Author :
Abstract
Bu çalışmada farklı yüzyıllarda yazılmış olan Johann Wolfgang von Goethe’nin Genç Werther’in Acıları ve Mehmet Rauf’un Eylül adlı romanları umutsuz aşk izleği açısından karşılaştırılacaktır. Çalışmanın amacı, Genç Werther’in Acıları ve Eylül adlı romanlardan hareketle, farklı zamanlarda ve kültürlerde umutsuz aşk izleğinin bazı küçük farklılıklar göstermesine rağmen edebî ve kültürel etkileşimin bir sonucu olarak çok fazla değişime uğramadan işlendiğini ortaya koymaktır. Eylül adlı romanda umutsuz aşk izleğinin kullanılması, Genç Werther’’in Acıları adlı romanın üzerinden yaklaşık 150 yıl geçmiş olmasına rağmen aynı izleğin neredeyse aynı duygu yoğunluğu ve canlılık ile işlenebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, çalışmada umutsuz aşk izleği bireylerin birbirleri ile olan ilişkileri doğrultusunda ele alınacak; umutsuz bir aşkın doğmasına bireylerin etkileri ve her iki romanda da yer alan aşk üçgeni içinde bireylerin birbirlerine bakışları ve tutumları; son olarak da her iki romandaki umutsuz aşk hikâyesinin sonu tartışılacaktır. Bu amaçla, ilk olarak Eylül romanının yazıldığı Servet-i Fünun döneminde Türk yazarların özellikle Fransızcadan Türkçeye çevrilmiş eserlerden büyük ölçüde etkilendiklerine değinilecektir. Daha sonra iki eser, aralarındaki etkileşim sürecinde belirleyici kavramlar olan “etkileyen” ve “etkilenen” kavramları çerçevesinde ele alınacaktır. Son olarak, bu bağlamda Eylül’den daha önce yazılmış olduğu için Genç Werther’in Acıları adlı romanın etkileyen eser, Eylül’ün ise etkilenen eser olarak çalışmadaki yeri ve önemi ifade edilecektir.
Keywords
Abstract
In this study, Goethe’s The Sorrows of Young Werther and Mehmet Rauf’s Eylül, which were written in different centuries, will be compared in relation to the theme of desperate love. The aim of the study is to reveal that the theme of desperate love was handled in different periods and cultures almost with no difference due to literary and cultural interaction. The use of the theme of desperate love in Eylül shows that the same theme can be handled with the same emotional intensity and liveliness although about 150 years passed after Young Werther had been written. Therefore, in the study, the theme of desperate love will be dealt with in relation to the relationships of the individuals with each other in a love triangle. Also, their influences in the birth of a desperate love and their ideas about each other and finally the ends of the desperate love stories in both novels will be discussed. For this purpose, firstly the great influence of the translation works -translated from French to Turkish- on the Turkish writers of the Servet-i Fünun period in which Eylül was written, will be mentioned. After That, the two works will be handled in relation to the terms of “affecting” and “affected” which are the determining terms in the interaction process. Eventually, in this context the place and the importance of the two works -Goethe’s The Sorrows of Young Werther as the affecting work and Eylül as the affected work- for this study will be expressed.
Keywords
- Aydın, K. (2008). Karşılaştırmalı edebiyat: günümüz postmodern bağlamında algılanışı. İstanbul: Birey Yayıncılık.
- Aytaç, G. (2009). Karşılaştırmalı edebiyat bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
- Aytaç, G. (2010). Goethe. fikir mimarları dizisi-5. İstanbul: Say Yayınları.
- Bielschowsky, A. (1992). Goethe: hayatı ve eserleri. (Çev. M. Ş. Önay). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Coşkun, E. (1976). Mehmet rauf. İstanbul: Toker Yayınları.
- Eckermann, P. J. (2004). Goethe ile konuşmalar III. (Çev. H. Yılmaz). Ankara: Hece Yayınları.
- Goethe, J. W. (1992). Seçme mektuplar cilt III. (Çev. M. Togar). İstanbul: Can Yayınları. (Özgün çalışma 1788-1832)
- Goethe, J. W. (1995). Genç Werther’in acıları. (Çev. Ülner, N.). Ankara: Öteki Yayınevi.
- Goethe, J. W. (2009). Yaşamımdan şiir ve hakikat. (Çev. Kahraman, M.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Kaufmann, W. (2011). Goethe. (Çev. A. Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.
- Lukacs, G. (2011). Goethe ve çağı. (Çev. F. B. Aydar). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Moran, B. (2000). Türk romanına eleştirel bir bakış. Cilt I, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Naci, F. (2002). Yüzyılın yüz romanı. İstanbul: Adam Yayınları.
- Öztürk, K. (1998). Edebiyatlar arası etkileşim. (Ed. Ali Osman Öztürk), Karşılaştırmalı edebiyat araştırmaları. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Rauf, M. (2000). Eylül. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- Rauf, M. (2008). Edebi hatıralar. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Soysal, R. (2008). Eylül ve aşk, K Dergisi. Ocak: 68-70.
- Tarım, R. (2000). Mehmet rauf: hayatı ve hikâyeleri üzerine bir araştırma. Ankara: Akçağ
- Tekin, M. (2012). Roman sanatı: romanın unsurları I. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Tepebaşılı, F. (1998). G. werther’in acıları ve dokuzuncu hariciye koğuşu üzerine bir deneme. (Ed. Ali Osman Öztürk), Karşılaştırmalı edebiyat araştırmaları. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Törenek, M. (1999). Hikâye ve romanlarıyla mehmet rauf. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
