Author :
Abstract
Anadili öğretimi, ilköğretim süreciyle başlayan ve bütün derslerin başarısını etkileyen önemli bir süreci kapsamaktadır. Bu süreç içerisinde anlama ve anlatma becerileri gelişmiş, düşünen, duyarlı ve okuma kültürü edinmiş bireylerin yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Bu amaç doğrultusunda ilk çocukluk dönemlerinden itibaren kitap-çocuk etkileşiminin kurulabilmesi önemlidir. Bu etkileşimin kurulabilmesi, Türkçe öğretiminde öğrencilerin ilgi, gereksinim ve dil evrenlerine uygun metinlerin etkili bir şekilde kullanımına bağlıdır. Bu çalışma da, Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe ders kitabına metin seçiminde çocuk edebiyatı ürünlerinin kullanımına ilişkin görüşlerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu araştırma, nitel araştırma çerçevesinde olgubilim (fenomenoloji) araştırması olarak desenlenmiştir. Araştırmada görüşme formu kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak kullanılan görüşme formu ile elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile incelenmiştir. Araştırma, 2018-2019 eğitim yılı bahar dönemi Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4.sınıf Türkçe öğretmeni adaylarından oluşan bir çalışma grubu ile yürütülmüştür. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma bulguları alanyazından elde edilen bulgularla birlikte değerlendirilmiştir. Öğretmen adayları, yazınsal nitelikli metinlerin çocuğun gelişim sürecinde önemli rol oynadığını belirtmektedirler. Bu nedenle Türkçe öğretiminde metin seçimi titizlikle yapılmalı, öğretmenler hem öğretimin hem de dersin amacına, çocukların yaş ve gelişim düzeylerine, ilgi ve beğenilerine, gereksinim ve yaşantılarına uygun, türünün en iyi örnekleri olan farklı metin türleriyle öğrencileri buluşturmalıdırlar.
Keywords
Abstract
Native language instruction covers an important process that starts with the primary education process and affects the success of all courses. In this process, it is aimed to raise individuals who have developed comprehension and expression skills, who are thinking, sensitive and have acquired a reading culture. For this purpose, it is important that the book-child interaction can be established from the early childhood. The establishment of this interaction depends on the effective use of texts in accordance with the interests, needs and language universes of Turkish language teaching. In this study, it is aimed to determine the opinions of Turkish teacher candidates about the use of children's literature products in the selection of text to Turkish textbook. This research is designed as a phenomenology research within the framework of qualitative research. Interview form was used in the research. The data obtained from the interview form which was used as a data collection tool was examined by content analysis technique. The study was conducted with a working group consisting of 4 th grade Turkish teacher candidates from Aksaray University Faculty of Education in the spring term of 2018-2019 academic year. The study group was determined by purposeful sampling method. The findings of the study were evaluated together with the findings obtained from the literature. Prospective teachers state that literary texts play an important role in the child's development process. For this reason, the choice of text should be meticulously done in Turkish teaching, and teachers should bring together the different types of text which are the best examples of their genre in accordance with the purpose of both the teaching and the course, the age and development levels, interests and tastes of the children, their needs and experiences.
Keywords
- Aslan, C. (2017). Örnek eğitim durumlarıyla Türkçe- Türk dili ve edebiyatı öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Baş, B. (2015). Türkçe öğretimi açısından çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi.
- Bozkırlı, K. Ç. (2010). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarındaki edebî metinlerin çocuk eğitimi açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
- Çakır, P. (2009). 6., 7., 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin ‘çocuğa görelikler’ açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuzmayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Çer, E. (2016). Çocuk edebiyatı. Ankara: Eğiten Kitap.
- Dilidüzgün, S. (2004). Okuma öğretimi hedefleri bağlamında Türkçe ders kitaplarındaki çocuk edebiyatı ürünleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 43-55.
- Dilidüzgün, S. (2012). Edebiyat öğretimi ve okur yetiştirme sorunu. M. Aksan ve A.Uçar (Yay. haz.). 5. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı (s. 1-9) içinde. Mersin: TÜBİTAK.
- Erşahin, I. U. (2009). Türkçe ders kitaplarında yer alan çocuk edebiyatı metinlerinin çağdaş çocuk edebiyatı ilkeleri açısından değerlendirilmesi ve eğitsel öneriler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Evren, Z. (2008). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki edebî metinlerin çocuk edebiyatı ölçütlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
- Gönen, M. (2013). Çocuk edebiyatı. Ankara: Eğiten Kitap.
- Gönen, M. (2014). Alanın bileşenleri bağlamında çocuk edebiyatı öğretiminin amacı ve işlevi [Özel Sayı]. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı, 756, s.277.
- Işık Demir, A. (2009). Yeni programa göre hazırlanmış ilköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitapları ve bu kitaplardaki metinlerin çocuk edebiyatı ölçütlerine uygunluğu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Karababa, C. (2007). Ders kitaplarındaki metinlerin çocuğa göreliği. S. Sever (Yay. haz.). II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu içinde. Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Kılınç, A. ve Tüzel, S. (2010). Metin seçimi açısından ilköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının değerlendirilmesi. Türkçe Öğretimi Kongresi Kitabı (s. 268-273) içinde. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi.
- Küçük, E. E. (2005). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıflarda okutulan Türkçe kitaplarındaki düz yazı metinlerinin çocuğa görelik ilkesine ve metinlerin içerdiği eğitsel iletilere göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Maltepe, S. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı ürünlerini seçebilme yeterlilikleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (21), 398412.
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. Sınıflar). Ankara: T. C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Oğuzkan, A. F. (2013). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Okuyan, H. Y. (2009). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma saatlerinde kullanılan çocuk edebiyatı ürünlerini seçme ölçütleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 135159.
- Sanlı, H. (2006). İlköğretim 6. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin bilişsel beceri ve duyuşsal özellikleri kazandırma açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Sever, S. (2013). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
- Sever, S. (2015). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayıcılık.
- Sever, S., Kaya, Z. ve Aslan, C. (2013). Etkinliklerle Türkçe öğretimi. İzmir: Tudem Yayıncılık.
- Sinan, A. T. ve S. Demir (2011). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarındaki anlatısal metinlerin yapı özellikleri ve programa uygunluğu. Turkish Studies International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(3), 1149-1167.
- Soysal, Ö. K. (2018). Eğitim fakültelerindeki çocuk edebiyatı öğretiminin değerlendirilmesi (bir ders tasarım örneği) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Taşıgüzel, S. (2004). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında öğretici nitelikteki metinlerdeki eşdizimsel örüntülemelerin görünümü. AÜ TÖMER Dil Dergisi, 125, 72-87.
- Temizyürek, F., Şahbaz, N. K. ve Gürel, Z. (2016). Çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi.
- Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2011). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yapıcı, M. (2004). İlköğretim 1. kademe ders kitaplarının öğrenci düzeyine uygunluğu. Uluslararası İnsan Bilimleri, 1(1), 121-130.
