TDK GÜNCEL TÜRKÇE SÖZLÜK İLE TDK SESLİ TÜRKÇE SÖZLÜK’ÜN ÜNLEMLERİN İŞLEVLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI
Author :
Abstract
Sözlük, bir dilin sözvarlığını, sözcük sayısını; bu sözcüklerin tanımını, sesletim ve yazım özelliklerini, kullanımlarını ve dil bilgisel ulamlarını veren bir kitaptır. Dil ile ilgili birçok kural ve kullanımın yer aldığı sözlüklerde ünlemlerin de anlam, yazım ve sesletimlerinin işlevsel biçimde ele alınması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkçenin söz varlığını bir araya getirmeyi amaçlayan TDK Güncel Türkçe Sözlük ile 2008 yılında elektronik ortamda hizmete sunulan ve dildeki tüm söz varlığının sesletimlerinin yer aldığı TDK Sesli Türkçe Sözlük’ü Türkiye Türkçesindeki ünlemlerin işlevlerini ele almaları yönünden karşılaştırmalı olarak incelemektir. Çalışmada olayları ve olguları doğal koşulları içinde incelemeyi hedefleyen betimsel yöntem kullanılmıştır. Tarama modelinin uygulandığı çalışmada veriler, seçkisiz olarak belirlenen birden çok duyguyu ifade eden 7 farklı ünlemin TDK Güncel Türkçe Sözlük ve TDK Sesli Türkçe Sözlükte taranmasıyla elde edilmiştir.Sonuç olarak TDK Güncel Sözlük’ün ünlemleri işlevleri bakımından ele alma, farklı işlevleri cümle ile örneklendirme açısından eksik uygulamalarının olduğu, Sesli Türkçe Sözlük’ün ise işlevleri karşılayan sesletimlere ve örnek cümle sesletimlerine sahip olmadığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Dictionary is a book that gives the vocabulary of a language, the number of words; the meaning of these words, pronounciation and writing features of them, their useges and gramatical connections. Meanings, writings and pronounciations of interjections should be handled functionally in the dictionaries where many rules and usages related to the language are in.The purpose of this study is to analyse comparatively the TLA Current Turkish Dictionary that aims at bring together the vocabulary of the Turkish and TLA Audio Turkish Language which was serviced in electronic environment in 2008 and in which all vocabulary pronounciations in the language are involved in terms of haldling the fuctions of interjections in Turkey Turkish.Descriptive methods aiming at analysing the events and facts in their the natural conditions in the study. Data, in the study that scanning model is used, have been gotten by scanning 7 differents interjections expressing more than one emotion and being selected random in TLA Current Turkish Dictionary and TLA Audio Turkish Dictionary.As a result, it has been detemined that TLA Current Dictionary has deficient applications in terms of dealing with functions of interjections and in terms of exemplify their different functions with sentences, and that Audio Turkish Dictionary has not pronounciations and sample sentence pronounciations fulfilling the functions
Keywords
- Aksan, D. (1996). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınları.
- Aksan, D. (2006). Anlam bilim. Ankara: Engin Yayınları.
- Boz, Erdoğan (2006). Sözlük ve sözlükçülük sorunu. Türkçenin çağdaş sorunları (Ed. Gürer Gülsevin-Erdoğan Boz). s. 3-45. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Böler, Tuncay (2006). Türkçe sözlük (TDK) ile örnekleriyle Türkçe sözlük’ü (MEB) karşılaştırma denemesi. Sosyal Bilinler Araştırmaları Dergisi. s. 1, ss. 101-118.
- Çotuksöken, Yusuf (1999). Okul sözlükleri üzerine. Kebikeç. s. 7-8. ss. 61-65.
- Demir, İmdat (2009). Türkçe sözlüklerde vurgu. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkısh or Turkic. Volume 4/4. ss. 207-235.
- Dursunoğlu, H. (2011). Cumhuriyet döneminde yapılan sözlük çalışmaları ve Türkçe sözlükler üzerine bir kaynakça denemesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. s.31, ss.255-272.
- Eminoğlu, Emin (2011). Sözlükçülük geleneği içinde temel Türkçe sözlük düzenleme yöntemleri. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, c. 2, s. 4.
- Göçer, Ali (2001). Türk Dili ile ilgili sözlüklere genel bir bakış ve günümüz ilköğretim sözlükleri. Türk Dili, c. 598, s. 388-403.
- Günay, V. D. (2007). Sözcükbilime giriş. İstanbul: Multilingual Yay.
- Güzel, A. ve Karadağ, Ö. (2010). Türkçe eğitimi açısından okul sözlükleri. uluslararası 3. dünya dili Türkçe sempozyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- İlaydın, H. (1953). Sözlüklerimize dair. Türk Dili. Aralık, 27: 127-132.
- Karadağ, Ö. (2011). İlköğretim Türkçe sözlüklerinin hazırlanmasında temel ölçütler. Türklük Bilimi Araştırmaları. s. 30. 193-207.
- Karadüz, Adnan (2009). Sözlük, sözcük anlamı ve öğrenme üzerine. Turkish Studies International Periodical Fort he Languages, Literature and History of Turkısh or Turkic. Volume 4/4.
- Kocaman, Ahmet (1998). Dil bilim, sözlük, sözlükçülük. kebikeç, s.6, ss. 111-113.
- Ölmez, Mehmet (1994). Türk dillerinin sözlükleri ve Türk sözlükçülüğü. uygulamalı dilbilim açısından Türkçenin görünümü, Ankara: Dil Derneği Yayınları.
- Öztokat, Erdim (1979). Sözlük üstüne gözlemler. Dilbilim, s. IV.
- Usta, H. İ. (2006). Türkçe sözlük hazırlamada yöntem sorunları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. s. 46, ss. 223-24.
- Sancı Uzun, Demet; Kibar Furtun, M. Hülya; Çelebi, Safa (2014). " Yabancılara Türkçe öğretiminde öğrencilerin duygu değeri taşıyan ünlemlerin işlevlerini algılama düzeyleri", İnternational Journal of Language Academy, Volume 2/3, s.302-318.
- Uzun, Leyla (1999). 1945’ten bu yana Türkçe sözlükler. Kebikeç. s. 7-8.
- Uzun, N.E. (2003). Modern dilbilim bulguları ışığında Türkçe sözlüğe bir bakış. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Sempozyumu.
- Türk Dil Kurumu (TDK). Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts. Ağ adresinden 10.11.2014 tarihinde alınmıştır.
- Türk Dil Kurumu (TDK). Sesli Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_seslissozluk&view=seslissozluk . Ağ adresinden 10.11.2014 tarihinde edinilmiştir.
- Türk Dil Kurumu (TDK). Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts. Ağ adresinden 10.11.2014 tarihinde edinilmiştir.
- Vardar, Berke (1998). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yay.
- Zülfikâr, Hamza (2008). Sözlüklerin Teknik Özellikleri ve Dilbilgisi Çalışmalarında Sözlüklerden Yararlanmak Üzerine… Türk Dili. S.681.
