Author :
Abstract
Bilişsel Dilbilim’in temel araştırma alanlarından biri olan Bilişsel Anlambilim, kavramsal yapı ve kavram oluşturma süreçlerine odaklanmaktadır. Karmaşık anlam ağlarının parçası olan kavramlar, soyut birimler olmalarının yanı sıra düşünce içeriklerinin temel bileşenlerini oluşturmaktadırlar. Bilişsel bir ürün olan kavramların katkısıyla anlam ilişkileri kurulmakta ve anlamlandırma gerçekleşmektedir (Can, 2020). Bu noktada, düşünce ve eylemlerde kullanılan kavramsal yapıların da temelinde eğretilemelerin yattığı görüşünden hareketle, Lakoff ve Johnson (1980)’ın Bilişsel Dilbilim çervevesinde yaptığı eğretileme tanımı çalışmamıza uygun görünmektedir. Lakoff ve Johnson (1980) eğretilemeleri, birbirine benzemeyen özelliklere sahip iki kavramın en az bir ortak özellik aracılığıyla bir araya gelmesi biçiminde tanımlamaktadır. Araştırmacılar, eğretilemeleri kültürel bir olgu olarak ele alıp yapısal, yönelimsel ve varlıksal olmak üzere üç başlığa ayırmaktadırlar (Shaw, 2014; Ercan, 2016). Eğretileme kullanımı siyasilerce sıkça yeğlense de alanyazında daha önce Kavramsal Eğretileme Kuramı çerçevesinde incelenmemiştir. Bu nedenle çalışmamızda, kuramın Türkçe politik metinlerde işlenme biçimini belirlemek ve kavramsal eğretileme kullanımıyla nasıl bir iletinin verilmek istendiğini saptamak hedeflenmektedir. Bu amaçla, Türkiye’de mecliste temsilleri çoğunlukta olan ve sık konuşma yapan dört siyasi parti liderinin resmi internet sitelerinde yayınlanmış konuşmaları rastlantısal biçimde incelenmiştir. Bulgularımız yönelimsel eğretilemelerin en sık, yapısal eğretilemelerin ise en az sıklıkla kullanılan eğretileme türü olduğunu göstermektedir. Bu saptamalar doğrultusunda Kavramsal Eğretileme modelinin politik metinlerde kullanımıyla amaçlanan ileti arasında bir ilişki olduğu söylenebilir.
Keywords
Abstract
Cognitive Semantics, one of the main research areas of Cognitive Linguistics, focuses on conceptual structure and concept formation processes. Concepts that are part of complex networks of meanings, as well as being abstract units, constitute the basic components of thought content. With the contribution of concepts, which are cognitive products, meaning relations are established, and interpretation is realized (Can, 2020). At this point, considering that there is a metaphorical structure based on the conceptual structures we use in our thoughts and actions, Lakoff and Johnson’s (1980) definition of metaphor within the framework of Cognitive Linguistics is appropriate for our study. Lakoff and Johnson (1980) define metaphors as two concepts with dissimilar features coming together through at least one common feature. Researches classify metaphors as cultural phenomena under three headings: structural, orientational, and ontological (Shaw, 2014; Ercan, 2016). Although politicians frequently prefer the use of metaphor, it has not been examined within the scope of Conceptual Metaphor Theory in literature. For this reason, our study aims to determine how the theory is handled in Turkish political texts and what kind of message is wanted to be given by using conceptual metaphors. Therefore, the speeches of the leaders of four political parties with a majority in the parliament and frequent speeches published on their official websites were randomly analyzed. Our findings show that the most frequently used metaphor is orientational, and the least frequently used one is a structural metaphor. In line with these determinations, it can be said that there is a relationship between using the Conceptual Metaphor model in political texts and the intended message.
Keywords
- Ak Parti resmî internet sitesi. Erişim tarihi: 08.05.2022, https://www.akparti.org.tr/haberler/kategori/basin-odasi
- Aksan, Y. & Kantar, D. (2007). When love is a journey in English and in Turkish. Cambridge: Cambridge Scholars Press.
- Baş, M. (2016). Türkçede göz sözcüğünün deyimler aracılığıyla kavramsallaştırılması. Dilbilim Araştırmaları Dergisi. (27/2), 17-37.
- Baş, M. (2018). Gazete köşe yazılarında demokrasi kavramına ilişkin metaforlar: derlem temelli bir eleştirel metafor çözümlemesi. DTCF Dergisi. 1390-1411.
- Can, Ö. (2014). Bütünce çalışması: üçüncü sayfa gazete haber metinleri örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 7 (29), 145-175.
- Can, Ö. (2020). Türkçe deyimlerin temsil ettiği düşünce içeriklerinin bileşenleri olarak kavramlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 7 (1), 176-190.
- CHP resmî internet sitesi. Erişim tarihi: 08.05.2022, https://chp.org.tr/gundem
- Eke, N. U. (2019). Edebiyatın metaforik gücü. Söylem Filoloji Dergisi. 4 (2), 238-253.
- Ercan, G. S. (2016). Türkçe kısa öykülerde doğa ve insan ilişkisi: kavramsal eğretileme modeli çerçevesinde bir inceleme. International Journal of Social Science. (48) 155164.
- Ervas, F. & Sangoi, M. (2014). Metaphor and argumentation. Online Journal of Philosophy. 39-74.
- Güngör, S. (2021). Siyasal dilde metafor kullanımı: Devlet Bahçeli’nin örnek metinlerinin söylem analizi. Milliyetçilik Araştırmaları Dergisi. 3 (1), 107-141.
- İspirli, Ö. L. (2012). Günümüzde eğretileme anlayışı. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 29-43.
- İyi Parti resmî internet sitesi. Erişim tarihi: 10.05.2022, https://iyiparti.org.tr/haberler
- Karimova, V. (2015). Metaphor in political discourse. (Master Thesis, Khazar University).
- Kövecses, Z. (2002). Metaphor: a practical introduction. New York: Oxford University Press.
- Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. London: The University of Chicago Press.
- Mavrodieva, I. (2020). Metaphors in Bulgarian political discourse since 1989. Advances In Journalism Communication. (8), 17-27.
- MHP resmî internet sitesi. Erişim tarihi: 10.05.2022, https://www.mhp.org.tr/htmldocs/genel_baskan/konusmalari/mhp/Devlet_Bah celi_Konusmalari.html
- Ördem, E. (2014). Türkiye Türkçesinde zaman metaforları: bilişsel dil bilimsel bir yaklaşım. Dil Araştırmaları (14), 119-136.
- Stojan, N. & Mijic, S. N. (2019). Conceptual metaphors in political discourse in croation, American and Italian newspapers. Academic Journal of Interdisciplinary Studies. (8), 1.
