Author :
Abstract
Bir toplumun her alanda kendini geliştirmesi bireyler arasındaki sağlıklı ve doğru iletişimle gerçekleşir. Aynı dili konuşan bireyler işbirliği ile hedeflerine daha kolay ulaşır. İletişim dili doğru kullanmakla değer kazanır. Dilin en önemli unsuru söz varlığıdır. İnsanlar arasında iletişim dil ile sağlanmakla birlikte kullanılan söz varlığı ile işlevini tamamlar. Bireyin sahip olduğu söz varlığı, içinde yaşadığı çevresi, ailesi ve okulda aldığı eğitim ile oluşur. Bir dilin en doğru kullanımı zengin söz varlığı ile mümkündür. Söz varlığının zenginliği, geçerliliği bireylerin birbirleriyle iletişiminde en büyük etkendir. Söz varlığının geliştiği ve zenginleştiği eğitim ortamı okuldur. Okul, dilimizin etkili ve doğru kullanımı için öğrenciye yol gösterir. Öğrenciye bilgi alım ve aktarım için gereken söz varlığı öğretmenlerin öncülüğünde ders kitapları aracılığı ile verilir. Okul döneminde söz varlığını zenginleştiren, doğru kullanımına kılavuzluk eden en önemli materyal ders kitaplarıdır. Okulda özellikle Türkçe ders kitapları bu konuda büyük rol üstlenir. Türkçe ders kitapları içerisinde öğrencinin söz varlığının gelişmesine yönelik kazanımlar bulunur. Ders kitapları içerisinde tema metinleri ve etkinlikler aracılığıyla söz varlığı zenginleşir ve öğrenciye geniş bir düşünce ufku açılır. Söz varlığı hazinesinin tespiti, öğrencinin eğitim seviyesi ve yaşı ile doğru orantılı olmalıdır. Öğrencinin ders kitapları ile kazandığı ve zenginleştirdiği söz varlığı; dış dünyaya kendini ifade etmesi ile birlikte dil zevki ve bilincine ulaşmasını sağlar. Söz varlığının önemi göz önünde bulundurularak, bu araştırmayla 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nın söz varlığı ve sözcük sıklığı incelenerek, söz varlığının zenginleştirilmesi için bazı öneriler sunulmuştur.
Keywords
Abstract
The development of a society in every field is achieved through healthy and correct communication between individuals. Individuals who speak the same language can achieve their goals more easily through collaboration. Communication language gains value by using it correctly. The most important element of language is vocabulary. Communication between people is provided by language but it completes its function with vocabulary used. The vocabulary of an individual is formed by the environment in which he lives, his family and the education he receives at school. The most accurate use of a language is possible with rich vocabulary. The richness and validity of vocabulary is the most important factor in the communication of individuals with each other. The educational environment in which vocabulary develops and enriches is the school. The school guides the student to the effective and correct use of our language. The vocabulary required for the acquisition and transfer of information is given to the student through the textbooks under the leadership of teachers. Textbooks are the most important material that enriches vocabulary during the school period and guides its proper use. Especially Turkish textbooks play a major role in this subject. There are gains in the development of vocabulary of students in Turkish textbooks. Vocabulary is enriched through theme texts and activities in textbooks and a broad horizon of thought is opened to the student. The determination of vocabulary should be directly proportional to the education level and age of the student. The vocabulary gained and enriched by the textbooks; expresses himself to the outside world and provides language pleasure and awareness. Considering the importance of vocabulary, this study examines the vocabulary and frequency of the 6th Grade Turkish Textbook and makes some suggestions for enriching vocabulary.
Keywords
- Aksan, D.(1998). Her yönüyle dil / Ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
- Aksan, D. (2004) Türkçenin söz varlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
- Aksan, D. (2015). Türkçenin söz varlığı. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
- Alkan, C. (1979). Eğitim ortamları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
- Aksan, Y. ve Yaldır, Y.(2011). Türkçe sözvarlığının nicel betimlemesi. S. Ç. S. Şimsek ve Ç. Hatipoğlu (Ed.), 24. Ulusal dilbilim kurultayı bildiri kitabı (s. 377-387) içinde. Ankara: ODTÜ Yayınları.
- Aşık, U. (2007). Yabancılar İçin temel Türkçe söz varlığının oluşturulması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Baş, B. (2006). 1985-2005 Yılları arasında çocuk edebiyatı sahasında yazılmış tahkiyeli metinlerin söz varlığı üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Baş, B. (2011). Söz varlığı ile ilgili çalışmalarda kullanılacak ölçütler. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, (29), 27-61.
- Baş, B. ve Demirci, S. (2015). 2. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerde çalışma kitaplarındaki etkinliklerin söz varlığı açısından karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(1), 17-29.
- Bilgin, N. (2000). İçerik analizi. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
- Çer, E. ve Ağrelim Turhan, H. (2016). 6, 7 ve 8. Sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerinin sözvarlığı ve sözcük sıklığı dağılımı açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13 (36), 83-99.
- Demir, C. ve Yapıcı, M.(2007). Ana dili olarak Türkçenin öğretimi ve sorunları. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 184.
- Doğru, A. (2008). 6. Sınıf Türkçe ders kitaplarında deyimler, Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Göz, İ. (2003). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Harıt, Ö.(1971). Kelime hazinesi araştırması. Ankara: MEB Planlama Araştırma ve Koordinasyon Dairesi, Yayın 103, Araştırma Bölümü.
- Ekmen, H. (2009). 2005 programına göre hazırlanan 7.sınıf Türkçe ders kitabının söz varlığı bakımından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Karadağ, Ö. (2005). İlköğretim I. kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi üniversitesi, Ankara.
- Karadağ, Ö. ve Kurudayıoğlu, M. (2006). 2005 Türkçe programına göre hazırlanmış ilköğretim birinci kademe Türkçe ders kitaplarının kelime hazinesi. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Muğla: Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
- Kaya, E. (2008). İlköğretim II. kademe Türkçe ders kitaplarında sözvarlığı incelemesi. (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
- Kırkkılıç, A. ve Ulaş, A. H. (2003). Türkçe öğretiminde kelimeler dünyası [Özel Sayı]. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 13, 93–100.
- Koçak, H. (1999). Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerinin Kelime Hazinesi İle İlgili Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Basımevi.
- Tosunoğlu, M. (1999). Kelime servetinin eğitim öğretimdeki yeri ve önemi. Millî Eğitim Dergisi, Ankara, (144).
- Uluçay, M. ve Börekçi, M. (2015). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarında kullandıkları deyimler üzerine bir inceleme. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 317-338.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
