HUKUK METİNLERİNİN ÇEVİRİSİNDE KARŞILAŞTIRMALI HUKUK VE METİNLER ARASILIK IŞIĞINDA ÇEVİRİ SÜRECİNİN AYDINLATILMASI
Author :
Abstract
Hukuk, bir devletin toplum içindeki kişilerarası ilişkileri düzenleme amacıyla koyduğu kurallar sistemidir. Hukuk alanında çeviri gereken durumlar, farklı devletler ve vatandaşları ile kurulacak her türlü ilişki, işbirliği ve anlaşmazlık gibi konularda ortaya çıkabilir. Hukuki işlerin yürümesi için yapılan ve kanunen bağlayıcılığı olan yazılı belge çevirilerinin ve mahkemelerde yapılan sözlü çevirilerin çevirmen açısından da yasal sorumluluklar getirdiği açıktır. Bu nedenle hukuk çevirisi, özel alan çevirileri içinde, çevirmenlerin en çok talep gören konulardan biri olmasına rağmen oldukça çekindikleri bir uzmanlık alanı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, hukuk metinlerinin çevirisinde önem arz eden konular olan hukuk dili, hukuk terimleri ve terminolojisi, hukuk metinlerinin metinsel özellikleri ve hukuk metinlerinin çevirisinde izlenen yöntem ve stratejilere somut örnekler temelinde yakından bakabilmektir. Ayrıca, bu amaç temel alınıp daha da güçlendirecek şekilde üzerine karşılaştırmalı hukuk ve metinler arasılık gibi yaklaşımları katarak ilerlenirse, bunların çevirmenlerin çeviri süreçlerine nasıl katkı sunulabileceği incelenebilir. Yöntem olarak nitel verilerin karşılaştırmalı ve betimleyici analizi yapılmıştır. Gerçek hukukî belgelerden seçilen çeviri örnekleri üzerinde çalışılarak elde edilen bulgular 3 farklı ülkedeki kullanımlar açısından değerlendirilmiştir. Bu yöntemle, hukuk çevirmenlerine ve bu alandaki çevirilere ilgi duyanlara, aynı dilde yazılmış ama farklı devletlerin hukuk sistemleri içinde işlevsel olan metinlerin çevirisindeki ortak ve farklı yönler ön plana çıkarılarak hem hukuk sistemlerini, hem de o hukuk sistemine ait metinleri tanıma fırsatı verilmiştir. Sonuçlar dikkate alınarak, metinler arasılıktan da çevirilerinde nasıl yararlanacakları ile ilgili öneriler sunulmuştur.
Keywords
Abstract
Law is the system of rules set by a state to regulate interpersonal relations within a society. Situations requiring translation in the field of law may arise in all kinds of relations, cooperation and disputes with different states and their citizens. It is clear that the translation of legally binding written documents for the conduct of legal affairs, as well as oral translations in courts, entails legal responsibilities for the translator. Therefore, legal translation is one of the most demanded fields of specialized translation, yet it is such a field that translators avoid from legal translations. The aim of this study is to take a closer look at legal language, legal terms and terminology, textual features of legal texts and the methods and strategies followed in the translation of legal texts on the basis of concrete examples. In addition, the aim is to examine how translators' translation processes can be enhanced by adding more specialized approaches such as comparative law and intertextuality to build on and strengthen this aim. The methodology is a comparative and descriptive analysis of qualitative data. The findings obtained by working on translation samples selected from real legal documents were evaluated in terms of their use in 3 different countries. With this method, legal translators and those who are interested in translations in this field are given the opportunity to get to know both the legal systems and the texts belonging to that legal system by highlighting the common and different aspects in the translation of texts written in the same language but functional in the legal systems of different states. Taking the results into account, suggestions on how to make use of intertextuality in their translations are presented.
