Author :
Abstract
Toplumların duyuş ve düşünüş özelliklerini yansıtan atasözleri, kültür ve değer aktarımında büyük görevler üstlenmektedir. Öğrencilere, atasözlerinin doğru ve yerinde kullanımının öğretilmesi, öğrencilerin kültürlerini tanımalarının sağlanması ve ana dili bilincinin geliştirilmesi; toplumsal değerlerimizin gelecek nesillere aktarılmasında büyük önem taşımaktadır. Öğrencilerin yazılı ve sözlü ürünlerle Türk ve dünya kültürünü tanımalarını sağlamak, Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın genel amaçlarından birisidir. Bu program aracılığıyla topluma ait kültürel kodlar verilmeye çalışılmaktadır. Bununla birlikte bazı kültürel temel unsurlar ise örtük olarak öğrencilere aktarılmaktadır. Bu bağlamda kültürel özellikler eğitim ve öğretimin hemen hemen her aşamasında ilgi ve seviyeye göre yapılandırılarak verilmelidir. Atasözü ve deyimler kültür aktarımının yanında aynı zamanda ana dilinin yapısını da kavrattığı için ayrı bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında kullanılması amacıyla hazırlanan ilk ve ortaokul Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan atasözlerinin sınıf seviyesi ve temalara göre dağılımı incelenmiştir. Çalışma, betimsel olup doküman incelemesiyle hazırlanmıştır. Araştırma sonuçları, Türkçe ders ve çalışma kitaplarındaki atasözlerinin yetersizliğini ve sınıf seviyelerine göre dağılımının raslantısallığını gözler önüne sermiştir. Buna göre, Türkçe derslerinde temel kaynak kabul edilen bu kitaplara alınacak metinlerin seçimine özen gösterilmeli, mümkün olduğunca programda belirtilen amaçlara uygun özelliklere sahip metinler seçilmeli, değerler eğitiminde önemli bir yeri olan atasözü ve deyimlerin kullanımına öncelik verilmelidir.
Keywords
Abstract
Proverbs, reflecting the feelings and feelings of a society, play an important role in the transfer of culture and value. Teaching students the right and proper use of proverbs, ensuring that students learn about their cultures and developing their consciousness of their mother tongues, is very significant for our social values to be transmitted to future generations. One of the general aims of the Turkish Language Teaching Program is to provide students with the knowledge of Turkish culture and global culture with written and oral elements. Through this program, the cultural codes of the collective are tried to be given. However, some cultural basic elements are implicitly conveyed to the students. In this context, cultural characteristics should be structured according to interest and level at almost every stage of education and training. Proverbs and idioms have a separate prescription for cultural transmission as well as for understanding the structure of the mother tongue. In this study, the distribution of proverbs in Turkish course books and workbooks for primary and secondary schools prepared by the Ministry of National Education for use in the academic year of 2016-2017 has been examined in terms of grade level and themes. The study is descriptive and has been prepared by document review. The results of the research reveal the inadequacy of the proverbs in the Turkish course books and workbooks and the randomness of their distribution according to grade levels. Accordingly, the selection of the texts to be chosen for these books which are regarded as the main sources in the Turkish lessons should be elaborated, the texts with the appropriate features for the aims stated in the program should be selected as much as possible and the use of our proverbs and idioms which contribute to the transfer of values should be given priority.
Keywords
- Alkaya, E. (2006), “Dil ve Söz Bağlamında Kırım Karay Türklerinin Atasözleri” Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi S. 20, 2006/1, s. 89-99.
- Bağcı, H. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin atasözleri ve deyimleri algılama düzeyi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 91-110.
- Baş, B., (2002). Türkçe Temel Dil Becerilerinin Öğretiminde Atasözlerinin Kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12), 60-68.
- Bulut, M., Programı, B. D. D., & ORHAN, S. (2012). Türkçe-Edebiyat Ders Kitaplarinin Dil ve Kültür Aktarimindaki Rolü ve Önemi Üzerine Bir Inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 297-311.
- Bulut, M. (2013). Türkçe Eğitimi ve Öğretiminde Dil ve Kültür Aktarımı Aracı Olarak Atasözleri ve Deyimlerin Önemi. Turkish Studies, 8 (13), 559-575.
- Çelikpazu, E. E., & Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Değer İletimi Açısından İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 6(2).
- Cetinkaya, Z. (2005). Basit Tekrar ve Alıstırmalar Yoluyla Sozcuk Oğretimi, Dil Dergisi, 130, 68 – 85.
- Çiçek, M., & Alcellat, N. (2014). İlköğretim Türkçe dersi kitaplarındaki Türkçe yanlışları ve eksiklikler üzerine bir inceleme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4).
- Demir, T., & Özdemir, B. (2013). Türkçe Eğitiminde Karagöz/Gölge Oyunları ile Değer Öğretimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 57-89.
- Doğan, B., & Gülüşen, A. (2011). Türkçe Ders Kitaplarındaki (6–8) Metinlerin Değerler Bakımından İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
- Ercan, R. (2014). Gündelik Yaşamda İşlevsel Olarak Kullanılan Türk Atasözlerinde Çocuk İmgeleri, Mustafa Kemal University Journal of Graduate School of Social Sciences, 11(27), 15-31.
- Erdem, A. R. (2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler. Değerler Eğitim Dergisi, 1(4), 55-72.
- Esin, B. (2015). Dil Eğitiminde Bir Araç Olarak Atasözü, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Dergisi, 605-628.
- Girmen, P. (2013). Türkçe eğitiminde atasözleri ve değer eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 117-142
- Göçer, A. (2010). Türkçe Öğretiminde Çok Uyaranlı Bir Öğrenme Ortamı Oluşturmak İçin Seçkin Edebî Ürünlerden Yararlanma, TÜBAR-XXVII, 341-369.
- Güftâ, H., & Kan, M. O. (2011). İlköğretim 7. Sınıf türkçe ders kitabının dil ile ilgili kültür ögeleri Açısından incelenmesi/The Study Of The Turkısh Coursebook Of Grade 7 Elementary School In Terms Of Language-Related Cultural Elements. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15).
- Kardaş, M. N. (2015). Orhun Abidelerinin Türkçe Öğretiminde Değer Aktarımı Açısından Önemi II: Kül Tigin Abidesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(02).
- Kaygana, M., Yapıcı, Ş., & Aytan, T. (2013). Türkçe Ders Kitaplarında Değerler Eğitimi. The Journal of Academic Social Science Studies. Volume 6 Issue 7, p. 657-669, July 2013
- MEB. (2005). İlköğretim programları. (1-5. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Pegem Akademi.
- Norrick, N. R. (1985). How Proverbs Mean: Semantic Studies in English Proverbs. Amsterdam: Mouton.
- Okuyan, H. Y. (2012). İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarında Bir Kültür Aktarımı Aracı Olarak Kalıp Sözlerin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 162(162).
- Özkan, İ. (2011). Türk Atasözlerinde Yinelemeler. Turkish Studies, 6 (1), 1595-1603.
- Piaget, J. (1969). The Child’s Conception of Time. London: Routledge and Kegan P. Ltd.
- Sağlam, M. Y. (2001). Atasözleri ve Deyimlerde İmgelem. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 18 (1), 45-51
- Şahin, A. (2008). İlköğretim birinci sınıf Türkçe ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 133-146.
- Şen, Ü. (2008). Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi. Journal of International Social Research, 1(5).
- Tay, B., & Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve uygulamada eğitim bilimleri, 9(3), 1499-1542.
- Tekşan, K., & Yiğit, M. S. (2012). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Atasözleri Kullanımına İlişkin Tutum ve Görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2).
- Tepeli, Y. ve Arıcı, A. F. (2012). Lise Öğrencilerinin Atasözlerini Kavrama Düzeyleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 223-236
- Thompson, W.M. (2002). The effect of character education on student behavior. Doctor thesis in education, USA.
- Turhan Tuna, S. (2014). Yabancı Öğrencilere Türkçe Öğretiminde Türk Kültür Elçisi Olan “Atasözleri”nin Kullanımı, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-10.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
