Birds without Wings Adlı Eserin ve Çevirisinin Etnometodolojik Çözümleme Yöntemi İle Karşılaştırması
Author :
Abstract
Bu çalışmada Louis De Bernières’in “Birds without wings” adlı eseri ve Bahar Öcal Düzgören’in yaptığı eserin Türkçe çevirisi “Kanatsız Kuşlar” etnometodolojik yöntemlerle karşılaştırmalı olarak incelenecektir. “Birds without wings” adlı eser aslında özünde kurgusal bir çeviridir. Çünkü romandaki olaylar Osmanlı İmparatorluğu’nun son günlerinde Güney Batı Anadolu’nun küçük bir sahil kasabasında geçmektedir ancak İngilizce anlatılmıştır. Yabancı bir yazar tarafından anlatılan bu öykü konusu itibariyle de Müslüman-Hristiyan, Türk-Yunan gibi ikilikler çerçevesinde toplumsal karşıtlıkları anlatmaktadır. Bu karşıtlıklar özünde, sevgi, ölüm, dostluk, düşmanlık, inanmak, bilmek gibi toplumsal vurgularla eserde desenlenmiştir. Bu bağlamda gerçek yaşanmış öykülere dayalı bu kurgusal romanı ve çevirisini incelemek için etnometodolojiden faydalanılabilir. Etnometodolojinin temel kavramlarından (1) üyelerinin yöntemleri: belgeleme yöntemi, (2) refleksivite (reflexivity) (3) dizinsellik (indexical espressions) bu çalışmada inceleme amaçlı kullanılacaktır. Hem kaynak metin hem erek metin karşılaştırılarak etnometodolojik kavramsal sorgulamalarla değerlendirilecektir. Çevirmenin kaynak metinle nasıl etkileşime geçerek kararlar aldığı açıklanmaya çalışılacaktır. Çalışmayı sınırlamak amaçlı belirli özelliklere göre sınıflandırma yapılmış, bu sınıflandırmada, konu başlıklarının yanı sıra iki farklı kültürden örnekler sunmaya özen gösterilmiştir. Bu şekilde bağlamlarının özünde farklı olduğunu ama aynı konu üzerine olayların gerçekleştiğini ve benzer şekilde yaşadıklarını göstermek amaçlanmıştır. Çeviri ve kaynak metin karşılaştırılmasıyla çeviri yoluyla farklı kültürler arasında dönüşüm olup olmadığı saptanmaya çalışılmıştır. Sınıflandırma için kullanılan başlıklar şu şekildedir: Dil, inanç, bilmek, güç, dostluk, düşmanlık.
Keywords
Abstract
In this study, "Birds without wings" by Louis De Bernières and Turkish translation of the book by Bahar Öcal Düzgören will be examined comparatively with ethnomethodological methods. The book called "Birds without wings" is essentially a fictional translation. Because the events in the novel take place in a small coastal town of South West Anatolia in the last days of the Ottoman Empire, but it was narrated in English. In this story, which is told by a foreign writer, social contradictions within the framework of dualities such as Muslim-Christian, Turkish-Greek were narrated. These contradictions were essentially patterned in the work with social emphases such as love, death, friendship, hostility, belief, and knowledge. In this context, ethnomethodology can be used to analyze this fictional novel based on real stories and its translation. The basic concepts of ethnomethodology (1) the members’ methods: documentary method, (2) reflexivity and (3) indexical expressions will be used to analyze at this study. Both source text and target text will be compared and evaluated with ethnomethodological conceptual inquiries. It will be tried to explain how the translator has makde decisions by interacting with the source text. In order to limit the study, a classification has been made considering some daily topics. In addition to these topics it has been tried to present examples from two different cultures narrated in the book. In this way, it is aimed to show that their context is essentially different, but events are on the same subject and characters in the novel live in a similar way. Besides that, by comparing the source text and translation, it has been tried to determine whether there is a transformation between different cultures through translation. The titles used for classification in the study are as follows: Language, belief, knowledge, power, friendship, and hostility.
Keywords
- Allan, K. (2006). Contemporary social and sociological theory: Visualising social worlds. London, UK: Pine Forge Press.
- Cuff, E. C., Sharrock, W. W. ve Francis, D. W. (1990). Perspectives in sociology. (Ü. Tatlıcan, Çev.). London, UK: Routledge. (3. Baskı, s.166-192). Erişim adresi: http://www.umittatlican.com/uploadsF/1/Etnometodoloji-(Cuff,-Sharrock,Francis-1992).pdf
- Craib, Ian. (1992). Modern social theory: From Parsons to Habermas (2. Bas). New York, NY: Routledge.
- Garfinkel, H.(1967). Studies in Ethnomethodology. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
- de Bernières, Louis. (2011). Kanatsız kuşlar (B. Ö. Düzgören, Çev.). İstanbul: Altın Kitaplar.
- Garfinkel, H. (1967). Studies in Ethnomethodology. New Jersey, NJ: Prentice-Hall s78
- Şavran, T. G. (2011). Etnometodoloji. S. Suğur (Ed.). Modern Sosyoloji Tarihi (s.144-172) içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Haralambos, M. ve Holbom M. (1995). Sociology: Themes and prespectives (4. Bas). Bristol, UK: Collins Educational.
- Turner, J. H. (1991). The structure of social theory. (Ü. Tatlıcan, Çev.). Belmont, CA: Wadsworth Publishing Company. (5. Baskı, s. 472-486). Erişim adresi: http://www.umittatlican.com/uploadsF/1/Etnometodolojik-Itiraz--Jonathan-H.Turner-(1991).pdf .
- http://www.sosyolojinotlari.com/PDF/sosnot1.pdf (20.01.2012) http://www.louisdeBernières.co.uk/about-1.html (20.01.2012) http://www.altinkitaplar.com.tr/kitap-kanatsiz-kuslar-762.html (20.01.2012)
