“KURU OTLAR ÜSTÜNE” İSİMLİ TÜRK FİLMİNİN FRANSIZCA ALTYAZI ÇEVİRİLERİNİN JAN PEDERSEN STRATEJİLERİYLE İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu çalışma, Nuri Bilge Ceylan’ın Kuru Otlar Üstüne adlı Türk filmine ait Fransızca altyazı çevirilerini, Jan Pedersen’in çeviri stratejileri kuramsal çerçevesi doğrultusunda incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel ve nicel analiz yöntemlerinin birlikte kullanıldığı bu araştırmada özellikle kültüre özgü ögelerin Türkçeden Fransızcaya nasıl aktarıldığı detaylı biçimde değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında Pedersen’in öngördüğü yedi çeviri stratejisi (tutma, özelleştirme, doğrudan çeviri, genelleme, değiştirme, atlama ve yerleşik eşdeğer) temel alınmış, örnekler bağlamsal bütünlük içinde sınıflandırılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular, çevirmenin en çok “Genelleme”, “Değiştirme” ve “Tutma” stratejilerine başvurduğunu göstermektedir. Ayrıca, kültürel göndermeler Pedersen’in kültürel öge sınıflaması (ağırlık ve ölçü birimleri, özel isimler, mesleki unvanlar, yiyecek ve içecekler, edebiyat, hükümet, eğlence, eğitim, spor, para birimi, teknik malzemeler, diğer) kapsamında sistematik bir biçimde analiz edilmiş ve bu göndermelerin hedef dile aktarım süreçleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Analizler, altyazı çevirisinin yalnızca dilsel bir aktarım değil, aynı zamanda kültürlerarası bir anlam üretim ve arabuluculuk süreci olduğunu da ortaya koymaktadır. Bu yönüyle çalışma, görsel-işitsel çeviri bağlamında bağlama duyarlı çeviri stratejisi kullanımının önemini vurgulamakta; çeviri pedagojisi, kültürel aktarım ve uygulamalı çeviri alanlarına katkı sunan özgün bir örneklem teşkil etmektedir. Ayrıca, hedef kültürde anlam bulan veya bulamayan unsurların nasıl yeniden üretildiği üzerine derinlemesine bir tartışma sunulmuştur. Bu yönüyle çalışma, altyazı çevirisinde karar alma süreçlerinin sosyokültürel bağlamla nasıl şekillendiğini gözler önüne sermektedir.
Keywords
Abstract
This study examines the French subtitle translations of the Turkish film About Dry Grasses, directed by Nuri Bilge Ceylan, within the theoretical framework of Jan Pedersen's translation strategies. Employing both qualitative and quantitative research methods, the study focuses particularly on how culture-specific items are transferred from Turkish into French. The analysis is based on Pedersen's seven proposed translation strategies (retention, specification, direct translation, generalization, substitution, omission, and official equivalent), and the selected examples are examined within their contextual integrity. The findings indicate that the translator predominantly uses the strategies of "Generalization," "Substitution," and "Retention, "Cultural references are systematically analyzed according to Pedersen's classification of culture-bound elements (units of measurement, proper names, professional titles, food and beverages, literature, government, entertainment, education, sports, currency, technical material, and miscellaneous), and their transfer processes into the target language are examined accordingly. The analysis reveals that subtitle translation is not merely linguistic transfer, but also intercultural mediation and meaning-making. The study highlights the importance of context-sensitive strategy use in audiovisual translation and contributes to translation pedagogy, cultural transfer studies, and applied translation research. It offers discussion on how elements that either resonate with or remain obscure to the target culture are recontextualized, demonstrating how decision-making processes in subtitling are shaped by the sociocultural context.
