Author :
Abstract
Ülkemizde uygulamada olan eğitim-öğretim sistemine göre, temel eğitimden ortaöğretime geçerken belirli liselere yerleşmek isteyen öğrenciler, Lise Geçiş Sistemi isimli merkezi bir sınava tabi tutulmaktadırlar. 2018 yılında uygulamaya konulan ve 2021 yılında dördüncüsü yapılan Liselere Geçiş Sistemi, sözel ve sayısal olmak üzere iki bölüm ve öğretim programları doğrultusunda hazırlanmış olan 90 sorudan oluşmaktadır. Bu çalışmada Liselere Geçiş Sistemi sözel bölümü içinde yer alan Türkçe sorularının okunabilirlik durumu incelenmiştir. Türkçe sorularının okunabilirlik durumunun belirlenmesinde okunabilirlik formülleri kullanılmıştır. Okunabilirlik formülleri, bir metnin kolay veya güç anlaşılması konusunda nicel bir değerlendirme yapabilmeyi sağlayan formüllerdir. Alanyazın incelendiğinde, okunabilirlik konusunda birçok çalışmanın yapılmış olduğu görülmektedir. Ülkemizde yapılan çalışmalarda genel olarak Flesch’in çalışmasından 1997 yılında Türkçeye uyarlanan Ateşman formülü ve 2010 yılında oluşturulan Çetinkaya-Uzun formülünün öne çıktığı görülmektedir. Bu çalışmada değerlendirilen 2021 Liselere Geçiş Sistemi Türkçe sorularının okunabilirliği, bu iki formül kullanılarak tespit edilmiştir. Sınav kapsamında Türkçe dersi için sorulmuş olan 20 soru, formüller kullanılarak incelenmiştir. Çalışma verileri betimsel istatistik yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre Ateşman formülüne göre değerlendirilen soruların 6 tanesinin (%30) kolay, 14 tanesinin (%70) orta okunabilirlik seviyesinde olduğu; Çetinkaya-Uzun Formülüne göre değerlendirilen soruların ise 1 tanesinin (%5) bağımsız okuma, 12 tanesinin eğitsel okuma (%60), 7 tanesinin (%35) ise engelli okuma düzeyinde olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
According to the education system in practice in our country, students who want to settle in certain high schools while transitioning from primary education to secondary education are subjected to a central exam called High School Transition System. The Transition System to High Schools was put into practice in 2018 and, for the fourth time in 2021, consists of two parts, verbal and numerical, and 90 questions prepared in line with the curriculum. This study examined the readability status of the Turkish questions in the High School Entrance System's verbal section. Readability formulas were used to determine the readability status of Turkish questions. Readability formulas allow a quantitative text assessment to be easy or difficult to understand. When the literature is examined, it is seen that many studies have been done on readability. In the studies conducted in our country, it is generally seen that the Ateşman formula, which was adapted to Turkish in 1997 from Flesch's work, and the Çetinkaya-Uzun formula, which was created in 2010, stand out. The readability of the 2021 High School Transition System Turkish questions evaluated in this study was determined using these two formulas. Within the exam scope, 20 questions asked for the Turkish lesson were examined using formulas. Study data were analyzed by descriptive statistical method. According to the results of the study, 6 (30%) of the questions evaluated according to the Ateşman formula were at the easy readability level and 14 (70%) were at the medium readability level; It was determined that one of the questions (5%) evaluated according to the Çetinkaya-Uzun Formula was at the level of independent reading, 12 of them at the educational reading level (60%), and 7 of them (35%) at the level of disabled reading.
Keywords
- Ateşman, E. (1997). Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. Dil Dergisi, 58, 71-74.
- Bağcı, H., ve Ünal, Y. (2013). İlköğretim 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeyi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 12-28.
- Bora, A., ve Arslan, M. (2021). Türkçe ders (5, 6, 7, 8) kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(1), 222-236.
- Fidan, P. D. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
- Gündoğdu, K., Kızıltaş, E., ve Çimen, N. (2010). Seviye belirleme sınavına (SBS) ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri (Erzurum il örneği). İlköğretim Online, 9(1), 316330.
- Güneş, F. (2000). Çocuk kitaplarında okunabilirlik ilkeleri. Yaşadıkça Eğitim, 67, 35-40.
- Kan, A. (2013). Ölçmenin temel kavramları. H. Atılgan (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme (ss. 19-42). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Kösecioğulları, U., Sarıçam, İ., ve Topçuoğlu Ünal, F. (2020). LGS Türkçe sorularının okunabilirlik açısından incelenmesi. International Journal of Languages Education, 7(4), 327-341.
- Külahçı, Ş. (2015). Kendi kendine öğretim-planlı öğretim. Eğitim ve Bilim, 10(58), 10-20.
- MEB. (2019). 2019 yılı ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav. Ankara: MEB.
- MEB. (2021). 2021 Liselere geçiş sistemi (LGS) merkezi sınavla yerleşen öğrencilerin performansı. Ankara: MEB.
- MEB. (2021). 2021 Ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav. Ankara: MEB.
- Sarıçam, İ., Kösecioğulları, U., & Bozkurt, M. (2021). 2020-LGS Türkçe sorularının okunabilirlik açısından incelenmesi. International Journal of Language Academy (IJLA), 321-333.
- Şakiroğlu, Y. (2020). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin kelime–cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(6), 1827-1834.
- Yıldırım, A., ve Şimşek , H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara : Seçkin Yayıncılık.
