Author :
Abstract
Doğru ve sağlıklı bir iletişimin gerçekleşmesinde önemli bir rol oynayan konuşma; amaç, dinleyiciyle ilişki ve biçim ögelerine göre çeşitli türlere ayrılır. Bu türlerden biri olan ikna edici konuşmada, kişinin herhangi bir konuda benimsediği görüşünü çeşitli düşünceyi geliştirme yollarına başvurarak savunması, inandırıcılığı sağlamaya çalışması ve ileri sürdüğü fikirlerin kabul edilebilir nitelikte olması gereklidir. Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici hazırlıklı konuşmalarında bağdaşıklık ve tutarlılık durumlarını belirlemeyi amaçlayan bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma grubunu, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü 3. sınıfta öğrenim gören 25 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici hazırlıklı konuşmalarının ses kayıt cihazı ile kaydedilmesi ve bilgisayar ortamında yazıya aktarılmasıyla elde edilmiştir. Bu veriler, nicel ve nitel yollarla değerlendirilmiştir. Nicel değerlendirmede, konuşma metinlerindeki bağdaşıklık ve tutarlılık durumlarına yönelik sayısal veriler sunulmuş; nitel değerlendirmede ise metin oluşturmada yaşanan sorunlar, örneklerle açıklanmıştır. Nicel değerlendirmede, alan yazında kullanılan “Bağdaşıklık Düzeyi Değerlendirme Ölçeği” ile araştırmacılar tarafından geliştirilen “İkna Edici Konuşma Tutarlılık Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici hazırlıklı konuşmalarında en sık kullandıkları bağdaşıklık araçları sırasıyla bağlama ögeleri, gönderim, kelime bağdaşıklığı, eksiltili anlatım ve değiştirimdir. Öğretmen adaylarının hazırlıklı konuşmalarında tutarlılığı sağlamada 5 üzerinden 3,64 ortalama ile iyi düzeyde oldukları belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
Speech which plays an important role in an accurate and healthy communication is divided into various types in terms of aim, relation with the audience and form element. In persuasive speech, which is one of these types, it is necessary for an individual to support his/her idea in any topic by applying to various idea development methods, to try to enable credibility and to suggest acceptable ideas. Screening method has been used in this study which aims at determining coherence and cohesion conditions of Turkish teacher candidates in their persuasive prepared speeches. Research group is composed of 25 teacher candidates who study at the 3rd Grade in Turkish Language Training Department of Education Faculty of Recep Tayyip Erdoğan University. Research data has been collected through recording persuasive prepared speeches of Turkish teacher candidates by a tape recorder and transferring it to written format in computer environment. This data was evaluated through qualitative and quantitative methods. Numeric data was delivered regarding coherence and cohesion conditions in speech texts in quantitative evaluation while problems in creating texts were explained through examples in qualitative evaluation. “Evaluation Criteria for Coherence Level” which is used in the literature and “Evaluation Criteria for Persuasive Speech Cohesion” which is developed by the researchers were used in quantitative evaluation. In accordance with the research results, Turkish teacher candidates most frequently use junction elements, delivery, word coherence, elliptical expression and substitution as coherence instruments respectively in their persuasive prepared speeches. It has been determined that teacher candidates are on a good level with an average of 3,64/5 to enable cohesion in their prepared speeches.
Keywords
- Akbayır, S. (2006). Cümle ve metin bilgisi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Akyol, H. (2003). Metinlerden anlam kurma. Türklük Bilimi Araştırmaları, (Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı). (13), 49-58.
- Bekiroğlu, N. ( 2014) Kelime defteri. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Coşkun, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin öyküleyici anlatımlarında bağdaşıklık, tutarlılık ve metin elementleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Çintaş Yıldız, D. (2015). 8. sınıf öğrencilerinin sözlü anlatımlarında bağdaşıklık kullanımları. International Journal of Human Sciences, 12/2. s. 163-185.
- Çoban, A., ve Karadüz, A. (2015). 7. sınıf öğrencilerinin öyküleyici metinlerinin bağdaşıklık ve tutarlılık ölçütlerine göre değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S. 19. s. 67-96.
- Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik örnekleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (1), s. 185-204.
- Günay, V. D. (2007). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- Gündüz, O. (2007). Konuşma eğitimi (Ed.: Ahmet Kırkkılıç ve Hayati Akyol). İlköğretimde Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 124-137.
- Güneş, F. (2013), Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Keçik, İ. ve Subaşı, L. U. (2001). Türkçe sözlü ve yazılı anlatım. (Editör: Canan İleri) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Keklik, S., & Yılmaz, Ö. (2013). 11. sınıf öğrencilerine ait öyküleyici metinlerin bağdaşıklık ve tutarlılık açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013(16).
- Kurudayıoğlu, M., ve Yılmaz, E. (2014). Tu ̈rkçe öğretmeni adaylarının oluşturdukları ikna edici metinlerin yapı açısından incelenmesi/The investigation of Turkish language arts preservice teachers’ texts organized with regard to persuasive writing. Okuma yazma eğitimi araştırmaları, 2(1).
- MEB. (2005). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ilköğretim Türkçe dersi (1-5. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi.
- Onursal, İ. (2003) Türkçe metinlerde bağdaşıklık ve tutarlılık, günümüz dilbilim çalışmaları, Yayıma Hazırlayanlar: Prof. Dr. Ayşe Kıran, Doç. Dr. Ece Korkut, Dr. Suna Ağıldere, İstanbul: Multilingual Dilbilim Dizisi. s. 121-132 (Ortak kitapta bölüm).
- Öz, F. (2001). Uygulamalı Türkçe öğretimi, Ankara: Anı Yayıncılık.
- Özbay, M. (2005). Ana dili eğitiminde konuşma becerisini geliştirme teknikleri. Journal Of Qafkaz University,16 Fall 2005, s.177-184. Rifat, M.. (1983). Dilbilim ve göstergebilim kuramları. İstanbul: YAZKO Yayınları.
- Temizyürek, F., Erdem, İ., ve Temizkan, M. (2011). Konuşama eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Tuncer, H. (2009). Anlatma teknikleri (konuşma, yazma). İzmir: Orkun Kitabevi.
- Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
- Uzun, L. S. (1995). Orhon yazıtlarının metinbilimsel yapısı. İstanbul: Simurg Yayıncılık.
- Ülper, H. (2011). Öğrenci metinlerinin tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi/An Evaluation of Student Texts in the Context of Coherence, Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-,Volume 6/4 Fall 2011, www.turkishstudies.net, p. 849-863.
- Yağmur Şahin, E. ve Varışoğlu, B. (2013). Konuşma türleri ve konuşmada nezaket kuralları (Ed.: Aziz Kılınç ve Abdullah Şahin). Konuşma eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 49-91.
