Author :
Abstract
Modern Türk hikâyeciliğinin önemli temsilcilerinden olan Mustafa Kutlu, hikâyelerinde gerek kullandığı sade, samimi dil ve üslûbu, gerekse kullandığı anlatım teknikleriyle Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir. O, eserlerini karşıtlıklar üzerine kurmuş, yaşadığı toplumun insan ilişkilerini eserlerinde konu edinmiştir. Hikâyelerinde bilinç akışı, iç monolog, geriye dönüş, özetleme gibi anlatım tekniklerini kullanan Kutlu, tüm bu yönleriyle Türk edebiyatının yaşayan önemli hikâye yazarlarından birisi olmuştur. Araştırmanın amacı, metin dilbilim ölçütlerinden olan bağdaşıklık unsurları ve tutarlılık açısından Mustafa Kutlu’nun hikâyelerini değerlendirmektir. Bağdaşıklık ve tutarlılık kavramları, metnin sağlıklı ve etkili bir iletişim kurabilmesi için metinde bulunması gereken temel özelliklerden bir tanesidir. Bu amaçla Mustafa Kutlu tarafından kaleme alınan “Sevinç, Hayat Güzeldir ve Her Kuşun Dalı Var” adlı hikâyeleri Coşkun (2005) tarafından geliştirilen “Bağdaşıklık Düzeyi Değerlendirme Ölçeği” ve “Öyküleyici Anlatım Tutarlılık Değerlendirme Ölçeği” ne göre incelenmiştir. Bağdaşıklık düzeyi değerlendirme ölçeğinde Coşkun, bağdaşıklık kavramını 5 alt başlık altında incelemiştir. Bunlar, gönderim, değiştirim, eksiltili yapılar, bağlama ögeleri ve kelime bağdaşıklığıdır. İnceleme sonucunda Kutlu’nun hikâyelerinde en sık kullanılan bağdaşıklık aracının eksiltili anlatım olduğu, en az kullanılan bağdaşıklık aracının ise değiştirim olduğu belirlenmiştir. Hikâyelerin tutarlılık durumları ise “Öyküleyici Anlatım Tutarlılık Değerlendirme Ölçeğine” göre incelenmiş, inceleme sonucunda üç hikâyenin tutarlılık durumlarının “Çok İyi” düzeyde oldukları tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Mustafa Kutlu is one of the most important representatives in Modern Turkish stories. He has an important position in Turkish Literature thanks to both his plain, sincere language and style; and expression style he does use in his works. He does write his works about contrariness, does discuss human relations of the community he does live in. He does write his works by using writing techniques such as stream of consciousness, internal monologue, flashback and summarizing. He does become the most important living writer of Turkish Literature thanks to all his features and techniques. The aim of the research is to evaluate stories of Mustafa Kutlu depending on the notion of cohesive and coherence that is one of the linguistic criterions in text. Cohesive is the basic one in text for communicating healthfully and impressively. For the purpose, Mustafa Kutlu’s stories such as “Sevinç, Hayat Güzeldir and Her Kuşun Dalı Var” are examined according to “Rating Scale for Coherency Level” that is improved by Coşkun(2005). In the rating scale, there are five subheadings of the notion of cohesive. These are transfer, commutation, elliptical expressions, elements of connection, word coherence. In the study results in Kutlu’s story was determined that most commonly used tool is an ellipsis and most infrequently used expression tool is a commutation. The consistency case of the stories were investigated via Narrative Expression Consistency Rating Scale and the consistency status of the three stories from the investigation were found to be Very Good level.
Keywords
- Aksan, M. & Aksan, Y. (1991). Metin kavramı ve tanımlar, Dilbilim Araştırmaları, 90-104. Ankara: Hitit Yayınevi.
- Arslan, A. (2014). Mustafa Kutlu’nun “Bu Böyledir” ve Yıldız Ramazanoğlu’nun “Mehtap” adlı hikâyeleri üzerine bir inceleme, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/, 123-132.
- Brown, G. & Yule, G.(1983). Discourse analysis. New York: Cambridge University Press.
- Çoşkun, E. (2005) İlköğretim öğrencilerinin öyküleyici anlatımlarında bağdaşıklık, tutarlılık ve metin elementleri, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- Coşkun, E. (2007). Türkçe öğretiminde metin bilgisi. A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Ed.), İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde (s. 223-279). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Coşkun, E. (2011). Türk ve göçmen öğrencilerin yazılı anlatımlarında metin bağdaşıklığı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (2), 881-899.
- De Beaugrande, R. A. & Dressler W. (1981). Introduction to text linguistics. New York: Longman Group Company.
- Dillon, W. (1992). Nuclear sentences: Teaching cohesion to L2 business writers. Bulletin of the Association for Business Communication, 55, 1-15.
- Elmas, N. (2011). Mustafa Kutlu’nun “Bu Böyledir” adlı hikâye kitabında bilinç akışı ve iç monolog tekniği. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, Sayı 29, 133-145.
- Göktürk, A. (1988). Okuma uğraşı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- GÜNAY, V. D. (2003). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual Yay.
- Halliday, M.A.K. & Hasan, R.. (1976). Cohesion in English. New York: Longman Group UK Limited.
- Kemal, A. & Özcan, N. (2001) Mustafa Kutlu Kitabı, İstanbul, Nehir Yayınları.
- Kutlu, M. (2013). Hayat güzeldir. (4. Baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Miles, M. B. & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage Publication.
- Özkan, B. (2004). Metindilbilimi, metindilbilimsel bağdaşıklık ve haldun taner’in “onikiye bir var” adlı öyküsünde metindilbilimsel bağdaşıklık görünümleri. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13/1, 167-182.
- Toklu, O.(2003). Dilbilime Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Uzun Subaşı, L. (1995). Orhon Yazıtlarının metindilbilimsel yapısı. Ankara: Simurg Yayınları.
