TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ OKUMA DURUMLARI İLE EŞDUYUMSAL (EMPATİK) BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Etkili iletişim kurma ve eşduyum (empati) becerisi kazanamayan bireylerden oluşan bir toplumda, bireylerin sorun çözme becerisinden yoksun olmalarından kaynaklanan şiddet ve saldırganlık olayları kaçınılmazdır. Bununla birlikte şiddet ve saldırganlık, önemli bir sorun olarak yaşamın birçok alanında her geçen gün artmaktadır. Türkçe dersinin temel işlevleri kişileri eğitme, sosyalleştirme, onlara etkili iletişim kurma becerisi edindirme ve çevresindekilere karşı duyarlık kazandırmadır. Bu bağlamda öğrencilere okuma kültürü edindirmek amacı, Türkçe eğitiminin en temel amaçları arasında yer alır. Bu nedenle bu çalışmada Türkçe öğretmeni adaylarının okuma durumları ile eşduyum becerileri araştırılmış ve bunların arasında ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Bu araştırma, Türkçe öğretmeni adaylarının okuma durumları ile eşduyumsal becerileri arasındaki ilişkinin incelendiği nicel bir çalışmadır. Araştırmanın katılımcıları, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi bölümünde 2012-2013 yılı Bahar döneminde 1 ve 3. sınıfta okuyan 123 Türkçe öğretmeni adayıdır. Verilerin toplanmasında Üstün Dökmen (1988) tarafından geliştirilen Empatik Beceri Ölçeği ile alanyazın taranarak oluşturulan ve öğretmen adaylarının okuma durumlarını belirlemeye yönelik sorulardan oluşan sormaca kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 17 paket programından yararlanılmıştır. Araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının önemli bir bölümü en son bir ay ya da daha uzun süre önce bir kitap bitirdiğini, kütüphaneden nadiren yararlandığını ve okumaya günde yarım saatten az zaman ayırdığını belirtmiştir. Hiç kitap okumadığını ve kitap okumaktan zevk almadığını belirten Türkçe öğretmeni adayları bulunmaktadır. Bununla birlikte yeni çıkan kitapları takip etmediğini belirten katılımcıların sayısının çokluğu da dikkat çekicidir. Katılımcılara uygulanan sormacada yer alan maddelere verilen yanıtlar ile eşduyumsal beceri düzeyleri arasında ise genel olarak belirgin bir ilişki bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Violence and aggression as a critical problem are increasing day by day in many parts of the life. The basic functions of the Turkish language lesson are educating, socializing the people; getting them to acquire ability for establishing impressive communication and getting them sensitive to those around. In this context, the purpose of getting students to gain the reading culture is one of the major purposes of education of the Turkish language. For this reason, in this study, it has been researched the circumstances of the preservice teachers of Turkish language and their ability for empathy and has been analyzed whether there is a relation between them, or not. This research is a quantitative study that the relation between the circumstances of the preservice teachers of Turkish language and their empathic skill has been examined. The participants of the research are 123 preservice teachers who study in 1st and 3rd grade at Gazi University, Gazi Faculty of Education, the Department of the Turkish Language in the 2012-2013 Spring term. During the data collection, Empathic Skill Scale developed by Üstün Dökmen (1988) and the questionnaire constituted by scanning the literature and composed of the questions on determining the reading habits of the preservice teachers has been used. For the analysis of the data, the packaged software SPSS 17 has been utilized.
Keywords
- Alver, B. (1998). Bireylerin uyum düzeyleri ile empatik becerileri arasındaki ilişkiler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Bamberger, R. (1990). Okuma alışkanlığını geliştirme. (Çev.: Bengü Çapar). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını.
- Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21, 1-2.
- Dökmen, Ü. (2005). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Gülseren, Ş. (2001). Eşduyum (Empati): Tanımı ve kullanımı üzerine bir gözden geçirme, Türk Psikiyatri Dergisi, 12 (2), 133- 145.
- Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve eğitim. Ankara: Engin Yayınevi.
- Kaya, A., Siyez, D. (2010). KA-Sİ Çocuk ve ergenler için empatik eğilim ölçeği: Geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(156), 110-125.
- Pek, H., Kuğuoğlu S., Yıldırım, Z., Çınar, N.(2001). Çocuklara bakım veren hemşirelerin empatik becerileri, Hemşirelik Formu Dergisi, 4(4-5), 37-41.
- Sever, S. (1998). Dil ve iletişim (Etkili yazılı ve sözlü anlatım). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 31 (1), 51-66.
- Sever, S. (2006). Çocukla yazınsal iletişim. Çocuk ve İlkgençlik Edebiyatı Kurultayı (11-12 Kasım 2005- Bildiri Kitabı), Maltepe Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
- Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: TUDEM.
- Şimşek, R. (1983). Çağdaş eğitimde anadilinin yeri. Türk Dili (Dil Öğretim Özel Sayısı), 379-380, 36-39.
- Türkiye Bilimler Akademisi Türkçe bilim terimleri sözlüğü- Sosyal bilimler. (2011). Ankara.
- Yılmaz, B. (2007). Okuma alışkanlığı ve öğretmen. Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı, 133- 142. Ankara: MEB Yayınları.
