Author :
Abstract
Usta-çırak ilişkisi içerisinde yetişen âşıklar yüzyıllardır sazlarıyla, sözleriyle içinde yaşadıkları toplumların duygularına tercüman olmaktadırlar. Âşıklık geleneği zaman içerisinde geniş bir coğrafyaya yayılmış ve gerek Türkiye’de gerekse Türk soylu diğer devletlerde çeşitli âşık muhitlerinin teşekkül etmesine yol açmıştır. Günümüzde bu geleneğin en güçlü yaşatıldığı yerlerin başında Azerbaycan gelmektedir. Azerbaycan âşık edebiyatı içerisinde ise Âşık Elesger ayrı bir yere ve öneme sahiptir. Azerbaycan’ın Batısında yer alan Göyçe bölgesinin Ağkilse köyünde doğup büyüyen Elesger, yetiştirdiği âşıklar ile başlı başına bir ekol olmuştur. Yaşadığı bölgenin âşıklık geleneği ile bütünleşen Elesger, Göyçe âşık mektebinin en önemli ismi olarak dikkat çeker. Onun yetiştirdiği âşıkların her biri ayrı bölgede birer ekol haline gelmiş ve âşıklık geleneğini sürdürmektedirler. Sazıyla, sözüyle Azerbaycan kültürüne çok büyük hizmetlerde bulunmuş olan Elesger, kendisinden sonra yetişmiş olan bütün âşıklar için örnek olmuştur.
Keywords
Abstract
The bards growing in mentor system have articulated the feelings of the society they live in by means of their lyrics and songs for centuries. The tradition of being a bard has spread into a wide geography for a long time and taken shape of poesy communities in Turkey and other Turkish nations. Azerbaijan is considered the most important country which keep the values of being bard alive in these days. As to literature of bard in Azerbaijan, The bard Elesger occupies an important position. Elesger who grew in the village of Agkilse in Goyce located in the west of Azerbaijan has become a milestone as he contributed to new bards’ rasing. Integrated with the tradition of the bards in his surroundins, Elesger draws attention as the most important figure in the school of bards. Each of the bards he educated has had vital positions in different parts of the country and maintained the tradition of the bards. Elesger who has conrtibuted to the culture of Azerbaijan by means of his lyrics and songs, inspires all the bards growing afterwards.
Keywords
- Ahundov, E. ve Abbaslı, İ. (2005). Azerbaycan Âşık şiirinden seçmeler, 1. Cild, Bakü: Şark-Garp Neşriyat.
- Aliyeva T. ve Demirlek, U. (2015). "Türk Ozanlarının şiirlerinde güzel kadınların tasviri ve etnografya üzerine bir çalışma (Karacaoğlan, Molla Penah Vagıf ve Âşık Elesger’in Koşmaları Üzerine)" IV. Uluslararası Türk Sanatları Tarih ve Folkloru Kongresi/Sanat Etkinlikleri, 14-16 Mayıs Konya 2015., http://turkoloji.cu.edu.tr/CUKUROVA/sempozyum/semp_3/aliyeva.php adresinden elde edildi.
- Aliyeva, T. (2006). “Anadolu’dan Azerbaycan’a: Karacaoğlan Molla Penah Vagif”, Bilgi, Yayın Tanıtım-Tahlil- Eleştiri Dergisi, 49, 45-53.
- Altun, I. (2007). “Karacaoğlan’da şiirsel bir imge olarak giyim kuşam”, Atatürk Üniveersitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 35, 217-228.
- Aras, E. (1998). “Azerbaycan Âşık Havaları”, Milli Folklor, 40, 31-40.
- Artun, E. (2016). Âşıklık geleneği ve Âşık edebiyatı, İstanbul: Kitabevi Yay.
- Aslan, E. (2007). Çıldırlı Âşık Şenlik-Hayatı, Şiirleri, Karşılaşmaları, Hikâyeleri, Ankara: Maya Akademi.
- Elesger, İ. (2004). Âşık Elesger (Şiirler Destanlar Rivayetler Hatıralar) Bakü: Çaşıoğlu Neşriyat.
- Elesgeroğlu, İ. H. (2004). Göyçe Âşık Muhiti: Teşekkülü ve inkişaf Yolları, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Bakü Devlet Üniversitesi, Filologiya Elmleri, Bakü.
- Esedova S. ve Misirova G. (2011). Âşık Elesger, Bakü: Azerbaycan Medeniyet ve Turizm Nazırlığı.
- Feyzioğlu, N. (2006). “Türk Dünyası’nda ve Anadolu’da kopuz”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 31, 223-245.
- Gasımlı, M. (2003).Ozan Âşık Sanatı. Bakü: Uğur Neşriyat.
- Gasımlı, M. ve Paşayev G. (2004). Azerbaycan Edebiyat Tarihi 1., Bakü: Elm Neşriyat.
- Hacıyeva, M. (1994). “Göyçeli Âşık Elesger”, Milli Folklor, 24, 45-49.
- Heziyeva, Ş. (2010). “Tarihi Süreç içinde Türkiye'de âşıklık geleneği”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 10(1), 81-89.
- Kabaklı, A. (2008). Âşık Edebiyatı, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
- Kobotarian, N. (2011). Tebriz Âşıklık geleneğinde destan söyleme, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Köçerli, İ. (2010). Âşık Sanatı. Bakü: Seda Neşriyat.
- Namazov, G. (2004). Âşıklar 1. Kitap. Bakü: Seda Neşriyat.
- Namazov, G. (2013). Ozan-Âşık Sanatının Tarihi. Bakü: Elm ve Tahsil Neşriyat.
- Rahimova, E.R. (2009). XX Asrın II. Yarısında Şirvan aşık muhitinde ifacılık sanatkarlığı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Bakü AMEA Mimarlık ve İncesanat Üniversitesi, Bakü.
- Sakaoğlu vd. (1993), “Şemkirli Aşıq Hüseyin” Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, Azerbaycan Türk Edebiyatı 2, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10916,semkirliasikhuseyinpdf.pdf?0 adresinden elde edildi.
- Savaşkan, V. (2011). “XIX. Yüzyıl Azerbaycan sahası âşıklarından Kızılvengli Âşık Alı”, Gazi Türkiyat, 31 (8), 335-341.
- Süleymanov, N. (2012). “Dede Ələsgər ve Aşık Şenlik Poeziyasında Yurt Ağrısı Konusu/ Uluslararası Âşık Şenlik Sempozyumu (26-27 Mart 2012, Kars) Bildiri Metinleri, Kars: Kafkas Üniversitesi Türk Halkbilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları, 44-48.
