MAARİF VAKFI TARAFINDAN HAZIRLANAN YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ PROGRAMININ YENİ OKURYAZARLIKLAR BAĞLAMINDA İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, Maarif Vakfı tarafından hazırlanan yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programını yeni okuryazarlıklar bağlamında incelemek ve programda incelenecek yeni okuryazarlık türleri olarak belirlenen medya okuryazarlığı, dijital (sayısal) okuryazarlık, bilgi okuryazarlığı, görsel okuryazarlık, ekran okuryazarlığı ve yerel okuryazarlık kavramlarından hangilerine programda yer verildiğini tespit etmektir. Araştırmada, nitel araştırmalarda kullanılan doküman incelemesi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında; belirlenen okuryazarlık türlerini barındırma durumu bakımından Maarif Vakfı tarafından hazırlanan yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programı incelenmiş, seçilen okuryazarlık türleriyle bağlantılı kazanımlar araştırmacılar tarafından gruplandırılmıştır. Aynı yıl içinde Maarif Vakfı’nın hazırlamış olduğu bu program ikinci defa incelenmiş ve ikinci incelemeden elde edilen veriler araştırmacılar tarafından tekrar analiz edilip yeniden gruplandırılmıştır. Yapılan analizlerden hareketle elde edilen veriler kıyaslanmış, her iki analiz arasındaki tutarlılık oranı .98 çıkmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuca göre, araştırma için belirlenen yeni okuryazarlık türlerinden medya okuryazarlığına % 5.04, dijital (sayısal) okuryazarlığa % 15.81, bilgi okuryazarlığına %29.35, görsel okuryazarlığa % 44.38, ekran okuryazarlığına % 1.05 ve yerel okuryazarlığa % 4.34 oranında programda yer verildiği, programda yer alan bu okuryazarlık türlerinin dağılımında dengeli bir dağılım gözetilmediği tespit edilmiş, Maarif Vakfı tarafından hazırlanan yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programının araştırmada incelenen yeni okuryazarlık türlerini içinde bulundurduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda şu öneriler getirilebilir: Maarif Vakfı tarafından hazırlanan yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programı farklı yeni okuryazarlık türleri açısından incelenip, inceleme alanı genişletilebilir. İncelenen yeni okuryazarlık türlerinin dört temel dil becerisi arasında dengeli bir dağılım gözetme durumuna bakılabilir. Program güncellenirken bu veriler ilgililere öneri niteliği taşıyabilir.
Keywords
Abstract
This study seeks to examine the program of teaching Turkish as a foreign language prepared by the Maarif Foundation in the context of new literacies and to determine which of the new literacy types like media literacy, digital literacy, information literacy, visual literacy, screen literacy and local literacy are included in the program. The document review technique, one of the qualitative research methods, was employed in the study. In the first stage of the research, the program was examined in terms of covering the determined literacy types, the learning outcomes related to the selected literacy types were grouped by the researchers. The program was examined for a second time since it was updated in the same year. The data obtained from the second examination were re-analysed and re-grouped by the researchers. The data obtained from the analyses were compared and the consistency rate between the two analyses was .98. According to the research findings, the program featured media literacy at 5.04%, digital (numerical) literacy at 15.81%, information literacy at 29.35%, visual literacy at 44.38%, screen literacy at 1.05% and local literacy at 4.34%. Although the program included new literacy types examined within the scope of the research, the distribution of these literacy types was not balanced. Based on the findings of the research, the following recommendations can be made: The program of teaching Turkish as a foreign language prepared by the Maarif Foundation can be examined in terms of different new types of literacy and the field of research can be expanded. It can be examined whether the new types of literacy have a balanced distribution among the four basic language skills. When updating the program, these data may serve as recommendations to those concerned.
Keywords
- Aksan, D. (1998). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. (2. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Altunkaya, H., Çelik, M. E. (2021). Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenlerin 21. yüzyıl becerileri yeterlilikleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(25), 813- 826.
- Aldemir, A. (2003). Bilgiye erişimde yeni yaklaşım: bilgi okuryazarlığı.ÜNAK’03: Bilgiye Erişimde Değişen Yollar ve II. Tıbbi Bilgi Yönetimi ve Teknolojileri Sempozyumu, (25-26 Eylül), Ankara.
- Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies. 5(3). 728-749.
- Aydemir, Z. (2021). Yeni okuryazarlık becerileri bağlamında ilkokul Türkçe dersi öğretim programının incelenmesi. Elektronik Türkiye Çalışmaları. 16(2). 529- 547.
- Aydın, E. ve Tunagür, M. (2021). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretim Programı’nın 21. Yüzyıl Becerileri Açısından İncelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(16), 349- 374. DOI: 10.35675/befdergi.853046.
- Biçer, N. (2012). Hunlardan günümüze yabancılara Türkçe öğretimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(4). 107-133.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Çelik, G. (2017). Türkçe derslerinde görsel okuryazarlık yoluyla okuma becerilerinin geliştirilmesi: bir karma yöntem çalışması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Çanakkale.
- Destebaşı, F. (2016). Yeni okuryazarlıklar: tanımı, kapsamı ve teorik ilkeleri. Turkish Studies (Elektronik), 11(3), 895-910. Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9398.
- Devrani, A.E.P. (2021). Gençler için 21. yüzyıl becerileri ve dijitalleşen dünyanın gereklilikleri: yeni okuryazarlıklar. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 9(24), 5-24.
- Doğru, A. G. (2014). Lise düzeyi görsel sanatlar dersinin, öğrencilerin görsel okuryazarlık becerilerinin gelişimine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Dündar, S. A., Polat, A. (2021). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi programının 21. yüzyıl becerileri kapsamında incelenmesi. Uluslararası Karamanoğlu Mehmet Bey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 66- 77. DOI: 10.47770/ukmead.995111.
- Gün, M. ve Demirel, A. (2020). Türkçe eğitiminde yeni okuryazarlık türleri. A. Z. Güven (Editör), Türkçe eğitimine genel bir bakış. (1. Baskı), içinde (s.167-191). Ankara: Pegem Akademi.
- Güneş, F. (2010). Öğrencilerde ekran okuma ve ekranik düşünme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 1-20.
- Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Güven, B. (2021). An alternative source of development for local governments: local literacy. IJELS 9(1). 105-112. http://www.journals.aiac.org.au/index.php/IJELS/article/view/6480/4530 (E.T. 21.03.2021).
- İnal, K. (2009). Medya okuryazarlığı elkitabı. (1. Baskı). Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Keskin, H. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan “Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti”nin çoklu zekâ kuramı açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Zonguldak.
- Kılıç, A. (2021). Türkiye Maarif Vakfı yabancı dil olarak Türkçe öğretim programı A1- A2 dinleme/izleme ve okuma/anlama kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri kapsamında değerlendirilmesi. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 2(4), 165- 184.
- Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (15), 170-189. ISSN: 2147-8406.
- Kurbanoğlu, S. (2010). Bilgi okuryazarlığı: kavramsal bir analiz. Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 723-747.
- Miles, M, B., Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Türkiye Maarif Vakfı (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretim programı. İstanbul.
- Türkiye Maarif Vakfı. https://turkiyemaarif.org/ (E.T. 31.01.2021).
- Okur, A. (2006). Dil. C. Yıldız (Editör), Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. (1. Baskı), içinde (s. 9-43). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Özel, N. (2013). Araştırma görevlilerine bilgi ve iletişim teknolojileri bağlamında bilgi okuryazarlığı becerilerinin kazandırılması, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Özerbaş, M. A. ve Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi, MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-25. (DOİ: 10.21666/muefd.314761).
- Patton, M. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage.
- Yamaç, A. (2018). Yeni okuryazarlığa genel bir bakış: karar alıcılar, araştırmacılar ve öğretmenler için bazı öneriler. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(3), 383-410. DOİ: http://dx.doi.org/10.30831/akukeg.370469.
- Yıldırım, A., Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, C. ve Okur, A. (2006). Ana dili öğretimi. C. Yıldız (Editör), Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. (1. Baskı), içinde (s. 45-77). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Yiğit, M. (2017). Kültürel etkileşim bağlamında yabancı dil olarak Türkçe öğretimi “Arnavutlukta kültürel etkileşim desenleriyle” . (1. Baskı). İstanbul: Hiper Yayın.
