Author :
Abstract
İki veya daha fazla sözcüksel birimden oluşan ve kendine özgü yapısal özellikler içeren deyimler karmaşık bir yapılanmaya sahiptir; bu nedenle, deyim olgusu alanyazında anlambilimsel, sözdizimsel ve kullanımbilimsel açılardan ele alınmış, bu olguyu tanımlamak, özelliklerini betimlemek ve ulamlaştırmak için farklı yaklaşımlar benimsenmiştir. Kimi yaklaşımlar deyimlerin donuk ve sözdizimsel işlemlerde kısıtlamalara sahip olduğunu, ayrıştırılamadığını savunurken kimi yaklaşımlar deyimlerin ayrıştırılabilir ve esnek olduğunu ileri sürmektedir. Öyle ki, bazı deyimler kendisini oluşturan birimler arasına eklenti alarak değiştirim sürecine girebilmektedir. Bu çalışma Türkçe deyimlerin özgün biçimini oluşturan birimler arasına eklenti girip girmediğini, böylesi bir süreç söz konusuysa hangi türden eklentilerin araya girdiği ve bunların kullanım sıklıklarını, özgün biçimi oluşturan birimlerin arasına eklenti girmesi sürecinin var olan deyim dışında değişke oluşturup oluşturmadığını ve deyimleri bilişsel temelde değerlendirerek araya eklenti girmesinin bilişsel bütünleme ile olan ilişkisini tartışmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Türkçe deyimler sözlükleri Belge Tarama Yöntemi aracılığıyla taranmış, örneklemi oluşturan 359 deyim MINITAB istatistik programı üzerinden rastgele seçim yöntemi aracılığıyla seçilmiştir. Söz konusu deyimler Türkçe Ulusal Derlemi ve Google derlemleri üzerinden sorgulanmış ve özgün biçimi oluşturan birimlerin arasına eklentilerin girmesi ile Türkçe deyimlerin değiştirime uğradığı 5 adet kullanım örneği saptanmış, bu deyimlerin özgün deyimlerin birer değişkesi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular anlamlılık değeri (p=0.5-1.00) temelinde anlamlı sonuçlar sunmaktadır. Bireyin zihninde var olan özgün deyimin ilgili bağlama yetersiz kalması ve bunun bir sonucu olarak özgün biçimi oluşturan birimlerin arasına eklenti eklemesi bilişsel bütünlemeye ulaşma çabası olarak değerlendirilmiştir.
Keywords
Abstract
Idioms consisting of two or more lexical units and containing unique structural features have a complex structure; Therefore, the phenomenon of the idiom has been dealt with in terms of semantics, syntactic and pragmatic in the literature, and different approaches have been adopted to define this phenomenon, describe its features and categorize it. While some approaches argue that idioms are frozen and have limitations in syntactic operations and cannot be parsed, some approaches argue that idioms are decomposable and flexible. So that some idioms can enter the process of modification by intervening adjunct(s) among the units that constitute them. This study aims to discuss (i) whether adjunct(s) is intervened in the original forms of Turkish idioms if such a process is in question, what kind of adjunct(s) intervene and what is their frequency of usage; (ii) whether intervening adjunct(s) to the original form creates an alternative other than the existing one and (iii) to find out the relationship between intervened adjunct(s) and cognitive integration by evaluating idioms on a cognitive basis. For this purpose, Turkish idioms dictionaries are scanned using Document Scanning Method and 359 idioms constituting the sample are selected by random selection method over MINITAB statistical program. The idioms are quired through the Turkish National Corpus and Google corpus, and it is determined that 5 examples in which Turkish idioms are modified by intervening adjunct(s) among the units that constitute the original form, and it is concluded that these idioms are variants of original idioms. The findings show that the usages in question provide meaningful results on the basis of the significance value (p=0.5-1.00). The fact that the original idiom existing in the mind of the individual is insufficient for the relevant context and as a result of this, intervening an adjunct between the units is considered as an effort to reach cognitive integration.
Keywords
- Aksan, Y., Aksan, M., Özel, S. A., Yılmazer, H., Demirhan, U. U., Mersinli, Ü., Bektaş, Y.,ve Altunay, S. (2016). Web tabanlı Türkçe Ulusal Derlemi (TUD). M. Akgül, U. Çağlayan, E. Derman ve A. Özgit (Ed.), Proceedings of the 16th Academic Computing Conference (ss. 723-730). İstanbul: Gamze Yayıncılık.
- Aksan, Y., Özel,S. A., Yılmazer, H., ve Demirhan U. (2016). The Turkish National Corpus (TNC): comparing the architectures of v1 and v2. TurCling 2016, 32-37.
- Aksoy, Ö. A. (2015). Atasözleri ve deyimler sözlüğü-2. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- Alati, A., R. (2015) A pragmatic analysis of Olunyole idioms. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). University of South Africa, Pretoria.
- Al-Hannash, M. (1991). Databases for a computational ArabiclLexicon 12. Proceedings of the 3rd International Conference and Exhibition on Multi-Lingual Computing: ICEMCO-92, (10-12 Dec. 1992), 12(4),1-10.
- Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal. 9. 27-40. 10.3316/QRJ0902027.
- Brysbaert, M., Stevens, M., Mandera, P., ve Keuleers, E. (2016). How many words do we know? practical estimates of vocabulary size dependent on word definition, the degree of language input and the participant’s age. Frontiers In Psychology, 7.
- Cacciari, C. ve Tabossi, P. (1988). The comprehension of idioms. Journal of Memory and Language, 27(6),668-683.
- Cain, K., Towse, A. S. ve Knight, R. S. (2009). The development of idiom comprehension: An investigation of semantic and contextual processing skills. Journal of Experimental Child Psychology, 102, 280-298.
- Cowie, A. P., R. Mackin, ve I. R. McCaig. (1983). Oxford dictionary of current idiomatic English, volume 2. Oxford: Oxford University Press.
- Çotuksöken, Y. (2004). Türkçe atasözleri ve deyimler sözlüğü. İstanbul: Toroslu Kitaplığı.
- Dik, S., C. (1989). The theory of functional grammar. part I: the structure of the clause. Dordrecht: Foris.
- Diniz, L. (2010). Suggestions and recommendations in academic speech. Stefan Th. Gries Stefanie Wulff, Mark Davies (Ed.), Corpus-linguistic applications Current studies, New Directions (ss. 169-182). New York: Rodopi.
- Fernando, C. (1996). Idioms and idiomaticity. Oxford: Oxford University Press.
- Leech, G. (2006). A glossary of English grammar. Edinburgh: Edinburgh University Press Ltd.
- Long, J. (2005). Google hacking for penetration testers. Amsterdam: Syngress.
- Grant. L. E. (2003). A Corpus-Based investigation of idiomatic multiword units. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). University of Wellington, Victoria.
- Huber-Okrainec, J., Blaser, S. E. ve Dennis, M. (2005). Idiom comprehension deficits in relation to corpus callosum agenesis and hypoplasia in children with spina bifida meningomyelocele. Brain and Language, 93, 349-368.
- Keysar, B. ve Bly, B. M. (1999). Swimming against the current: do idioms reflect conceptual structure? Journal of Pragmatics, 31, 1559-1578.
- Kövecses, Z. (2010). Metaphor. New York: Oxford University Press.
- Kövecses Z. ve Szabo, P. (1996). Idioms: A view from Cognitive Semantics, Applied Linguistics,17(3), 104- 133.
- Kvashnina, O. S., ve Sumtsova, O. V. (2018). Using Google to search language patterns in web-corpus: EFL writing pedagogy. International Journal of Emerging Technologies in Learning,13(3), 173–179.
- Langlotz, A. (2006). Idiomatic creativity. a cognitive-linguistic model of idiom-representation and idiom variation in English. Amsterdam: John Benjamin.
- Makkai, A. (1972). Idiom structure in English. The Hague: Mouton.
- Marshall, C. ve Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. New York: Sage.
- Minitab 17 Statistical Software (2010). Computer software. State College, PA: Minitab, Inc. (www.minitab.com).
- Moon, R. (1998). Fixed expressions and idioms in English: a corpus based approach. Oxford: Clarendon Press.
- Nicolas, T. (1995). Semantics of idiom modification. Everaert, M. Linden, E. van der, Schenk, A., Schreuder. R. (Ed.), Idioms: structural and psychological perspectives. NewJersey: Lawrence Erlbaum Associates, (ss. 233-252).
- Nunberg, G. (1978). The pragmatics of reference. Bloomington: Indiana University Linguistics Club.
- Nunberg, G., Sag, I. A. ve Wasow, T. (1994). Idioms, Language, 70(3), 491-509.
- Nurgaleeva, L. (2015). Cognitive integration as the dynamic aspect of modern educational practices, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 166, 446 – 450.
- Onwuegbuzie, A. J., ve Collins, K. M. (2007). A Typology of mixed methods sampling designs in social science research. The Qualitative Report, 12(2), 281-316.
- Özdemir, E. (2000). Deyimler sözlüğü (8. basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Püsküllüoğlu, A. (2017). Türkçe deyimler sözlüğü (4. basım). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
- Radford, A. (1997). Syntactic theory and the structure of English. a minimalist approach. Cambridge: Cambridge University Press.
- Scheaffer, R. L., Mendenhall III, W., Ott, R. L. ve Gerow, K. G. (2011). Elementary survey sampling: cengage learning. Boston: Brooks/Cole.
- Sebzecioğlu, T. (2015). Yükleme çekilim ilkesi altında eylemsi eklerinin yüklem-içi yapışma süreci. Journal of Academic Social Science Studies, 1, 201-210.
- Sebzecioğlu, T. (2016). Dilbilim kavramlarıyla Türkçe dilbilgisi. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Sheinfux, L., H., Tali A., G., Nurit M. ve Shuly W. (2019). Verbal multiword expressions: idiomaticity and flexibility. Y. Parmentier ve J. Waszczuk (Ed.), Representation and parsing of multiword expressions: current trends, (ss. 35–68). Berlin Language Science Press.
- Smarr, J., ve Grow, T. (2002). GoogleLing: the web as a linguistic corpus. Documento Técnico. Stanford: Universidad de Stanford. 1-8.
- Tabossi, P., Wolf, K., ve Koterle, S. (2009). Idiom syntax: idiosyncratic or principled? Journal of Memory and Language, 61, 77–96.
- Titone, D. A. ve Connine, C. M. (1999). On the compositional and noncompositional nature of idiomatic expressions. Journal of Pragmatics, 31, 1655-1674.
- Vega-Moreno, R. E. (2001). Representing and processing idioms. Verbal learning and Verbal Behaviour, 18,523-534.
- Vo, T., A. (2011). Idiomatic creativity: a pragmatic model for creative idiomatic uses in authentic English discourse (Yayımlanmamış Doktora Tezi), University of Nottingham Faculty of Arts, Nottingham.
- Yıldırım, A. (2015). Yeni atasözleri ve deyimler sözlüğü (11. basım). İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
