TÜRK HALK MÜZİĞİ TERMİNOLOJİSİNDE KULLANILAN BAZI BİRLEŞİK FİİLLER ÜZERİNDE BİR KÖK SIKLIĞI İNCELEMESİ
Author :
Abstract
Türk insanının yüzlerce yıllık kültürel birikiminin kodlarını bünyesinde barındıran Türk halk müziği, yaşama, doğaya, insana dair duyguları türküler aracılığıyla geçmişten günümüze aktaran bir hazinedir. Türk dilinin en işlek yapılarından olan birleşik fiiller, dilin kullanıldığı tüm alanlarda varlığını göstermektedir. Türk halk müziği literatürü de bu alanlardan bir tanesi durumundadır. Türk halk müziği terminolojisine dâhil olmuş birleşik fiiller üzerinde bir kök sıklığı incelemesi yapmak düşüncesi ile hazırlanan bu çalışma sayesinde, ilgili literatürün söz varlığı da bir yönüyle ortaya konacaktır. Türk dilinin birleşik fiil oluşturma yöntemlerinden biri, isim + yardımcı/esas fiil yapısını kullanmaktır. Çalışmanın malzemesinin sınırlanması maksadıyla sadece bu yapı ile kurulmuş birleşik fiiller incelemeye konu edilmiştir. Türk halk müziği terminolojisinin belirlenmesi aşamasında ise Melih Duygulu tarafından hazırlanmış olan Türk Halk Müziği Sözlüğü esas alınmıştır. Sözlük’e dâhil olan isim + yardımcı/esas fiil yapısıyla kurulmuş birleşik fiiller kısa tanımlamalarıyla verilmiş, arkasından tanıtılan malzeme üzerinde bir kök sıklığı incelemesi yapılmıştır. Çalışmanın değerlendirme bölümünde kök sıklığı bakımından öne çıkan unsurlar üzerinden Türk halk müziği terminolojisinin sıklık derecesi en yüksek yapıları tanıtılmıştır. Çalışmanın ekler bölümünde ise incelemeye alınan tüm birleşik fiillerin ve iki defadan fazla kullanılan köklerin listeleri çıkarılmıştır. Bu incelemenin verileri sonucunda ve Türk halk müziği sahasının Türkoloji araştırmaları için elverişli yapısı sayesinde, öne çıkan, sıklık derecesi en yüksek isim ve fiil unsurları ile ilgili yorumlamalara varılabilecektir.
Keywords
Abstract
Turkish folk music, which embraces the codes of hundreds of years of cultural accumulation of Turkish people, is a treasure that conveys feelings about life, nature and people from the past to the present through folk songs. Compound verbs, one of the busiest structures of the Turkish language, show their presence in all areas where the language is used. Turkish folk music literature is one of these fields. Thanks to this study, which was prepared with the idea of making a root frequency analysis on compound verbs included in Turkish folk music literature, the vocabulary of the relevant literature will be revealed in one aspect. One of the combined verb formation methods of the Turkish language is the noun + auxiliary / main verb structure. In order to limit the material of the study, only the compound verbs established with this structure will be subject to examination. In the determination of Turkish folk music terminology, the Turkish Folk Music Dictionary prepared by Melih Duygulu was taken as basis. Compound verbs established with the noun + auxiliary / main verb structure included in the dictionary are given with their short definitions, and then followed by a root frequency analysis on the introduced material. In the evaluation part of the study, the structures with the highest frequency of Turkish folk music terminology are introduced through the prominent elements in terms of root frequency. In the appendix part of the study, lists of all compound verbs and roots that are used more than twice are listed. The field of folk music, which has a unique value for the Turkish language and culture, has a suitable structure for Turcology research. Thanks to this, interpretations about the noun and verb elements with the highest frequency will be reached.
Keywords
- Aksan, D. (2015). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Aksan, D. (2003). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. C. III, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Banguoğlu, T. (2011). Türkçenin grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Çoban, A. (2004). Edebiyatta üslup üzerine. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Duygulu, M. (2014). Türk halk müziği sözlüğü. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- Ediskun, H. (1999). Türk dilbilgisi, sesbilgisi – biçimbilgisi – cümlebilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Ergin, M. (2013). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım.
- Gencan, T. N. (1979). Dilbilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Kınık, M. (2011). Bir iletişim aracı olarak Türk halk müziği ve türküler. Erciyes İletişim Dergisi “Akademia”, 2 (1), 136-150.
- Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: Türk Dil Kurumu
- Ölker, G. (2011). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü (1945-1950 Arası). Konya: Kömen
- Türkçe Sözlük (1998), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Yener, S. (2006). Liseler için müzik lise 1 ders kitabı. İstanbul: Ilıcak Matbaacılık.
- Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi Ağustos 2020.
- Yazım Kılavuzu, http://www.tdk.gov.tr/tdk/kurumsal/yazim-kilavuzu/ Erişim Tarihi Eylül 2020.
- Türkçe Metin Analiz Programı, http://nlp.istanbulc.edu.tr/metinanaliz/Erişim Tarihi Temmuz 2020.
- Türk Halk Müziği Sözlüğü, http://turkishmusicportal.org/tr/turk-muzigi-sozlugu Erişim Tarihi Eylül 2020.
