Dil öğretim sürecini planlarken veya değerlendirirken mevcut durumun resmini ortaya koymak önemlidir. Öğrencilerin ve öğretmenlerin bir konu alanına yönelik ihtiyaçlarını ve algılarını belirlemek, problemlerini tespit etmek ve ihtiyaca yönelik bir eylem planı oluşturmak dil öğretimini daha etkili hâle getirebilir. Bu doğrultuda bu araştırmada bütüncül bir yaklaşımla okutman, öğrenci ve materyaller üzerinden dinlediğini anlama becerisi incelenmiştir. Araştırmanın amacı Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin ve yabancı dil olarak Türkçe öğreten okutmanların dinleme becerisine yönelik ihtiyaçlarını ve mevcut algılarını tespit etmek, kullanılan materyalleri değerlendirmektir. Araştırma kapsamında veriler yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış, içerik analiziyle çözümlenmiş ve frekans değerleri verilmiştir. Ayrıca kurslarda okutulan Türkçe ders kitabındaki metin ve etkinlik türleri incelenmiştir. Buna göre öğrenci ve okutmanların metnin hızlı olmasını en büyük dinlediğini anlama problemlerinden biri olarak gördüğü tespit edilmiştir. Okutmanların %80’i öğrencilerin dinlediğini anlamada en fazla zorlandıkları hususun metnin hızı olduğunu vurgulamasına rağmen öğrencilere göre metnin hızının yanında metnin süresi, konuşmanın anlaşılır olmaması, kelime bilgisi eksikliği, bir kelimeye takılıp metnin geri kalan kısmını dinlememe dinlemede karşılaşılan önemli problemlerdendir. Öğrenciler dinleme derslerinde konu ilginç olduğunda dinlemekten daha çok hoşlandıklarını, kitaplarındaki dinleme bölümlerini beğendiklerini, dinlemenin derslerde içeriğinin zenginleştirilmesi gereken bir beceri olduğunu belirtmişlerdir. Bu bağlamda derslerde otantik dinleme kayıtlarının kullanılması, okutmanlara dinleme eğitimi alanında hizmet içi eğitim verilmesi, ders kitaplarındaki dinleme bölümlerinin otantik kayıtlara da yer vermesi, diğer dil becerileriyle ilişkilendirilerek öğretilmesi ve kitaplardaki etkinlik çeşitliliğinin artırılması önerilmektedir.
When planning or evaluating the language teaching process, it is significant to reveal the picture of the current situation. Determining the needs and perceptions of students and teachers in a subject area, identifying their problems and creating an action plan based on needs can make language teaching more effective. Accordingly, in this study, the ability of listening through lecturers, students and the materials used with a holistic approach was examined. The aim of the research is to determine the needs and current perceptions of the students who learn Turkish as a foreign language and the lecturers who teach Turkish as a foreign language and their perceptions about listening skills and to evaluate the materials used in the courses. Within the scope of the research, data was collected through structured interview form, analyzed by content analysis and frequency values were given. In addition, the text and types of activities in the Turkish language textbook taught in the courses were examined. Accordingly, it was founded that students and lecturers saw the speed of the text as one of the most important comprehension problems. Although 80% of the lecturers emphasized that the speed of the text is the most difficult to understand for the students, according to the students, the duration of the text besides the speed of the text, the lack of comprehension of speech, the lack of vocabulary, sticking to a word and not listening to the rest of the text are important problems. The students stated that they liked listening more when the subject was interesting in listening lessons, they liked the listening parts in their books, and listening was a skill that the content of the lessons should be enriched. In this context, it is recommended to use authentic listening records in courses, to provide instructors with in-service training in the field of listening education, to include authentic records in the textbooks, to teach them by associating them with other language skills and to increase the variety of activities in the books.