklerin yararı, yeterliliği tespit edilmeye çalışılmakta, zaman zaman yeni yaklaşımlar gündeme gelmektedir. Son dönemde yaygınlık kazanan ve araştırmalara konu olan bilişsel stratejiler de bunlardan biridir. Bu çalışmada bilişsel stratejilere ilişkin genel açıklamaların ardından Türkçe derslerinde kullanılabilecek bilişsel stratejilere göre hazırlanmış uygulama örneklerine yer verilmiştir.
Keywords
Abstract
Reading, beginning and evolving with its entrance of human life, has been one of the ways of reaching the information. Even though the style and the way reading is presented changed in the 21st century, also called “Information Era”, the primary road to reach the information is has not changed. Hence, the reading skill has been given much more place in language education than any other language skills. The reading skill stands out with the rate of 30% among all language skills in Turkish Language Teaching Program. In our day, the main target of academic studies is to make reading comprehension activities in the lessons more productive in line with the importance of reading. The related studies have been investigating the benefits and efficacy of the current methods and techniques, and new approaches have been emerging time to time. Cognitive strategies, which became popular recently in researches, are one of these new approaches. This study includes general explanations about cognitive strategies and examples of Turkish lesson applications prepared according to the cognitive strategies.
Keywords
- Akın, E. ve Çeçen, M. A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi (Muş-Bulanık örneği). Turkish Studies, 9 (8), s.91-110.
- Akyol, H. (2007). Okuma. Ahmet Kırıkkılıç ve Hayati Akyol (Ed.), İlköğretimde Türkçe Öğretimi (s.15-48) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Belet, Ş. D. (2005). Öğrenme stratejilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerileri ile Türkçe dersine ilişkin tutumlara etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Cemiloğlu, M.(2005). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
- Cromley, J. (2005). Metacognition, cognitive strategy instruction, and reading in adult literacy. Review of Adult Learning and Literacy, 5, s.187-220.
- Dembo, M. H. (1991). Applying educational psychology in the classroom. New York: Longman.
- Good T. L. ve Brophy, J. E. (1986). Educational psychology : A realistic approach. New York: Longman.
- Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1997). Türkçe öğretimi: Türkçe ve sınıf öğretmenleri için. Ankara: Engin Yayınları.
- MEB. (2009). Türkçe dersi(6,7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara.
- Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap.
- Pressley, M., Woloshyn, V., Burkell, J., Cariglia-bull, T., Lysynchuk, L., McGoldrick J. A., … Symons, S. (1995). Cognitive strategy instruction that really improves children’s acdemic performance. Cambrige: Brookline Books.
- Senemoğlu, N. (2007). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Gönül Yay.
- Spafford, C. A. And Grosser, G. S. (2005). Dyslexia and reading difficulties: Research and resource guide for working with all struggling readers. New Jersey: Pearson/Merrill Prentice Hall.
- Şimşek, A. (Ed.). (2006). İçerik türlerine dayalı öğretim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Taşdelen Teker, G., Boztunç Öztürk, N. ve Eroğlu, M. G. (2014). PISA 2009’a göre okuma becerisi ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (4), s. 244-255.
- Temizkan, M. (2007). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde okuma stratejilerinin okuduğunu anlama üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Uslu Üstten, A. (2014). 8. Sınıf öğrencilerinin televizyon izleme sürelerinin okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Turkish Studies, 9 (3), s. 1511-1521.
- Uyar, Y., Ateş, S. ve Yıldırım, K. (2012) Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama sürecinde kullandıkları öz düzenlemeye dayalı öğrenme becerileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (18), s.227-247.
