1980 sonrası Türk edebiyatının dikkate değer isimlerinden biri olan Ramazan Dikmen (1956-1997), öykücü, denemeci ve çevirmen kimlikleriyle okurun karşısına çıkmıştır. Kıyıya Vuranlar ile Afife Abla’nın İncileri adlarını taşıyan iki öykü kitabı yayımlamıştır. Dikmen’in az sayıda eser vermesinde genç yaşta hayata veda etmiş olması kadar fazlasıyla duyarlı ve titiz bir dil işçisi olmasının da etkisi büyüktür. Düşünceye önem veren yazar, edebiyatın güncel meseleleriyle ilgili özgün görüşlerini denemeleri aracılığıyla dile getirmiştir. Sonradan Tükenerek Çoğalmak adıyla kitaplaştırılan denemelerinde birçok farklı meseleyi gündeme taşımıştır. Edebiyat-gelenek ilişkisi, Nobel edebiyat ödülü, profesoral edebiyat anlayışı, medyanın edebiyat üzerindeki etkileri, taşrada çıkarılan edebiyat dergileri, edebiyat okurunun azlığı, kötü şiir yayımlayan dergiler, Dikmen’in irdelediği meselelerin birkaçıdır. Dikmen ayrıca Ümran Nazif Yiğiter’den İlhan Berk’e, Sevgi Soysal’dan Bilge Karasu’ya, Nedim Gürsel’den Orhan Pamuk’a kadar onlarca şair ve yazarın eserlerine dair kayda değer eleştiri ve değerlendirmeler yapmıştır. Fransızcayı mükemmelen bilen yazarın Fransız yazarları ve diğer Batılı yazarları okuması, Dikmen’in Türk edebiyatını mercek altına alırken daha nitelikli karşılaştırma ve çıkarımlar yapmasına imkân sağlamıştır. Bütün bu denemeler toplamı, Dikmen’in düşünsel yönü ve fikir adamı kimliğini açığa çıkarması sebebiyle değerli ve önemlidir. Bu çalışmada, Ramazan Dikmen’in Tükenerek Çoğalmak adlı eserinde Türk edebiyatının güncel meselelerini değerlendiriş biçiminin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Buradan hareketle Dikmen’in edebî denemeleri alt başlıklar hâlinde irdelenmiştir.
International Journal of Language Academy
Volume 12/4 December 2024 p. 466-489
Total Number of Issues 52
Adana/Turkey
467
Abstract
One of the notable names of Turkish literature after 1980, Ramazan Dikmen (1956-1997), appeared before the readers as a storyteller, essayist, and translator. He published two-story books called Kıyıya Vuranlar and Afife Abla’nın İncileri. The fact that Dikmen passed away at a young age and was an extremely sensitive and meticulous language worker greatly impacted his limited number of works. The writer, who gave importance to thought, expressed his original views on current issues in literature through his essays. He brought up many issues in his essays, which were later compiled as a book called Tükenerek Çoğalmak. The relationship between literature and tradition, the Nobel Prize in literature, the professional understanding of literature, the effects of the media on literature, and literary magazines published in the provinces. The scarcity of literary readers and magazines that publish bad poetry are some of the issues that Dikmen examines. Dikmen has also made significant criticisms and evaluations of the works of dozens of poets and writers, from Ümran Nazif Yiğiter to İlhan Berk, from Sevgi Soysal to Bilge Karasu, from Nedim Gürsel to Orhan Pamuk. The fact that the writer, who knows French perfectly, read French writers and other Western writers allowed Dikmen to make more qualified comparisons and inferences while examining Turkish literature. The totality of all these essays is valuable and important because they reveal Dikmen's intellectual side and his identity as an intellectual. This study aims to determine the way Ramazan Dikmen evaluates the current issues of Turkish literature in his work Tükenerek Çoğalmak. Based on this, Dikmen's literary essays are examined under subheadings.