Artan yabancı uyruklu sayısı ile birlikte eğitim sistemimizin her kademesinde pek çok uyruktan yabancı uyruklu öğrenci bulunmaktadır. Türkçeyi ikinci/yabancı dil olarak öğrenen ve eğitim sistemine uyum sağlamaya çalışan bu öğrencilerin Türkçe dil özellikleri, seviyeleri ve ihtiyaçlarının doğru analiz edilmesi oldukça önem taşımaktadır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı ilkokullarda eğitim-öğretim gören göçmen, sığınmacı vb. yabancı uyruklu öğrencilerin ikinci/yabancı dil olarak Türkçe dil becerileri ihtiyaçlarını belirlemeyi amaçlayan ölçme aracının geliştirilmesi ve geliştirilen ölçme aracının geçerlik ve güvenirlik sonuçlarının ortaya konmasıdır. Araştırmada ölçüt örnekleme göre belirlenen ölçütleri sağlayan 15 il ve ilçelerine bağlı ilkokullarda görev yapan 544 sınıf öğretmenine ulaşılmıştır. Ölçek geliştirilirken; ölçek maddelerin oluşturulması, uzman görüşüne başvurma, ölçeğin uygulanması, yapı geçerliliği tespit aşaması, verilerin faktör analizine uygunluğunun değerlendirilmesi ve ölçeğin yapı geçerliliğinin tespiti olmak üzere altı aşamadan oluşan bir süreç izlenmiştir. Taslak ölçek, pilot olarak uygulanmış ve ardından ölçeğe son şekli verilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğine yönelik gerçekleştirilen çalışmalar kapsamında, 316 öğretmenden elde edilen verilere açımlayıcı faktör analizi (AFA), 200 öğretmenden elde edilen verilere ise doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda ölçekte kalan 25 madde “iletişim”, “anlama” ve “anlatma” olmak üzere üç faktör altında sınıflandırılmıştır. Ölçeğin güvenirliğine yönelik olarak ise ölçeğin alt boyutları için madde-toplam test puanı korelasyonu ve Cronbach Alfa (a) güvenilirlik katsayısı değeri hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda ölçeğin hem bütününe hem de faktörlerine yönelik güvenirlik değerlerinin yüksek düzeyde olduğu söylenebilmekte ve ölçeğin geçerli ve güvenilir ölçme aracı olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
With the increasing number of foreign nationals, there are many foreign students from various nationalities at every level of the Turkish education system. It is essential to accurately analyze the Turkish language needs of these students learning Turkish as a second/foreign language and try to adapt to the education system. Therefore, the research aims to develop a measurement tool that aims to determine the Turkish language skills needs of the immigrants, refugees, and foreign students who are educated in primary schools and learn Turkish as a second/foreign language, and so examine the validity and reliability results of the measurement tool. In the research, 544 classroom teachers who work in primary schools in 15 provinces and districts were provided the criteria according to criterion sampling. While the scale was being developed, a six-stage process was followed: creating scale items, requesting expert opinion, applying the scale, determining construct validity, evaluating the suitability of the data for factor analysis, and examining the construct validity of the scale. The draft scale was applied as a pilot, and then the scale was given its final form. As part of the studies carried out for the scale's construct validity, exploratory factor analysis was applied to the data obtained from 316 teachers, and confirmatory factor analysis was applied to the data obtained from 200 teachers. As a result of the study, the remaining 25 items on the scale were classified into communication, understanding, and expression. Regarding the scale's reliability, the item-total test score correlation and Cronbach Alpha (a) reliability coefficient value of the items for the sub-dimensions of the scale were calculated. Consequently, it was concluded that the reliability values of both the scale as a whole and its factors are high and that the scale can be used as a valid and reliable measurement tool.