Author :
Abstract
Fecr-i Âtî devrinin önemli isimlerinden olan Şahabettin Süleyman, sanatçılığı yanında teorisyenliği ile de dikkati çeken bir isimdir. Kısa ömrüne çok sayıda eser bırakan Şahabettin Süleyman’ın, Türk edebiyatı içerisinde üzerinde hâlâ tartışılmakla birlikte dikkati çeken tekellümî hikâyeleri ise oldukça önemlidir. Tekellümî hikâye, kabaca, diyaloglarla ilerleyen anlatı şeklinde tanımlanabilir. Sınırı ve özellikleri tam olarak tespit edilemeyen bu tür, Fecr-i Âtî dönemi ile moda olmuş, daha sonra yerini radyo oyunlarına bırakmıştır. Reşat Nuri, Yakup Kadri, Osman Cemal, Ercüment Ekrem gibi isimlerin yoğun olarak kullandığı tekellümî hikâye, Türk edebiyatı içerisinde üzerinde yeterince durulmamış alanlardan birini oluşturmakta ve yapılan her yeni araştırma ile tür üzerinde belirginliğin artacağı anlaşılmaktadır. Şahabettin Süleyman’ın isimlendirdiği ve başlattığı bu türde verdiği eserler Fırtına isimli kitabında bulunur. Yazarın, Fırtına dışında, dergilerde kalan tekellümî hikâyeleri de mevcuttur. Bu makalede, öncelikle tekellümî hikâye türünün tarihî gelişimi işlenecektir. Tür üzerindeki farklı tanımlamalar, edebiyat bilimcilerinin türe dair belirlediği sınırlar işlenecek, tekellümî hikâye örnekleri veren yazarların eserlerinde tercih ettikleri adlandırmalar araştırılacaktır. Devamında Şahabettin Süleyman’ın Osmanlı Türkçesinden aktarımı henüz yapılmayan Fırtına isimli eseri içerisinde yer alan tekellümî hikâyeleri incelenecek ve yazarın hangi tekniği kullandığı, psikolojik ve sosyolojik verilerden ne ölçüde faydalandığı üzerinde durulacaktır. Yazarın tekellümî hikâyelerinde belirgin olarak görülen kadın ve erkek rolleri, kadına cinsiyetçi bakış incelenecek ve hikâyelerden yansıyan otobiyografik etkiler de tartışılacaktır.
Keywords
Abstract
Şahabettin Süleyman, one of the important names of Fecr-i Âtî, is a remarkable name with his theorist as well as his art. Şahabettin Süleyman, who left many works in his short life, and his theatrical story attract attention because they are still discussed in Turkish literature. The theatrical story can be described roughly as a narrative that progresses through dialogues. This species, whose limits and characteristics can not be determined completely, became fashionable with the period of Fecr-i Âtî and then left its place to radio plays. Reşat Nuri, Yakup Kadri, Osman Cemal and Ercüment Ekrem all make up one of the areas that have not been sufficiently concentrated in Turkish literature and it is understood that the accuracy of the new research will increase.Şahabettin Süleyman named and started this kind of works he gives in the book titled Fırtına. In addition to the work Fırtına, the author also has theatrical story remaining in the magazines. In this article, the historical development of the theatrical story will first be processed. The different definitions on the genre, the boundaries that the literary scientists have determined about the genre will be studied, and the nominations they prefer in the works of authors giving examples of theatrical story will be searched.In the following, Süleyman's theatrical story in the Ottoman Turks, which have not yet been transmitted, will be examined and the author will use the technique and the extent to which he uses the psychological and sociological data. The authors' male and female roles, the sexist perspective directed at women, and the autobiographical influences reflected in the stories will be discussed.
Keywords
- Aktaş, Ş. (1986): Refik Hâlid Karay, Ankara: KTB.
- Aktaş, Ş. (1986): Refik Hâlid Karay, Ankara: KTB.
- And, M. (1970):100 soruda Türk tiyatrosu tarihi. İstanbul: Gerçek.
- And, M. (2005): Başlangıcından 1983’e Türk tiyatro tarihi. İstanbul: İletişim.
- Bataille, G. (1986): Erotism, Death and Sensuality. San Francisco: City Lights Books.Ebing, R. V. K. (2004): Cinselliğin Psikopatolojisi. (çev. E. Kapkın). İstanbul: 2004. Gezgin, H. S. (2013): Edebî portreler. İstanbul: Kapı.
- Kırzıoğlu, B. (1999): “Hakkı Tahsin’in ‘İlkbahar’ adlı tekellümî hikâyesi”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 11, p. 137-159.
- Kinsey A. C, W. B. Pomeroy, vd. (1998): Sexual behavior in the human male. Philadelphia: Indiana University Press.
- Okay, O. (2004): “Şahabettin Süleyman”. Büyük Türk klasikleri, 11. İstanbul: Ötüken. p. 303-305.
- Polat, N. H. (1987): Şahabettin Süleyman, Ankara: KTB. Ş. Süleyman (1326): Fırtına. İstanbul: Tanin.
- Şen, C. (2006): Fecr-i Âtî edebiyatı. Ankara: Gazi.
- Tural, S. (1993): Edebiyat bilimine katkılar. Ankara: Ecdâd.
- Yivli, O. (2016): “Modern Türk öyküsünde alt türler (1890-1950)”, Erdem, 70. p. 85-103.
