OXFORD DICTIONARY OF IDOMS ADLI SÖZLÜKTEKİ DEYİMLER VE DEYİM OLMAYAN SÖZ ÖBEKLERİYLE İLGİLİ BİR DEĞERLENDİRME
Author :
Abstract
Bu çalışmada, bir söz öbeğinin deyim olarak değerlendirilebilmesi için anlamsal olarak hangi özellikleri taşıması gerektiği irdelenmiş ve daha önce yapılmış olan çalışmalardaki deyimlerle ilgili saptamalar ışığında deyim olması gereken bir söz öbeğinin nitelikleri açıkça ortaya konmuştur. Bu bağlamda Oxford Dictionary of Idioms adlı çalışmadaki A ve B harfleri altında verilmiş örneklerden deyim olanlar seçilmiştir. Aynı harflerin altında madde başı olarak verilmiş diğer söz öbekleri ise deyim olarak değerlendirilmemiştir. Ön kapağında açıkça “Dictionary of Idioms” yani “Deyimler Sözlüğü” yazan bu sözlüğün arka kapağında sözlüğün içinde atasözleri ve kalıp sözler de olduğu söylenmiştir. Ancak sözlüğün içinde sunulan söz öbeklerinin deyim mi, atasözü mü yoksa kalıp söz mü olduğuna ilişkin bir açıklama yapılmamıştır. Bu durum bir sorundur. Çalışmamızda bu sorun ortaya konmuş ve yapılan değerlendirmeler ışığında çözüm yolları önerilmiştir. A ve B harfleri ile sınırlı olmayan bu çalışmanın devamında ortaya konacak makalelerde çözüm yolları bir bütünsellik içerisinde ayrıntılı olarak sunulacaktır. Son dönemde söz öbekleri bağlamında ülkemizde çıkan sözlüklere bakıldığında deyimler, atasözleri, ikilemeler olarak ayrı ayrı oluşturuldukları görülmektedir. Hatta bu konuda kalıp sözlerle ilgili yapılan çalışmalarda, kalıp sözlerin ayrı bir bölümde dizin olarak da verildiği görülmektedir. Çalışmamızda materyal olarak kullanılan Oxford Dictionary of Idioms adlı çalışmada ise bu durum tam tersidir. Söz öbekleri olarak tüm türler bir arada verilmiş.
Keywords
Abstract
The objective of this study is, in the light of the arguments of a number of previous academic studies in the field of idioms, to examine and present the criteria of classifying a word group as an idiom. The idioms starting with A and B letters in Oxford Dictionary of Idioms were, in this regard, selected, while the other words groups which cannot be classified as idioms were omitted. Despite the fact that the cover page of the dictionary claims to include only idioms, the back cover states that the dictionary also consists of proverbs and other word groups; however, there is not even a single explanation or sign pointing out whether the entry words in the dictionary are idioms or proverbs or word groups, which creates a problem for readers. Therefore, this study, which is not limited to the idioms starting with A and B letter, also aims to suggest some solutions for this problem in detail since recent dictionaries in our country focus on idioms, proverbs and reduplications separately and classify each word group through indexes. However, this is not the case for word groups in Oxford Dictionary of Idioms, and every word group, irrespective of their types, are presented with no description and commentary.
Keywords
- Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve Deyimler sözlüğü I., İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- Akyalçın, N. (2007). Türkçe İkilemeler Sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Akyalçın, N. (2012). Türkçemizin anlamsal zenginlikleri deyimlerimiz, Eğiten Kitap, Ankara,
- Akyalçın, N. (2012). Türkçemizin incileri atasözlerimiz (2). Ankara: Eğiten Kitap.
- Bilgin, M. (2006). Anlamdan anlatıma Türkçemiz (2. Baskı). Ankara: Anı Yayınları.
- Gökdayı, H. (2012). Türkçede kalıp sözler. İstanbul: Kriter Basın Yayım Dağıtım.
- Hengirmen, M. (2007). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 2. Ankara: Engin Yayınevi.
- Parlatır, İ. (2008). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü II. Ankara: Yargı Yayınevi.
- Longman Pocket Idioms Dictionary. (2002)., İngiltere: Pearson Education Limited.
- Püsküllüoğlu, A. (1995). Türkçe Deyimler Sözlüğü. Ankara, Arkadaş Yayınları.
- Oxford Dictionary of Idioms. (2004). Second Edition, Edited by Judith Siefring, New York: Oxford UP.
- Tülbentçi, F. F. (1963). Türk Atasözleri ve Deyimleri. İstanbul: İnkılâb ve Aka Kitabevleri.
