Author :
Abstract
İnsanoğlu varoluşu gereği güzel olana ilgi duyar. Hayatı algıladığı tüm duyularında güzel olan ona cazip gelir. Güzele ilişkin değer yargılarını belirlemeyi ve güzeli güzel yapan ölçütleri ortaya koymayı amaç edinen estetiğin toplumun temelini oluşturan çocuklarda oluşabilmesi için nitelikli yayınların varlığı ve bu eserlerin çocuklarla buluşabilmesi oldukça önemlidir. Çocukta doğuştan var olan güzellik algısının gelişimi, -özellikle okul öncesi dönemden başlayarak- çocuklarda dilsel ve görsel estetik algısının nitelikli eserlerle oluşturulabilmesine bağlıdır. Bu çalışmanın amacı, Feridun Oral kitaplarını çocuk edebiyatı estetik ölçütleri açısından değerlendirmektir. Bu amaçla; Feridun Oral’ın “Baloncu Dede ve Üç Küçük Yaramaz”, “Yağmurlu Bir Gün”, “Farklı Ama Aynı”, “Guguklu Saatin Küçük Kuşu” adlı eserleri çocuk edebiyatı estetik ölçütlerine göre incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma deseni kullanılmış, veriler doküman incelemesiyle elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Veriler çözümlenirken, Dedeoğlu Orhun (2019) tarafından hazırlanan “estetik ölçütler kontrol listesi” nden yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere göre, “Baloncu Dede ve Üç Küçük Yaramaz”, “Yağmurlu Bir Gün”, “Farklı Ama Aynı”, “Guguklu Saatin Küçük Kuşu” adlı eserlerin estetik ölçütleri büyük çoğunlukla karşıladığı sonucuna ulaşılmıştır. Genel olarak; 11 ölçütten 7 tanesi eserlerde mevcutken 4 tanesi kısmen bulunmaktadır. İncelenen 4 eserin çocuk edebiyatı estetik ölçütlerini büyük oranda sağlaması ve çocukta estetik bakış açısı oluşturabilecek niteliklere sahip olması sebebiyle, eserlerin 3-6 yaş dönemindeki çocuklar için uygun olduğu sonucuna varılmıştı
Keywords
Abstract
Human beings are interested in the beauty by nature of their existence. They are tempted by the beauty in all senses of perceiving life. Tha fact that having quality publications and creating the sense of aesthetic in children, which aims to determine the value judgments about beauty and to reveal the criteria that make beauty beautiful is important. The development of the innate perception of beauty in the child, especially starting from the pre-school period, depends on the ability to create the linguistic and visual aesthetic perception of children with qualified works.The aim of this study is to evaluate Feridun Oral's books in terms of aesthetic criteria of children's literature. To this end; Feridun Oral's works named "Baloncu Grandpa and Three Little Naughty Boys", "A Rainy Day", "Different But Same", "Little Bird of the Cuckoo Clock" were analyzed according to the aesthetic criteria of children's
literature. Qualitative research design was used in the study, and the data were obtained by document analysis. The obtained data were analyzed by content analysis. The "aesthetic criteria checklist" prepared by Dedeoğlu Orhun (2019) was utilized to analyze the data. According to the data obtained from the research, results demonstrated that the works titled "Bubble Grandpa and Three Little Naughty Boys", "A Rainy Day", "Different But The Same", "Little Bird of the Cuckoo Clock" mostly met the aesthetic criteria. Generally, while 7 of 11 criteria are present in the works, 4 of them are partially present. As a result, the works are suitable for children aged 3-6 since the 4 works examined largely meet the aesthetic criteria of children's literature and have qualities that can create an aesthetic perspective in children.r.
Keywords
- Akyol, H. (2007). Görsel okuma ve sunu, A. Kırkkılıç, H. Akyol (Ed.). İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde (163-192). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Altınköprü, T. (2003). Çocuğun başarısı nasıl sağlanır. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
- Arıcı, A. F. (2016a). Çocuk edebiyatı ve kültürü. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
- Batmaz, Ö. (2020). Çocuk edebiyatı eserlerinin estetik ölçütler bakımından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Demir, Ş. (2019). Feridun Oral’ın resimli öykü kitapları üzerine bir doküman incelemesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Dedeoğlu Orhun, B. (2019). Çocuk edebiyatında estetik ölçütlerin belirlenmesi ve bir çocuk edebiyatı kitabının estetik ölçütler açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Dilek, A. (2017). Feridun Oral resimli hikâye kitaplarındaki değerlerin incelemesi. Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt 15, No. 33, 61-86.
- Gönen, M. (2017). Çocuk edebiyatı yazarı ve çizeri olarak Feridun Oral’ın çocuk edebiyatımızdaki yeri ve eğitsel değerler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
- Kağan, M. S. (1993). Estetik ve sanat dersleri. (A. Çalışlar, Çev.) Ankara: İmge Yayınları
- Karatay, H. (2016). Çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler. Tacettin Şimşek, Ed.). Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı 4. Baskı içinde (81-129). Ankara: Grafiker Yayınları.
- Lim, B. (2004). Aesthetic discourses in early childhood settings: Dewey, Steiner and Vygotsky. Early Child Development and Care. 174 (5), 473-486.
- Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Neydim, N. (1998). Çocuk ve edebiyat. İstanbul: Bu Yayınevi.
- Oğuzkan, A. F. (2013). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Oktay, A. (1994). Çocuğun dil gelişiminin evreleri ile çocuk edebiyatı ilişkisinden söz eder misiniz? (Edt. Mustafa Ruhi Şirin). 99 Soruda Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
- Onur, B. (2005). Türkiye'de çocukluğun tarihi. Ankara: İmge Yayınevi.
- Oral, F. (2019). Baloncu dede ve üç küçük yaramaz. (8.baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Oral, F. (2018). Farklı ama aynı. (10.baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Oral, F. (2019). Yağmurlu bir gün. (6.baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Oral, F. (2019). Guguklu saatin küçük kuşu. (4. baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Özdemir, O. Güzel Özdemir, P. Kadak, M.T. Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry. 4(4), 566-589
- Sever, S. (2007). Çocuk kitaplarında bulunması gereken temel özellikler. Zeliha Güneş (Ed.). İlköğretimde çocuk edebiyatı (s. 39-64). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını no: 1764. Açıköğretim Fakültesi Yayın no: 914.
- Sever, S. (2015a). Çocuk ve edebiyat (8. Baskı). Ankara: Tudem Yayıncılık.
- Sever, S. (2015b). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü (2. Baskı). Ankara: Tudem Yayıncılık.
- Sever, S. (2017). Çocuğun gelişim sürecinde, etkileşim ve oyun aracı olarak kitap- edebiyat. Sedat S., ve Sedat K. (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 13-25). Ankara Üniversitesi.
- Şirin, M. R. (2000). Çocuk edebiyatı. Haz. M.R. Şirin. 99 Soruda Çocuk Edebiyatı içinde (s.9-33). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
- Şirin, M. (2010). Çocuk hep çocuk. Baskı: 2. İstanbul: İz Yayıncılık.
- Şirin, M. R. (2015). Çocuğa adanmış konuşmalar II. İstanbul: İz Yayınları.
- Şirin, M. R. (2016). Çocuk, çocukluk ve çocuk edebiyatı. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Tunalı, I. (1998). Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- UNICEF. (1989). Çocuk haklarına dair sözleşme. Erişim tarihi: 29.05.2021, https://www.unicef.org/turkey/çocuk-haklarına-dair-sözleşme
- Yavuzer, H. (2001). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi.
- Yörükoğlu, A. (2011). Çocuk ruh sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları.
- Wolfenbarger, C. D. & Sipe, L. R. (2007). A unique visual and literary art form: recent research on picturebooks. Language Arts, Vol. 84, No. 3, January 2007.
