KAZAKİSTAN’DA ORTAÖĞRETİM DÜZEYİNDE EDEBİYAT ÖĞRETİMİ (PROGRAM VE DERS KİTAPLARI AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME)
Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı Kazakistan’da ortaöğretim düzeyinde edebiyat öğretimini program ve ders kitapları açısından değerlendirmektir. Kazakistan; Türk Devletleri Teşkilatı, TÜRKSOY (Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı), Uluslararası Türk Akademisi, TÜRKPA (Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi), Türk Kültür ve Miras Vakfı gibi kuruluşlara üye Türk devletlerinden biridir. Kazakistan ile diğer Türk devletleri arasında ekonomi, sağlık, turizm ve ulaştırma gibi pek çok alanda iş birliği yapılmaktadır. Bu alanlarından biri de eğitim iş birliğidir. Türk devletleri arasında ortak kültür, dil, edebiyat ve tarih birliği oluşturmak amacıyla ortak ders kitapları hazırlanması eğitim ile ilgili yapılan çalışmalar arasındadır. Tarih, coğrafya ve edebiyat alanında hazırlanan ortak ders kitapları ile Türk dünyasında birlik ve karşılıklı saygı duygusunu geliştirmek amaçlanmaktadır. Bu gelişmelerden hareketle edebiyat öğretimi sürecinde ortak bir strateji üzerinden ilerlenmesine ve yapılacak olan daha sonraki çalışmalara katkı sağlaması açısından Kazakistan’da ortaöğretim düzeyinde edebiyat öğretimi çalışmamızın alanı olarak belirlenmiştir. Çalışma, nitel bir araştırma olup öğretim programının ve ders kitaplarının incelenmesinde doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle öğretim programının genel yapısı ve felsefesi açıklanmıştır. Program hedef, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve ölçme-değerlendirme ögeleri açısından değerlendirilmiştir. Edebiyat ders kitapları ise içeriğinde yer alan metinler, ders işleniş süreci ve ölçme-değerlendirme açısından incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda öğretim programının amaç/hedef, içerik, öğrenme-öğretme süreci ögesi ile ilgili açıklamaların yeterli; ölçme-değerlendirme ögesine yönelik açıklamaların kısmen yeterli olduğu belirlenmiştir. Kazak Edebiyatı ders kitaplarında bilgilendirici metin türlerine yer verilmemesi kitapların eksikliği olarak görülmüş, bu eksiklik dışında kitapların öğretim programında belirtilen ölçütlere göre hazırlandığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to evaluate literature instruction at the secondary school in Kazakhstan in terms of curriculum and textbooks. Kazakhstan is a member of organizations such as the Organization of Turkic States, TÜRKSOY (International Organization of Turkic Culture), the International Turkic Academy, TÜRKPA (Parliamentary Assembly of Turkic States), and the Turkish Culture and Heritage Foundation. Cooperation between Kazakhstan and other Turkic states is underway in numerous areas, including economy, health, tourism, and transportation. One such area is educational cooperation. Among the educational efforts undertaken is the preparation of joint textbooks to foster a shared culture, language, literature, and history among the Turkic states. Joint textbooks prepared in history, geography, and literature aim to foster a sense of unity and mutual respect within the Turkic world. Based on these developments, secondary school literature instruction in Kazakhstan was chosen as the focus of our study to advance literature instruction through a common strategy and to contribute to future studies. The study is a qualitative research and document review method was used in examining the curriculum and textbooks. In the study, firstly the general structure and philosophy of the curriculum are explained. The curriculum was evaluated in terms of its objectives, content, teaching-learning process, and assessment-evaluation elements. Literature textbooks were examined in terms of their texts, course delivery process, and assessment-evaluation. The study concluded that the explanations regarding the curriculum's objectives/objectives, content, and teaching-learning process were sufficient, while the explanations regarding assessment-evaluation were partially sufficient. The lack of informative text types in the Kazakh Literature textbooks was seen as a shortcoming of the books. Apart from this shortcoming, it was determined that the books were prepared according to the criteria specified in the curriculum.
