Author :
Abstract
Asıl adı Mehmed olan ve Masrafzâde lakabıyla tanınan Şefîk; kâtiplik, hâcegânlık, mukataacılık, vakanüvislik görevlerinde bulunmuştur. Daha çok, tarihçi kimliği ile bilinen Şefîk Mehmed, 1703 yılında cereyan eden Edirne Vak’asını anlattığı Şefîknâme adlı eseri ile tanınmaktadır. Bazı tezkirelerde güçlü bir şair olduğundan bahsedilen Şefîk’in divan sahibi olduğuna dair herhangi bir kayıt bulunmamaktadır. Tezkirelerde şiirlerinden birkaç beyit örnek olarak verilir. Bu beyitler, Şefîk’in âşıkane şiir tarzını örneklendirmektedir. Bunun yanında Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde bulunan ve 1118 (1707)’de tertip edilmiş Zeyl-i Şefîk-nâme isimli bir mecmuada Şefîk Mehmed’e ait 6 kaside, 9 gazel, 1 beyit bulunmaktadır. Kasidelerin beşi dinî muhtevalıdır. Bunlardan ikisi naat, biri münacat, biri de dört halife için yazılmış bir medhiyyedir. Diğer kaside de Râmî Mehmed Paşa için kaleme alınmış bir medhiyyedir. Gazellerinin ilki münacattır. Diğer gazeller ve beyit de âşıkane tarzda yazılmıştır. İki beyitten oluşan son iki gazel, nâ-tamam gazel özelliğindedir. Biyografik kaynaklarda da Şefîk’e ait 3 gazel, 4 beyit bulunmaktadır. Bu çalışmada Şefîk Mehmed’in bahsedilen mecmuada yer alan gazelleri ile tezkirelerde geçen şiir örneklerinin genel özellikleri üzerinde durulacak, bu gazel ve beyitlerin çevriyazılı metinleri verilecektir.
Keywords
Abstract
Şefik, whose real name is Mehmed and who is known by his nickname Masrafzâde, worked as a clerk, hacegan, mukataa, and chronicler. Şefik Mehmed, who is widely known as a historian, is known by his work named Şefikname in which he told about Edirne Case which took place in 1703. There is not any evidence saying that Şefik, who is mentioned being as a good poet in some tezkires, has a diwan. In some tezkires, some couplets from his poems are presented as an example. These couplets exemplify Şefîk’s amorous poetry style. Besides, there are 6 qasida, 9 ghazels and 1 couplet of Şefik Mehmed in a magazine organized in 1118 (1707) and which is in Topkapi Palace Museum Library now. 5 of these qasida include religious theme. 2 of them are naat, 1 of them is invocation and the other one is a medhiyye written for four great caliphs. The other qasida is a medhiyye written for Rami Mehmed Paşa. The first of his ghazels is an invocation. The other ghazels and couplets were written in an amorous way. The last two ghazels consisting of two couplets are of uncompleted ghazels. There are Şefîk’s 3 ghazels and 4 couplets in the biographical sources. In this study, the general features of Şefik Mehmed's ghazels in mentioned majmua and his sample poems in tezkires will be focused and their transcripts will be given.
Keywords
- Safayi Tezkiresi (Çapan 2005: 321-322)
- Nuhbetü’l-Âsâr (Abdulkadiroğlu 1999: 178) 3.3. Beyitler
- Safayi Tezkiresi (Çapan 2005:322), Tuhfe-i Nâilî (Kurnaz-Tatçı 2001: 491-492),Vekâyiü’l-Fudalâ (Özcan 1989: 467)
- Safayi Tezkiresi (Çapan 2005: 322) Nizār etmekde şemǾ-i mahfil-i Ǿayşım hevā-yı dil15
- ABDULKADİROĞLU, Abdulkerim (hzl.) (1999). Nuhbetü’l-âsâr li-Zeyli Zübdetü’l-
- eş’âr. Ankara: AKM Yay. AKBAYAR, Nuri-S. Ali Kahraman (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmânî. C. V. İstanbul:
- Tarih Vakfı Yurt Yay. AKTEPE, M. Münir (2007). “Şefik Mehmed”. C. XI. Eskişehir: MEB Yay. ARSLAN, Mehmed (hzl.) (2003). Mehmed Cemâleddin, Osmanlı Târih ve Müverrihleri:
- Âyîne-i Zürefâ. İstanbul: Kitabevi. BABİNGER, Franz (2000). Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri. 3. Baskı. Ankara: KTB Yay. BURSALI Mehmed Tahir (1926). Osmanlı Müellifleri. C. 3, İstanbul: Matbaa-i Âmire. COŞKUN, Menderes (2004). “Son Klasik Dönem-Nesir”, Türk Dünyası Edebiyat Tarihi, C.
- V, Ankara: AKM Yay. ÇAPAN, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safayi Efendi, Tezkire-i Safayi. Ankara: AKM Yay. DİA (2009), “Şefik Mehmed Efendi”. DİA. C. 38. İstanbul: TDV Yay. 415-417. İNCE, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretüş-Şu’arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. KOÇOĞLU, Turgut (2004). Şefîknâme, Şefîknâme Şerhi ve Edhem ü Hümâ Mecmuası.
- Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. KOÇOĞLU, Turgut (2007). “Muhammed el-Hâc Muslî’nin Şefiknâme Şerhi”. Turkish
- Studies. C. II/4. 549-554. KURNAZ, Cemal- Tatçı, Mustafa (hzl.) (2001). Nail Tuman Tuhfe-i Nailî. C. II. Ankara:
- Bizim Büro Yay. MÜSTAKİMZADE Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l
- ÖZCAN, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Vekâyiü’l-Fudalâ, (Şakâyık-ı
- 5 (E.T. 24.02.2015). www.yazmalar.gov.tr
