2020 LİSEYE GEÇİŞ SORULARI İLE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ ETKİNLİK VE SORULARIN YENİLENMİŞ BLOOM TAKSONOMİSİNE GÖRE İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Türkçe ders kitapları Türkçenin öğretim sürecinde öğrencilere hedeflenen bilgi, beceri ve davranışların kazandırılmasında temel kaynağı oluşturur. Bu bağlamda Türkçe ders kitapları, temel dil becerilerinin (dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma) doğru ve etkili bir biçimde öğretilmesini amaçlar. Bunun yanı sıra öğrencilerin üst düzey bilişsel becerilerinin gelişimine hizmet eder. Bu yönleriyle eğitim öğretim sürecinin verimliliğinde önemli bir rol oynar.
2018-2019 eğitim öğretim yılı itibariyle tüm sınıf düzeylerinde yeni öğretim programı kullanılmaya başlanmış olup yeni kitapların basımı bir zorunluluk haline gelmiştir. Ortaokul düzeyinin son ve en önemli basamağı olarak nitelendirilen 8. sınıflara yönelik MEB yayınları tarafından yeni bir kitap basılmış ve 2018-2019 eğitim öğretim yılı itibarıyla okutulmaya başlanmıştır. Öğretim programının sarmal olması sebebiyle bazı dil bilgisi konuları tüm ortaokul sınıflarında gösterilmektedir. Bu temel kaynaklar esas alınarak 8. sınıf öğrencileri Liseye Geçiş Sınavı'na tabii tutulmaktadırlar.
Bu çalışmanın amacı, 2020 yılı Liseye Geçiş Sınavı soruları ile Türkçe ders kitaplarında yer alan etkinlik ve soruların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesidir. Araştırmada tarama deseni kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubunu, 2019-2020 eğitim öğretim yılında okutulan Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Veriler ise belgesel tarama metoduyla toplanmıştır. Çalışmada içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonunda analiz sonuçları yorumlanmıştır.
Araştırmanın sonucuna göre incelenen soruların yenilenmiş Bloom taksonomisinin alt düzey basamağında yer aldığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Turkish textbooks are main sources which helps students to reach the targeted knowledge, skill and behaviors in teaching process of Turkish. Therefore, Turkish textbooks aim to teach basic language skills (listening/tracing, speaking, reading, writing) effectively. In addition it serves the development of higher order cognitive skills of students and play an significant role in the efficiency of the education and training process.
As of the 2018-2019 academic year, the new curriculum has implemented to be used at all class levels and the new edition books have become a necessity. A new book for 8th graders, which is considered as the last and most significant step of the secondary school level, was published by MEB publications and started to be using as of 2018-2019 academic year. Because the curriculum is gradual, some grammar topics are shown in all secondary school classes. Based on these basic resources, 8th grade students are subjected to the High School Entrance Exam.
The aim of this study is to examine the activities and questions in the Turkish textbooks of the 2020 High School Entrance Exam according to the revised Bloom taxonomy. Scanning pattern was used in the research. The working group of this research consists of Turkish textbooks used in the 2019-2020 academic year. The data were collected by documentary scanning method. Content analysis was used in the study. At the end of the research, the results of the analysis were interpreted and recommendations were developed based on the findings reached.
According to the result of the research, it was determined that the questions examined were at the lower level of the revised Bloom taxonomy.
Keywords
- Anderson, L. W. ve Krathwohl, D.R. (Eds.) (2001). A taxonomy for learning, teaching and assessing: A revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives. Longman: New York.
- Atalmış, E.H. (2019). Eğitimde ölçülen özellikler ve aşamalı sınıflaması. B. Çetin. (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme (ss. 85-103). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Ayvacı, H. Ş. ve Türkdoğan, A. (2010). Yeniden yapılandırılan Bloom taksonomisine göre fen ve teknoloji dersi yazılı sorularının incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1), 13-25.
- Bümen, N. T. (2006). Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 31(142), 3-14.
- Çapraz-Baran, Ş. ve Diren, E. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 5. sınıf ders kitabı. Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
- Çeçen, M. ve Kurnaz, H. (2015). Ortaokul Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki tema değerlendirme soruları üzerine bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi,7(02).
- Çerçi, A. (2018). 2018 Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının (5, 6, 7, 8. sınıf) yenilenen Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 6(2), 70-81.
- Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Yayınları.
- Demirel, T. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6. sınıf ders kitabı. Ankara: Ekoyay Yayıncılık.
- Duran, E. ve Öztürk, E. (2019). Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirme. H. Akyol ve A. Şahin (Ed.), Türkçe öğretimi öğretmen adayları ve öğretmenler için (ss. 263-283). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Durukan, E. (2009). 7. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinleri anlamaya yönelik sorular üzerine taksonomik bir inceleme. Milli Eğitim Dergisi, 37(81), 84-93.
- Erkal, H. ve Erkal, M. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe ders kitabı 7. sınıf. Ankara: Özgün Yayınları.
- Eroğlu, S. (2019). 6. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metin altı okuma anlama soru ve etkinliklerinin güncellenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı Türkçe Eğitimi Bilim Dalı, Balıkesir.
- Eselioğlu, H., Set, S. ve Yücel, A. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 8.sınıf ders kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
- Eyüp, B. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının hazırladığı soruların yeniden yapılandırılan Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 965982.
- Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları: Ankara.
- Krathwohl, D. R. (2002). Bloom taksonomisinin revizyonu: Genel bir bakış. (Çev. Köğce, D. Aydın, M. ve Yıldız, C.) Elementary Education Online, 8(3), ç: 1-7.
- Küçük, E. E. (2008). İlköğretim 6. sınıf Türkçe çalışma kitabındaki soruların eleştirel düşünme açısından incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy Social Sciences, 3(3), 492-504.
- MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Özcan, S., Açık, F. (2011). SBS Türkçe sorularıyla Türkçe ders kitaplarındaki soruların örtüşme düzeyi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(16). 355-370.
- Özer, Ş., Özkaya, S.D. (2020). 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki dil bilgisi sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Z. Gölen ve S. Özer (Ed.), İnsanî ve sosyal bilimlerde güncel araştırmalar (ss. 65-84). CetinjeMontenegro: İVPE Yayınları.
- Saracaloğlu, A.S. (2019). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme. A. S. Saracaloğlu ve A. Küçükoğlu (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri (ss. 23-78). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Sarar Kuzu, T. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisindeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1), 58-76.
- Sönmez, V. (2001). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (9. Baskı). Ankara: Anı
- Şad, S. N. ve Şahiner, Y. K. (2016). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş (TEOG) sistemine ilişkin öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri. İlköğretim Online, 15(1), 53-76.
- Şengül, M. (2005). İlköğretim 8. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlere dayalı olarak hazırlanan sorular üzerine bir inceleme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Tosunoğlu, M., Demir, E. (2014). MEB yayınları 5. Sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitabındaki etkinliklerin dil öğrenme alanlarına ve taksonomiye göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, (203).
- Tutkun, Ö. F. ve Okay, S. (2012). Bloom’un yenilenmiş taksonomisi üzerine genel bir bakış. Sakarya University Journal of Education, 1(3), 14-22.
- Vural, C. (2020). Son on yılda yapılan liselere giriş sınavlarında (SBS, TEOG ve LGS) yer alan Türkçe dersi sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisi açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Gaziantep.
- Yeşi ̇lyurt, E. (2012). Öğretmen adaylarının bilişsel alanla ilgili sınama durumu soruları yazma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 519-530.
- Yıldırım, A., Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
- Yıldız, C., Okur, A., Arı, A. ve Yılmaz, Y. (2013). Ölçme ve değerlendirme. C. Yıldız (Ed.), Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi (ss. 385-424). Ankara: Pegem Yayınları.
