Author :
Abstract
Türk romanı, başlangıcından bu yana halk hikâyeleri, destanlar ve masallardan etkilenmiş, bu etki bazı yazarlarda kendisini daha güçlü bir biçimde hissettirmiştir. Benzer bir biçimde mitoloji de romanın hem etkilendiği hem çatıştığı bir kavrayış biçimi olmuştur. Halk hikâyesi ve destan geleneğinden beslenen roman yazarları genellikle doğa olaylarını hikâyenin önemli bir unsuru haline getirirler. Son yılların önemli yazarlarından Faruk Duman’ın edebiyatında da bitkiler, hayvanlar ve insanlar Kozmos’un birbirinden ayrılmaz unsurları olarak çoğunlukla iç içe, mitsel bir tarzla anlatılırlar. Duman’ın metinlerinde, doğanın ve hayvanların anlatımında özel bir dikkat gözlemlenir. Sus Barbatus! adlı roman dizisinde de bu dikkatin ekolojik niteliği, mitolojinin bütüncül bakış açısıyla ve halk hikâyelerinin umutlu tonuyla birleştirilerek özgün bir dünya yaratılmıştır. Bu dünya toplumcu gerçekçi bir damardan beslendiği gibi, aynı anda öyküleme ve dili kullanma biçimindeki farklılıklarla söz konusu gerçekçi gelenekle çatışır. Yazar betimlemelerinin ayrıntıları ve derinliğiyle doğayı arka planda ya da insanların dışında kalan bir unsur olarak değil, ana yaşamsal unsur olarak konumlandırır. Hayvanların ve insanların kendi dünyalarındaki yaşantılarını ve davranışlarını öykülerken, okurun “benzerlikler ve farklar” üzerine daha derin düşünmesini sağlar. “Değer” açısından merkeze insanı koymaz. Canlılar dünyasının her bir öğesine özel bir ihtimamla yaklaşılması, romanlara işlemiş ekolojik tutumun göstergesidir Bu yazıda, Sus Barbatus! roman dizisinin ilk iki cildindeki dünya kavrayışı, doğa, hayvan ve insan ilişkisi temelinde incelenmiştir.
Keywords
Abstract
The Turkish novel has been influenced by folk tales, epics and fairy tales since its begining, and this effect has made itself felt more strongly in some writers. Similarly, mythology has been a form of understanding that both influenced and conflicted with the novel. Novel writers, fed by folk tale and epic tradition, usually make natural events an important element of the story. In the literature of Faruk Duman, one of the most important writers of recent years, plants, animals and humans are described as inseparable elements of the Cosmos, often intertwined in a mythical style. In his texts, special attention is observed in the description of nature and animals. In the novel series Sus Barbatus!, an original world has been created by combining the ecological quality of this attention with the holistic perspective of mythology and the hopeful tone of folk tales. While this world is fed by a socialist realist vein, at the same time it clashes with the realist tradition with the differences in narrating style and using of language. With the details and depth of his descriptions, the author positions nature as the main vital element, not as a background or an element outside of people. It allows the reader to think more deeply about the "similarities and differences" while narrating the lives and behaviors of animals and humans in their own worlds. It does not put people in the center in terms of "value". The fact that each element of the living world is approached with special care is an indication of the ecological attitude ingrained in the novels. In this article, the understanding of the world in the first two volumes of the novel series has been examined on the basis of the relationship between nature, animals and humans.
Keywords
- Akdemir, G. (2020). Faruk Duman’la söyleşi: “Doğaya ilişkin yaptıklarımın en cüretlisi”. Cumhuriyet Kitap Eki, 11 Kasım 2020.
- Bataille, G. (2020). “Animality”, The theory of religion içinde, çev. Robert Hurley (New York: Zone Books, 1989) s. 17-18. https://www.e-skop.com/skopbulten/pasajlarmuamma/1315. Çev. Elçin Gen. (Erişim tarihi: 20 Ocak 2022)
- Batukan, C. (2015). Heidegger ve Deleuze'de hayvan sorusuna giriş, Cogito: Felsefede Hayvan Sorusu, 80, s. 70-86.
- Duman, F. (2018). Sus Barbatus! 1. İstanbul: Hep Kitap.
- Duman, F. (2020). Sus Barbatus! 2. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Eliade, M. (2001). Mitlerin özellikleri. Çev. Sema Rifat. İstanbul: Om Yayınevi.
- Gezgin, İ. (2020). Homo Narrans: İnsan Niçin Anlatır? İstanbul: Redingot Yayınları.
- Kalaycı, N. (2019). Annelik, hayvan-oluş, yeryüzü, Cogito: Yerküre Krizi, Dönüşen İnsan, 93. s. 36-53.
- Lévi-Strauss, C. (2013). Mit ve anlam. Çev. Gökhan Yavuz Demir. İstanbul: İthaki Yayınları.
- Özdağ, U. (2017). Çevreci eleştiriye giriş: Doğa, kültür, edebiyat. Ankara: Ürün Yayınları.
- Simondon, G. (2019). Hayvan ve insan üzerine iki ders. Çev. Emre Sünter. İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
- Şan, E. (2015). Hayvanlığın fenomenolojisi: Doğal dünyanın logosu, Cogito: Felsefede Hayvan Sorusu, 80, s. 152-174.
- Uslu, A. (2015). İnsanlar, hayvanlar ve taşlar üzerine: Spinoza felsefesinde bireyselleşme ve doğa farkı, Cogito: Felsefede Hayvan Sorusu, 80, s. 98-118.
- Yalım, B. (2015). Bataille’ın hayvanı, Cogito: Felsefede Hayvan Sorusu, 80, s. 52-70.
