CESUR YENİ DÜNYA: HUXLEY’İN TOPLUMSAL İSTİKRAR, BİREYSEL ÖZGÜRLÜK VE ÖJENİ KAVRAMLARINA BAKIŞININ AMBİVALENCE KAVRAMI ÇERÇEVESİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
Author :
Abstract
Huxley’in 1932’de yayınlanan Brave New World adlı romanı; eleştirmenler, edebiyatçılar ve okuyucular üzerinde yarattığı ikilem ile öne çıkmaktadır. Bazıları, romanı ileride ortaya çıkabilecek olan yönetimsel, bilimsel ve sosyolojik sorunlara karşı topluma uyarıda bulunan distopik bir roman olarak sınıflandırırken, başka bir kesim de sayesinde toplumun içinde bulunduğu tüm sorunlardan kurtulabileceğine inanılan öjenik olgusunu savunan ütopik bir roman olarak değerlendirmektedir. Ayrıca romanı değerlendiren birçok edebiyat eleştirmeni de, romanın otorite, despotizm, bireysel özgürlük ve toplumun işleyiş mekanizması gibi sosyal olgulara karşı Huxley’in kafa karışıklığının ve kararsızlığının dışa vurumu olduğunu iddia etmektedirler. Romanın aynı zamanda okuyucuları toplumsal istikrardan kaynaklanan esenlik (mutluluk) ve bireysel özgürlükte saklı olan özgünlük ve coşku (heyecan) duygusu arasında ikilemde bıraktığı da ileri sürülmektedir. Mevcut makale bu bağlamdan yola çıkarak ve Huxley’in aile yapısı, yaşamı, romanı yazdığı zamanın sosyal ve siyasal dokusu ve Paul E. Bleuler’in ambivalence kavramını göz önüne alarak, Huxley’in toplumun nasıl işlemesi gerektiği konusunda duygu karmaşası içinde olduğunu ileri süren iddiaların aksine, Huxley’in kurguladığı ve çıktılarından birinin de öjenik olduğu bilimsel ilerleme sayesinde bütün sosyal, iktisadi, psikolojik ve fizyolojik sorunların üstesinden gelindiği hiyerarşik Yeni Dünya Devleti düzenine daha yakın durduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Başka bir deyişle; bu makale Huxley’in, bireylerde içkin (primordial) olan ve şimdiye kadar ne ilahi ne de beşeri sistemlerle kontrol altına alınamamış olan emperyal itkinin (id), yani ‘tahakküm kurma itkisi’nin özgürlüğü olarak da nitelenebilecek bireysel özgürlüğü mü, yoksa bilimin etki ve yetkinliği ile bu emperyal itkinin, yani tahakküm kurma itkisinin, yani id’in kontrol altına alınıp tüm toplumsal sorunların çözüldüğü ve istikrarın sağlandığı bir Yeni Dünya Devleti düzenini mi vurguladığı soruları arasında kararsızlık (ambivalence) içinde olmadığını, ikinci seçeneğe daha yakın olduğunun altını çizmeyi amaçlamaktadır.
Keywords
Abstract
Published in 1932, Huxley’s Brave New World came into prominence through its dichotomous effect that it left on critics, literary scholars, and readers. While some classify it as a dystopian novel, which accurately anticipates and warns about the probable governmental, scientific and sociological dangers threatening the society, some others view it as a utopian novel, which promote eugenics as a consequence of which most of the problems that humanity is entangled in have been solved. Moreover, most of the critics, scholars, and readers propound that the book is the outcome of its author’s confused mind or ambivalent psyche towards such social phenomena as power, despotism, individual freedom, and the mechanism of the society. It is likely as well to assert that it leads the readers to the feeling of being in-between the wellness, the peacefulness stemming from the communal stability and the sense of excitement and specificity buried in individual free will. Against such a backdrop, and considering Huxley’s familial background, his biography, the social and political fabric of the time when he wrote the book and Paul E. Bleuler’s concept of ambivalence, this article aims to put forward that Huxley’s worldview, though not outspoken, was closer to the hierarchical world-state order he plotted in his book. A book, in which all social, economic, psychological, and physiological disorders had been overcome through scientific progress, one outcome of which was eugenics. In other words, it aims to prove that Huxley is not ambivalent in the in-between space of the chaotic world order of the time and The New World State system in which all the social disorders have been able to be overcome owing to scientific progress through which the ‘id’ has been able to be tamed. He is rather closer to the latter
Keywords
- Ali, S. (2019). İçimizdeki şeytan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Ashcroft, B., Griffiths, G., Tiffin, H. (1998). Key concepts in post-colonial studies. London and New York: Routledge.
- Baker, R. S. (1990). Brave new world: History, science, and dystopia. Boston: Twayne Publishers.
- Bradshaw, D. (1994). The hidden huxley: Contempt and compassion for the masses 1920– 36, London: Faber & Faber. Introduction xx.
- Bradshaw, D. (1995). Huxley’s slump: Planning, eugenics, and the ‘ultimate need’ of stability. The art of literary biography, ed. John Batchelor, New York: OUP. 151– 171.
- Bowler, P. J. (2003). Evolution: The history of an ıdea, 3rd Ed., London: University of California Press.
- Claeys, G. (2017). Dystopia: A natural history. Oxford: OUP.
- Clayton, J. (2016). The modern synthesis: Genetics and dystopia in the huxley circle. Modernism/modernity, 23(4), 875-896. doi:10.1353/mod.2016.0078.
- Colman, A. (2015). A Dictionary of psychology. London: Oxford University Press.
- Durkheim, E. (1997). The division of labor in society. (Çev. W. D. Halls). New York: The Free Press. (İlk Baskı 1893).
- Emin, E. (2018). Küresel adaletsizlik: Dünya Yoksulluk ve Eşitsizlik Raporu 2018, Araştırma 83, İNSAMER.
- Foucault, M. (1980). Power/knowledge: selected ınterviews and other writings 1972–1977, Ed. Colin Gordon. New York: Pantheon Books.
- Friedman, M. (1962). Capitalism and freedom. Chicago: University of Chicago Press.
- Glad, J. (2008). Future human evolution: Eugenics in the twenty-first century. (Abridged and Revised Edition) Schuylkill: Hermitage Publisher.
- Greenberg J., Waddell N. (2016) Introduction. In: Greenberg J., Waddell N. (eds.) Brave new world: Contexts and legacies. London: Palgrave Macmillan.
- Hayek, F.A. (1960). The constitution of liberty. London: Routledge & Kegan Paul.
- Huxley, A. (2011). Crome yellow. Auckland: The Floating Press (Orijinal Yayın Tarihi: 1921).
- Huxley, A. (2019) Cesur yeni dünya. (Çev., Ü. Tosun). İstanbul: İthaki Yayınları. (Orijinal Yayın Tarihi: 1932).
- Johnson, R. H. (1914). Eugenics and so-called eugenics. American Journal of Sociology, 20 (1), 98-103. Erişim Tarihi: 25 Haziran 2019, Erişim Adresi: http://www.jstor.org/stable/2762976.
- Matthew, A. (2018) "The Complete Works of Aldous Huxley." somaweb.org. Erişim Tarihi: 23 Haziran 2018, Erişim Adresi: http://somaweb.org/w/huxworks.html. Misiroglu, G. (Ed.) (2015). American countercultures: An encyclopedia of nonconformists, alternative lifestyles and radical ideas in U.S. History. Volume One – Three. London: Routledge
- Mitchison, N. (1988) As ıt was: An autobiography. Glasgow: R. D.
- Mouffe, C. (1985). “Demokrasi ve yeni sağ”, kriz, neo liberalizm ve reagan dosyası (Der. R. Zarakolu), İstanbul: Alan Yayınları
- Murray, N. (2003). Aldous huxley: A biography. London: Little, Brown.
- Parrinder, P. (2016) Brave new world as a modern utopia. In: Greenberg J., Waddell N. (eds.) Brave new world: Contexts and legacies. London: Palgrave Macmillan.
- Poller, J. (2019). Aldous huxley and alternative spirituality. Boston: Brill.
- Rabushka, A. (1988). “Preliminary definition of economic freedom” in Economic freedom: Toward a theory of measurement, (W. E. Block, Ed.) Symposium held by The Fraser Institute, July 28-30, 1988, in Vancouver, British Columbia. Pdf.
- Resnick, J. (2017). "Paul Eugen Bleuler (1857–1939)". Embryo Project Encyclopedia. ISSN: 1940-5030. Erişim Tarihi: 12 Haziran 2019, Erişim Adresi: http://embryo.asu.edu/handle/10776/11464. Pdf.
- Quinn, M. (2005) The swastika: Constructing the symbol. London: Routledge.
- Sawyer, D. (2002). Aldous huxley: A biography. New York: Crossroad Publishing Company.
- Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6), 783- 791. Erişim Tarihi: 10 Ekim 2019, Erişim Adresi: www.jstor.org/stable/2088565. Pdf.
- Sellars, S., O’hara, D. (Ed.) (2012). Extreme methaphors: selected ınterviews with J.G. ballard, 1967-2008. London: Fourth Estate. 359.
- Taş, M. R. (2019a). Toplumsal bilincin kırılganlığı ve yakınsayan distopyalar: Katharine Burdekin’in Swastika Night adlı romanının Durkheim’in kolektif bilinç kavramı üzerinden değerlendirilmesi, Edebî Eleştiri Dergisi, c. 3/1, 35-56. DOI: 10.31465/eeder.537004.
- Taş, M. R. (2019b). R. K. Narayan’ın The English Teacher adlı romanına postkolonyal kuram temelinden altmetinsel bir okuma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2 (2)
- Woiak, J. (2007). Designing a brave new world: Eugenics, politics and fiction. The Public Historian, 29(3), 105-129. doi:10.1525/tph.2007.29.3.105.
- Zigler, R. (2015). The Educational prophecies of Aldous Huxley: The visionary legacy of brave new world, Ape and essence and island. New York: Routledge.
