Author :
Abstract
Son yıllarda sıkça gündeme gelen değerler eğitimi, eğitimde de üzerine çalışmaların yoğunlaştırıldığı bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Kültürümüzün önemli bir parçası olan Karagöz metinlerinde de bu doğrultuda birçok değer bulunmakta ve bizlere aktarılmaktadır. Bu çalışmada Türkçe ders kitaplarında yer alan Karagöz metinlerindeki değerlere odaklanılmıştır. Çalışmanın amacı, amaçsal örnekleme yöntemi ile tespit edilen Karagöz gölge oyunlarını adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik değerleri açısından incelemek ve Türkçe öğretiminde bu metinlerin değer aktarımında sıklık ve yüzde dağılımlarını tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak T. C. Millî Eğitim Bakanlığı 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programında verilen değerlerden hareketle oluşturulmuş olan “Değerler İnceleme Formu” kullanılmıştır. “Değerler İnceleme Formu”, gölge oyunu metinlerine uygulanmış, bu yolla değerler tespit edilmiş ve öğretim unsuru olarak kullanımı örneklendirilmiştir. Formda olmayan değerler araştırma kapsamına alınmamıştır. Verilerin analizinde yüzde ve frekans kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi 1990-2014 eğitim-öğretim yılında kullanılan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan 17 adet Karagöz gölge oyunu metinlerinden oluşmaktadır. Karagöz metinlerinde sıklık ve yüzde açısından en fazla sevgi ve saygı değerlerinin yer aldığı görülmüştür. Araştırmanın sonucunda Karagöz metinlerinin büyük bir oranda öğretim programında kök değerler kapsamında yer alan değerleri yansıttığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The education of values, which has frequently been on the agenda in recent years, is a concept in which studies on education are intensified. Karagöz texts, which are an important part of our culture, have many values in this direction and are conveyed to us. In this study, the values in Karagöz texts in Turkish textbooks are focused. The aim of the study is to examine the Karagöz shadow plays determined by the purposeful sampling method in terms of values of justice, friendship, honesty, self-control, patience, respect, love, responsibility, patriotism and benevolence. In addition, in Turkish teaching, to determine the frequency and percentage distributions of these texts in the value transfer. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the research. As a data collection tool, the “Values Analysis Form”, which was created based on the values given in the Turkish Ministry of National Education 2019 Turkish Curriculum, was used. “Values Review Form” has been applied to shadow play texts, values have been determined in this way and its use as a teaching element has been exemplified. Values not in the form are not included in the research. Percentage and frequency were used in the analysis of the data. The sample of the research consists of 17 Karagöz shadow play texts in 5, 6, 7 and 8th grade Turkish textbooks used in the academic year of 1990-2014. It was observed that Karagöz texts had the most love and respect values in terms of frequency and percentage. As a result of the research, it has been determined that Karagöz texts mostly reflect the values included in the root values in the curriculum.
Keywords
- Aksakal, M. ve Çetin, A. (2003). İlköğretim Türkçe ders kitabı 5. İstanbul: Başarı Yayımcılık. “Karagöz İle Hacivat”, 109-110.
- Aksakal, M., Özaltun, C., Aslan, S. ve Yıldırım, V. (1996). İlköğretim Türkçe ders kitabı 7. İstanbul: Başarı Yayımcılık A.Ş. “Manici”, 164-166.
- Altan, A., Arhan, S., Başar, S., Özaykut, S., Öztürker, G., Yılmaz, D. ve Yüksel, Y. (2009). İlköğretim Türkçe 7 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Saray Matbaacılık. “Bilmece”, 138-139.
- Altan, M. Z. (2011). Çoklu zekâ kuramı ve değerler eğitimi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 53-57.
- Aslan, H. İ., Keskin, S. C. ve Önder, S. (2019). Ortaokul 6. Sınıf İngilizce Ders kitaplarında yer verilen değerler. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 355-371.
- Ayata, A. İ., Kaya, O. ve Şatır, E. (2003). İlköğretim Türkçe ders kitabı 5. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi. “Karagöz İle Hacivat”, 132-133.
- Aydın, E. (2019). Değerler eğitimi açısından Atabetü’l Hakâyık’ın incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
- Bağcı Ayrancı, B. (2019). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Pedagojik Formasyon Birimi öğrencilerinin değerler eğitimi drama kullanımları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6 (3), 129-139.
- Baki, Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değer aktarımı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17 (37), 109-146.
- Balel, M., Bahçeci, M. ve Atçakan, M. (1998). İlköğretim Türkçe 6 ders kitabı. İstanbul: Özer Yayınları. “Karagöz’ün Filmciliği”, 127-129.
- Bıyıklı, H. ve Öztaş, Y. (2012). İlköğretim Türkçe ders kitabı 6. Ankara: Doku Yayıncılık Ticaret Anonim Şirketi. “İlaç”, 95-100.
- Cemiloğlu, M. (2020). Türk dili ve edebiyatı dersinde değerler öğretimi. The teaching of Values in Turkish Language and Literature Course. International Journal of Humanities and Research, 4 (3), 17-23.
- Çapoğlu, E. ve Okur, A. (2015). Ortaokul 8.sınıf Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerde yer alan değerler. Sakarya University Journal of Education, 5 (3), 90-104.
- Dağı, F., Alptekin M. ve Kaplan, T. (2018). Türk dünyası hayvan masallarında tespit edilen değerler. SUTAD, 43, 227-247.
- Demir, T. ve Özdemir, B. (2013). Türkçe eğitiminde Karagöz /gölge oyunları ile değer öğretimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (25), 57-89.
- Doğruel, S., Kurter, S. ve Gündoğdu, M. (2000). İlköğretim Türkçe ders kitabı 7. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. “Hacivat ile Karagöz”, 160-161.
- Erdem, M. D. ve Dağ, B. (2017). Battal-Nâme’nin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (1), 24-35.
- Genç, H. N. (2019). Çocuk yazını ürünü “Mor Dinazor Kıvılcım” serisinde değerler eğitimi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 7(1), 25-36.
- Gül, M. ve Köktürk, M. (1996). İlköğretim 6.sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Yıldırım Yayınları. “Babamın Ölümü”, 65-67.
- İdi Tulumcu, F. ve Tulumcu, F. M. (2015). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersi programlarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 13 (29), 535-560.
- Karagöz, B. (2017). Emin Özdemir’in çocuk kitaplarına değerler eğitimi bağlamında bir bakış: Bir çözümleme çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 63-85.
- Koç, Y. (2019). Değerler eğitimi ve okul etkinlikleri. Balıkesir Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5 (1), 186-188.
- Komisyon. (2012). İlköğretim Türkçe 7 ders kitabı. Ankara: Başak Matbaacılık. “Öyle Denmez”, 14-17.
- Kurudayıoğlu, M. ve Çakıcı, E. (2013). Türk Edebiyatı dersinin öğretiminde değerler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 41-57.
- Memduhoğlu, H. B. ve Yüce, T. (2020). Değerler eğitiminde drama yönteminin uygulanmasına ilişkin nitel bir çözümleme. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 51, 116-130
- Meydan, H. (2014). Okulda değerler eğitiminin yeri ve değerler eğitimi yaklaşımları üzerine bir değerlendirme. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1 (1), 93108.
- Onat, A. (1999). İlköğretim okulları için Türkçe 7 ders kitabı. İstanbul: Metinler Matbaacılık. “Karagöz”, 226-227.
- Pekaslan Özdaş, S. (2018). Muzaffer İzgü’nün Ökkeş adlı roman serisinin değerler eğitimi ile şekil ve içerik özellikleri açısından incelenmesi. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 15 (6), 193-228.
- Sarıca, S. ve Günyüz, M. (2003). İlköğretim Türkçe 6 ders kitabı. İstanbul: Fil Yayınevi. “Dil Bilir Misin?”, 144-146.
- Sümbüllü, Y. Z. ve Altınışık, M. E. (2016). Geleneksel çocuk oyunlarının değerler eğitimi açısından önemi. ETÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, I(2), 73-85
- Şahin, S. ve Öneş, S. (1997). İlköğretim Türkçe 5 ders kitabı. İstanbul: Salan Yayınları. “Karagöz’le Hacivat”, 127-129.
- Şahin, S. ve Öneş, S. (1997). İlköğretim Türkçe 6 ders kitabı. İstanbul: Salan Yayınları. “Karagöz’le Hacivat”, 131-133.
- Şentürk, Ş. ve Keskin, A. (2019). Rafadan Tayfa çizgi filminin milli ve evrensel değerler açısından değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (Özel Sayı), 1-15.
- T. C. Millî Eğitim Bakanlığı Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) (2019). Ankara. Erişim Adresi: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%20201 9.pdf
- Turan, M. (2009). 1950 ile 1960 yılları arası ortaokul tarih dersi kitaplarında yer alan milli kimlik kavramının içerik analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2018). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Ünal, M., Öner, M. Y. ve Bayrak, N. (1999). İlköğretim Türkçe ders kitabı 6. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi. “Karagöz’le Hacivat”, 65-66.
- Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2005). Tiyatro ve canlandırma. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yangın, B., Celepoğlu, A. ve Türkyılmaz, F. (2013). İlköğretim Türkçe 7 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Pasifik Yayınları. “Öyle mi Derler?”, 260-262.
- Yazar, T.,Özekinci, B. ve Lala, Ö. (2017). Öğretmen ve okul yöneticilerinin değerler eğitimi kavramına ilişkin metaforik algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 5(3), 245-269.
- Yazıcı, K. (2006). Değerler Eğitimi’ne genel bir bakış. TÜBAR, 19, 499-522.
- Yazıcı Ersoy, H. (2018). Değerler eğitimi açısından Türk Dili ve Edebiyatı Programında Dîvânu Lugâti’t Türk. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 7 (11-31).
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, S. G. ve Demirel, M. (2019). Türk tarihinde değerler ve değerler eğitimi üzerine bir inceleme. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 92-99.
- Yıldırım, V. (2002). İlköğretim Türkçe ders kitabı 6. Ankara: Elit Yayıncılık. “Karagöz Bilmece Soruyor”, 16-17.
- Yıldız, N. (1994). Türkçe 6 İlköğretim okulları için ders kitabı. İstanbul: Milsan Matbaası. “Karagöz”, 154-156.
