Author :
Abstract
Dil, insan hayatında vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Bir dilin söz varlığı, o dilin zenginliğini gösterir. Söz varlığı sadece kelimelerden değil, kalıplaşmış biçim ve sözlerden de oluşur. Dilin ses, söyleyiş ve biçim bakımından lehçe ve şiveye göre en dar kapsamlı kolu ağızlardır. Fakat ağızlar, standart dilde unutulmaya yüz tutmuş ya da tamamen unutulmuş kelimeler ya da biçimleri bünyesinde barındırma hususunda oldukça zengindir. Bu çalışmada Türkiye Türkçesi ağızlarının bir kısmında görülen bir tasvir fiili incelenmiştir. Bu tasvir fiili; ver- yardımcı fiili ile kurulmuş tezlik fiillerinin önüne zarf-fiil eki almış temel fiilin tekrar getirilmesiyle (fiil+zarf-fiil eki+aynı fiil+-Iver-) oluşmaktadır. Bu yapının tezlik anlamından ziyade süreklilik anlamı ifade ettiği görülmüş ve verilen örnek cümlelerle ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmada Türkiye Türkçesi Batı Anadolu ağızlarının 1. alt grubundaki ağız bölgelerinden yapılan 25 derleme çalışması taranmış, 21 eserde bu yapıya rastlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmış, elde edilen veriler betimsel analiz yoluyla değerlendirilmiştir. Tasvir fiilini oluşturan temel fiil tekrarlandığı ve tezlik anlamının yanı sıra süreklilik de ifade ettiği için bu yapıya tarafımızdan tekrarlı tezlik fiili adı verilmiştir. Tekrarlı tezlik fiillerinin kullanıldığı davranış ve olaylar sınıflandırılmış, bu fiillerin bildirdiği işlevler incelenmiştir. Tekrarlı tezlik fiilleri; yemek, ev ve tarla işlerinde art arda yapılan işlemleri göstermek, alışkanlıkları ve hatıraları ifade etmek ve geçmişte var olan gelenekleri anlatmak için kullanılmaktadır.
Keywords
Abstract
Language plays an indispensable role in human life. The vocabulary of a language reflects its richness. Vocabulary consists not only of words but also of fixed expressions and phrases. In terms of sound, pronunciation, and structure, dialects and regional variants represent the narrowest branches of a language. However, dialects are rich in that they contain words or forms that have either been forgotten or almost forgotten in the standard language. This study examines a descriptive verb found in some of the dialects of Turkish spoken in Turkey. This descriptive verb is formed by repeating the base verb, which has taken a verbal noun suffix, before auxiliary verbs that create intensive verbs (verb + verbal noun suffix + same verb + -Iver-). It has been observed that this construction expresses continuity rather than an intensive meaning, and this has been demonstrated with example sentences. In our study, 25 compilation works from the 1st subgroup of the Western Anatolian dialects of Turkish were reviewed, and this construction was found in 21 of these works. The study utilized document analysis as one of the qualitative research methods, and the data obtained were evaluated through descriptive analysis. Since the base verb in the descriptive verb is repeated and expresses continuity in addition to the intensive meaning, we have named this structure the repetitive intensive verb. The behaviors and events in which repetitive intensive verbs are used have been classified, and the functions these verbs convey have been examined. Repetitive intensive verbs are used to indicate consecutive actions in tasks such as cooking, housework, and fieldwork; to express habits and memories; and to narrate traditions that once existed.
