Author :
Abstract
Bilim ve teknoloji alanındaki gelişim ve değişimler, eğitim-öğretim sürecine yansımış; geleneksel eğitim anlayışı yerini çağdaş yönelimlere bırakmıştır. Çağdaş eğitim-öğretim anlayışı ile birlikte öğretme sürecinden çok öğrenme sürecinin önem taşıdığı bir yaklaşım benimsenmiş, bu durum öğretmen ve öğrenci rollerini değiştirmiştir. Geleneksel eğitim anlayışında öğretmen; bilgi veren, öğretici rolündeyken günümüzde öğrenciye öğrenme sürecinde yol gösteren bir rehber rolündedir. Öğrenci ise geleneksel eğitim anlayışında öğretmenin verdiği bilgiyi alan kişi rolündeyken, günümüzde amaçları doğrultusunda öğrenme sürecini yönlendiren, bilgiye ulaşan, araştıran, düşünen, sorgulayan, eleştiren birey rolünü üstlenmektedir. Genelde günümüz eğitim programları, özelde Türkçe Öğretimi Programı da öğrenme sürecini esas alan, öğrenciyi öğrenme sürecinden sorumlu, öğretmeni rehber olarak gören bir anlayış ile hazırlanmıştır. Türkçe Öğretimi Programında da yer alan, bu anlayışı yansıtan öğrenme-öğretme yollarından biri de aktif öğrenmedir. Aktif öğrenme, öğrenme sürecinde öğrencinin yaparak yaşayarak öğrenmesine imkân vererek öğrenciyi öğrenme sürecinde etkin hâle getirir. Türkçe dersi, bilgi dersi olmanın ötesinde bir beceri dersidir. Öğrencilerin dört temel dil becerisini kazanması için öğrenme sürecinin sorumluluğunu taşımaları ve Türkçe derslerinde aktif olmaları gereklidir. Bu anlamda Türkçe derslerinde aktif öğrenme etkinliklerinden yararlanılmasının öğrencilerin dil becerilerini geliştirmede katkı sağlayacağı düşünülebilir. Bu çalışmada öncelikle aktif öğrenme Türkçe eğitimi ilişkisi üzerinde durulmuş; aktif öğrenmenin uygulandığı Türkçe derslerinde öğretmen ve öğrenci rollerine, anlama ve anlatma becerisini geliştirmede kullanılabilecek aktif öğrenme etkinliklerine yer verilmiştir. Ardından da dil becerilerine yönelik uygulama çalışmaları sunulmuştur. Çalışma aracılığıyla Türkçe eğitimi alanında çalışan araştırmacı ve eğitimcilere katkıda bulunulmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Developments and changes in science and technology are reflected in the teaching and learning process; thus, traditional education approach has been replaced by contemporary trends. Along with the understanding of contemporary education, an approach in which learning process is more crucial than teaching process has been internalised, this case has changed the roles of teachers and students. While in the traditional approach to education, teacher is the one, who provides knowledge in the tutorial role, today they are in the role of mentors guiding students in the learning process. When considering the students’ position, once they were in the role of the ones receiving knowledge provided by the teachers in traditional approach, today they take an active role in directing learning process in accordance with their purpose, reaching information, researching, thinking, questioning and criticising. General curriculum and in particular, Turkish Teaching Programs have been prepared with the understanding that is based on learning process, regarding students as the individuals responsible for learning and the teachers as mentors. One of the ways that reflects this understanding of teaching and learning is active learning that takes place in Turkish Teaching Program as well. Active learning makes the students active participants in the learning process by enabling students to learn by practising. Beyond being a training course, Turkish lesson is a skill-based course. Students should be active in Turkish lessons and bear responsibility for the learning process to gain four basic language skills. In this sense, benefitting from active learning activities in Turkish lessons can be considered to contribute to the language skills development of the students. This study primarily focuses on the relationship between Turkish lesson and active learning; roles of the teachers and students in Turkish lessons in which active learning is applied, and the active learning activities that can be used to improve comprehension and oral expression skills has taken place in this study. Then, practising studies regarding language skills have been presented. Through this study, it is aimed to make contribution to researchers and educators studying in the field of Turkish language education.
Keywords
- Açıkgöz, K. (2007). Aktif öğrenme yazıları. İzmir: Biliş Yayınları.
- Açıkgöz, K. (2009). Aktif öğrenme. (11. basım). İzmir: Biliş Yayınları.
- Akınoğlu, O. (2011). Yapılandırmacılık. İçinde Oral, B. (Editör). Öğrenme ve öğretme kuram ve yaklaşımları. (1. basım). s.429-443. Ankara: Pegem A Yayınları
- Akyol, H. (1999). Hikâye haritası yöntemiyle metin öğretimi. Millî Eğitim Dergisi, (142), 55- 57.
- Akyol, H. (2010). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. (3. basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Arslan, A. (2009). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve Türkçe öğretimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 143-154.
- Aydede, M.N. ve Kesercioğlu, T. (2010). Aktif öğrenme uygulamalarının öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 14-22.
- Aykaç, N. (2005). Öğretme ve öğrenme sürecinde aktif öğrenme yöntemleri. (1. basım). Ankara: Naturel Yayıncılık.
- Aytan, T. ve Güney, N. (2012). Türkçe öğretiminde aktif öğrenme uygulamaları. (1. basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Bonwell, C.C. ve Eison, J.A. (1991). Active learning: creation excitement in the classroom. eric higher education. http:// www. eric.ed.gov Ned340272 adresinden ulaşılmıştır.
- Coşkun, E. (2007). Yazma eğitimi. İçinde A. Kırkkılıç ve H. Akyol. (Editörler). İlköğretimde Türkçe Öğretimi. (1. Basım). s.49-91. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Çelenk, S. (2008). Görsel okuma ve sunu. İçinde A. Tazebay ve S. Çelenk. (Editörler). Türkçe öğretimi ilke-yöntem-teknikler. (1. Basım). s.277-310. Ankara: Maya Akademi Yayın Dağıtım.
- Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 185-204.
- Demirel, Ö. (2002). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. (3. basım). Ankara:
- Demirel, Ö. (2002). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. (4. basım). Ankara: Pegem A Yayınları.
- Ercan, O. (2004). Bir öğrenme süreci olarak aktif öğrenme. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 54-55.
- Eren Yavuz, K. (2005). Yeniden yapılanan sınıflar için aktif öğrenme yöntemleri. (1. basım). Ankara: Ceceli Yayınları.
- Ergin, M. (1985). Edebiyat ve eğitim fakültelerinin Türk dili ve edebiyatı bölümleri için Türk dil bilgisi. (15. basım). İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
- Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
- Gümüş, O. ve Buluç, B. (2007). İşbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımının türkçe dersinde akademik başarıya etkisi ve öğrencilerin derse ilgisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 49, 7-30.
- Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. (1. basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Güneş, F. (2009). Türkçe öğretiminde günümüz gelişmeleri ve yapılandırıcı yaklaşım. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 1-21.
- Güngör, A. ve Açıkgöz, K. (2005). İşbirlikli öğrenme ve geleneksel öğretimin okuduğunu anlama üzerindeki etkileri ve cinsiyet ile ilişikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 43, 354-378.
- Gür, H. ve Seyhan, G. (2006). İlköğretim 7. sınıf matematik öğretiminde aktif öğrenmenin öğrencisi başarısı üzerinde etkisi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8 (1), 17-27.
- İnal, S. (2008). Beynin algılama süreci, yazma ve kümeleme stratejisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 55-64.
- Kalem, S. ve Fer, S. (2003). Aktif öğrenme modeliyle oluşturulan öğrenme ortamının öğrenme, öğretme ve iletişim sürecine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 433-461.
- Kavcar C., Oğuzkan F. ve Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi: Türkçe ve sınıf öğretmenleri için. (7. basım). Ankara: Engin Yayınevi.
- Koç, C. (2007). Aktif öğrenmenin okuduğunu anlama, eleştirel düşünme ve sınıf içi etkileşim üzerindeki etkileri, (Yayımlanmamış doktora tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Korkmaz, Z. (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları. 575, Ankara.
- Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 13, 287-309.
- Maden, A. (2013). Aktif Öğrenme Tekniklerinin İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Yazım Ve Noktalama Kuralları Başarısı ve Derse Karşı Tutumlarına Etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Maden, S. (2013). Temel dil becerileri eğitiminde kullanılabilecek aktif öğrenme öğretimsel iş/taktikleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 20-35.
- MEB. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Özbay, M. (2005). Ana dili eğitiminde konuşma becerisini geliştirme teknikleri. Journal Of Qafkaz University, 177-184.
- Özbay, M. (2002). İlköğretim okulları Türkçe ders kitaplarındaki anlama sorularının öğrencilerin düşünme becerisine katkısı. Türk Dili Dergisi, 609, 536-546
- Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri I. (1. basım). Ankara: Öncü Kitap.
- Özbay, M. ve Akdağ, E. (2013). Deyimlerin öğretiminde aktif öğrenmenin etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 46-54.
- Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. (6. basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Özerbaş, M.A., Tabak, H. ve Ahi, B. (2010). Aktif öğrenme ortamının ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersi akademik başarısına ve motivasyonuna etkisi. Sözlü bildiri. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. Antalya.
- Sallabaş, M.E. (2011). Aktif öğrenme yönteminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi,
- Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Şahinel, M. (2010). Etkin öğrenme. Demirel, Ö. (Editör). Eğitimde yeni yönelimler. (4. basım). s.149-165. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Taçman, M. (2007). Aktif öğrenme modeliyle oluşturulan sınıf ortamının öğrenciler üzerine etkisi. Cypriot Journal of Educational Sciences, 2(1), 21-30.
- Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. (2007). Konuşma eğitimi. (1. basım). Ankara: Öncü Kitap.
- Yaşar, Ş. (1998). Yapısalcı kuram ve öğrenme-öğretme süreci. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1-2), 68-75.
- Yurdakul, B. (2007). Yapılandırmacılık. İçinde Demirel, Ö. (Editör). Eğitimde yeni yönelimler. (4. basım). s. 39-65 Ankara: Pegem A Yayıncılık.
