Author :
Abstract
Değer kavramı son dönemde oldukça güncel bir kavram haline gelmiştir. Güç ve maddiyatın hüküm sürdüğü günümüz dünyasında, değer diye nitelenebilecek ne varsa bunlar insanoğlu tarafından ikinci plana atılmakta ve hatta yok sayılmaktadır. Bunun neticesinde sonu gelmeyen çatışma ve mücadeleler dünyayı neredeyse yaşanmaz bir yer haline çevirmektedir. Bu durumdan kurtulmanın yolu ise, insanoğlunun bitmek bilmeyen hırs ve iştahını bir kenara bırakıp toplumsal ve evrensel değerleri benimsemesi ve yaşamının merkezine bu değerleri koymasından geçer. Değer kavramının son dönemdeki güncelliğinin sebebi de aslında budur. Araştırmacılar ve değerler üzerine çalışanlar, insanlığın içinde bulunduğu durumdan kurtulmasının yolunu değerlerde aramaktadırlar. Çalışmamızın temelinde de bu amaç yatmaktadır. Çalışmamızın ilk bölümünde değer kavramının tanımı, değerlerin özellikleri, değerlerin önemi, işlevi ve değerler eğitimi üzerinde durulmuş ve bir değer tasnifi yapılmıştır. İkinci bölümde ise Mevlana’nın Mesnevi adlı eserindeki değerler, yaptığımız tasnife göre incelenmiş ve Mesnevi’den alıntılarla örneklendirilmiştir. Çalışmamız için Mesnevi’yi seçmemizin amacı, kendisinin başlı başına bir değer olması ve değerlerin benimsetilmesi noktasında başlıca kaynaklardan biri olmasıdır. Çalışmada nitel araştırma modellerinden doküman analizi yöntemi kullanılmış ve bulgular betimsel analizle yorumlanmış ve tarafımızdan yapılan tasnife göre incelenmiştir.
Keywords
Abstract
The concept of value has recently become a very contemporary concept. In today's world, where power and matter dominate, all that can be described as worth is put into second place by the Son of man and is even ignored. As a result, endless conflicts and struggles turn the world into an almost uninhabitable place. The way to get rid of this situation is to put aside the endless greed and appetite of mankind and to adopt social and universal values and to put these values into the centre of life. This is the reason why the value concept has been updated in the last period. Researchers and people who work on values are looking for ways to get rid of the situation of humanity. This is the basis of our study. In the first part of our study, the definition of the concept of value, properties of values, importance of values, function and values were studied and a classification of values was made. In the second part, the values in Mevlana's Mesnevi were examined according to the classification we made and exemplified by the excerpts from Mesnevi. The purpose of selecting Mesnevi for our work is to be a value on its own and to be one of the main sources of value adoption. In this study, the document analysis method was used from qualitative research models and the results were interpreted with descriptive analysis and examined according to the classification performed by us.
Keywords
- Akarsu, B. (2006). Değişen dünya değişen değerler, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- Akbaş, O. (2004). Türk Millî eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının(değerlerinin) ilköğretim 2. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi, Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
- Akkaya, S. (2013). Mevlana'nın mensur eserlerinde değerler eğitimi, Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Malatya.
- Altın, F. T. (2010). Mevlana'nın eserlerinde dostluk ve samimiyet değerlerinin işlenişi ve eğitim açısından tahlili, Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.
- Alpöge, G. (2011). Okul öncesinde değer eğitimi, Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Banarlı, N. S. (2001). Resimli Türk edebiyatı târihi, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi:
- Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar, İstanbul: Sistem Yayıncılık: İstanbul.
- Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve davranışı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Çelebioğlu, Â. (1998). Eski Türk edebiyatı araştırmaları, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Çomaklı, K. (2015). Mevlana Mesnevi adlı eserinde yer alan hikâyelerin sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki değerlerin öğretiminde kullanımının incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Demirel, Ş. (2007). Mevlânâ’nın Mesnevî’si ve şerhleri, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, (10), 469-504.
- Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi ve ahlaki olgunluk ölçeği ile eğitimin sınanması, Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İstanbul.
- Emirhan, T. (2016). Değerler eğitimi bağlamında Yavuz Bahadıroğlu’nun çocuk romanları, Yüksek lisan tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- Erkek, G. (2008). Mevlana'nın Mesnevi'sinden ilköğretim okulları için seçilen öykülerin eğitsel yönünün incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Evin, İ., Kafadar, O. (2016). İlköğretim sosyal bilgiler programının ve ders kitaplarının ulusal ve evrensel değerler içerik çözümlemesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3), 293-304.
- Filiz, Ş. (1998). Ahlakın akli ve insani temeli, Konya: Çizgi Kitabevi.
- Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi, Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları,
- Güngör, E. (2010). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar, İstanbul: Ötüken Neşriyat
- Gölpınarlı, A. (2012). Mevlâna hayatı, sanatı ve yapıtlarından seçmeler, İstanbul: Varlık
- Hökelekli, H. (2011). Değerler psikolojisi ve eğitimi, İstanbul: Timaş Yayınları.
- Hökelekli, H. (2002). Gençlik, din ve değerler psikolojisi, Ankara : Ankara Okulu Yayınları.
- Kaplan, M. (1976). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar, Dergâh Yayınları: İstanbul.
- Kaymakcan, R., Kenan, S., Hökelekli, H., Arslan, Z. S. ve Zengin, M. (2004). Bir değer olarak hoşgörü ve eğitimi Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. İstanbul: DEM Yayınları.
- Kaymakcan, R., Meydan, H. (2014). Ahlak değerler ve eğitimi. İstanbul: DEM Yayınları.
- Köknel, Ö. (1995). Hoşgörünün ruhsal ve toplumsal temelleri, hoşgörü ve eğitim. Ankara: TED Yayınları.
- Köprülü, F. (1991). Osmanlı Devleti’nin kuruluşu, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Köse, Z. (2004). Mevlana'nın Mesnevisinde aşk kavramı, Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Milli Eğitim Temel Kanunu, www.mevzuat.meb.gov.tr , ( 27.02.2018)
- 18. Milli Eğitim Şurası Kararları, www.ttkb.meb.gov.tr , ( 25.02.2018)
- Özer, G. (2002). Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin mesnevisindeki dini motiflerin tespiti ve değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik testler, Ankara: Yenidoğuş Matbaası.
- Özyürek, A. (2004). Kırsal bölge ve şehir merkezinde yaşayan 5-6 yaş grubu çocuğa sahip anne babaların çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Safalı, A. G. (2006). Mevlana'nın Mesnevisinde iktisat ahlakına ilişkin kodlar, Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Sinanoğlu, O. (2002). Hedef Türkiye, İstanbul: Otopsi Yayınları.
- Solak, F. (2009). Ahilik kuruluşu, ilkeleri ve fonksiyonları, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası
- Tok, M. (2007). Mevlana'nın Mesnevisindeki hikayelerin çocuk edebiyatı açısından değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
- Tozlu, N.; Topsakal, C. (2004). Avrupa Birliğine uyum çerçevesinde değerler eğitimi, İstanbul: DEM Yayınları:.
- Türk Dil Kurumu Sözlüğü. www.tdk.gov.tr , ( 20.02.2017)
- Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2014). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Ulusoy, K. (2007). Lise tarih programında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi, Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Uysal, E. (2003). Değerler üzerine bazı düşünceler ve bir erdem tasnifi denemesi: İnsanî erdemler–İslâmî erdemler, Bursa: Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi.
- Ülken, H. Z. (2016). Bilgi ve Değer, Doğu Batı Yayınları: Ankara.
- Yaman, E. (2012). Değerler eğitimi, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, (19), 499-522.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, O. (2013). Fatih Erdoğan’ın eserlerinin eğitsel değerler açısından incelenmesi, Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
