Author :
Abstract
Çocuğun birey ve toplum için önemi anlaşıldığından beri bilim, edebiyat ve sanatın çeşitli dallarında yer edinme süreci de başlamıştır. Çocuğa olan bakışın değişmesiyle birlikte birçok alanda çocuğa yönelik yapılan çalışmaların da ivme kazandığı görülmektedir. Bunlardan biri olan edebiyat sahasında ise çocuk edebiyatının özel bir yeri bulunmaktadır. Çocuk edebiyatı sahası içinde önemli bir yeri olan çocuğa görelik, çocuk edebiyatı eserlerinin değerlendirildiği ölçütlerden biridir. Çocuğun bilişsel, duygusal, ruhsal, kültürel, sosyal vb. yönlerden olmak üzere çok yönlü gelişiminde kritik rolü olan okuma/anlama sürecinde çocuğa görelik ilkesi, üzerinde titizlikle durulması gereken ilkeler bütünüdür. Bu bağlamda çalışmada Türk çocuk edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Bilgin Adalı’nın Zaman Bisikleti adlı eserinin çocuğa görelik açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla araştırma nitel araştırma yöntemine göre tasarlanmış, ulaşılan nitel verilerin çözümlenmesinde ise doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynağını Bilgin Adalı’nın Zaman Bisikleti adlı çocuk romanı oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda incelenen eserin dış yapı özellikleri açısından başarılı olduğu; içerik özellikleri (konu, tema, karakter/kahraman, mekân ve zaman, dil ve anlatım ile iletiler) açısından da hedef kitleye uygun olarak tasarlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle iletiler yönüyle eserin oldukça zengin bir içeriğe sahip olduğu belirlenmiştir. Eserin sadece resimleme ölçütünde eksikliğinin bulunduğu gözlenmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan sonuçlar doğrultusunda aile ve eğitimcilere önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
Since the significance of the child for both the individual and society has been recognized, children have increasingly gained a place in various fields of science, literature, and the arts. As perspectives on childhood have evolved, studies directed toward children have accelerated across disciplines. In the field of literature, one of these areas of development, children's literature holds a particularly important position. Within this field, the principle of "child-appropriateness" constitutes a key criterion for evaluating works of children's literature. This principle, which plays a critical role in children's multifaceted development—cognitive, emotional, psychological, cultural, and social—requires careful consideration in the reading/comprehension process. In this context, the present study aims to examine Zaman Bisikleti (The Time Bicycle), a work by Bilgin Adalı, one of the prominent authors of Turkish children's literature, in terms of its adherence to the principle of child-appropriateness. Designed according to qualitative research methods, the study employs document analysis to evaluate the qualitative data obtained. The data source consists of Adalı's children's novel Zaman Bisikleti. The findings indicate that the work is successful in terms of its external structural features and that its internal elements—such as subject matter, theme, characters, setting and time, language and narration, and conveyed messages—are appropriately constructed for the target audience. Notably, the text is found to be particularly rich in terms of the messages it communicates. The only observed shortcoming pertains to the criterion of illustration. Based on the results, several recommendations are offered for families and educators.
